Niçin bilimciyim?
Bu da böyle bir mutlu aile tablosu: Iraklı bir müslüman ile sekiz ve dokuz yaşlarındaki iki karısı. Lütfen “İslam bu değil,” deme kolaycılığına kaçmayalım. İşin asıl tatsız yanı şu: Bunda “sapıklık” değil, inanç temelli bir kültür var. İslam -bir kolu ve hatta en tutucu haliyle- aynı zamanda bu da. Adam gayet efendi, kibar, iyiliksever, şefkatli […]
Bu da böyle bir mutlu aile tablosu: Iraklı bir müslüman ile sekiz ve dokuz yaşlarındaki iki karısı. Lütfen “İslam bu değil,” deme kolaycılığına kaçmayalım. İşin asıl tatsız yanı şu: Bunda “sapıklık” değil, inanç temelli bir kültür var. İslam -bir kolu ve hatta en tutucu haliyle- aynı zamanda bu da. Adam gayet efendi, kibar, iyiliksever, şefkatli olabilir. Çocuklar da doğru hayatın böyle olduğuna inandırılmış. Gönüllü köleler.
Tüm dinler (ve dinleştirilmiş ideolojiler) dogmalara -sorgulanamaz ve eleştirilemez birkaç varsayıma- bağlı değil mi? Aklını teslim hayatını teslimdir. Aklını teslim eden reşit/yetişkin sayılabilir mi? Bir tür engellilik.
İşte bu yüzden bilim kültürü yaşamsal. O bakımdan bilimciyim. Bilimciliği “Bilimden doğru sayılan her şey doğrudur,” anlamındaki dogmatizm ile karıştırıp “bilimci” (“sciencist”) terimini olumsuz anlamda kullanmaya (örnek: hormonesmatter.com/science-versus-sciencism) karşıyım.
İnanç mı, hakikat mi? İşte soru bu. Hakikati önemseyen bilime bakar, o süreçte yer alır. Rahat ettiren inançlarını (benimsetilmiş kabulleri, varsayımları) sorgulamadan hakikatten söz etmek kolaya kaçmaktır.
On üç yaşımda Bertrand Russell’ın “Niçin Hıristiyan değilim” adlı kitabını okuyup etkilenmiştim. “Niçin inanççı değilim” sözünü yeğliyorum. “Niçin bilimciyim” daha da iyi geliyor. Teizme göre bir konum belirten “ateist” yerine kendi başına durabilen “doğacı” sözünü yeğlediğim gibi.
Evrim gerçeğini okuldan çıkaran dinciliğe tepki ile yayılan “deizm” de tanrı varsayımına bağlı. Kanımca, o da bilgi-işlem sürecindeki engeller, iletişim kuramındaki anlamıyla “gürültüler” arasında.
Verimli enerjiler etkileşsin, katkılar katkılara yol açsın. Doğaya, emeğe, bilime saygıyla.