Rusya’nın suçlamaları

VIJAY PRASHAD
@vijayprashad

2 Aralık’ta, Rusya’nın Savunma Bakan Yardımcısı Anatoli Antonov, Türkiye’yle IŞİD’in suç ortaklığıyla ilgili güçlü bir açıklama yaptı. Açıklaması uzun ve detaylıydı. Pek çok husustan bahsetti ama en yakıcısı “IŞİD petrolüyle” ilgili olanıydı.

IŞİD, Musul’un yanındaki petrol alanlarını kontrol altında tutuyor. Bu alanlardaki petrolü satarak milyon dolarlar kazanıyor. Peki IŞİD Musul’daki petrolü nasıl pazarlıyor? Irak Kürdistanı’ndan Bağdat’ın egemenliğini takmadan petrol kaçırılan eski ağları kullanıyor. Bu on yıllardır, Irak Kürdistanı otonomi olduğundan beri bir çekişme konusu. Kürt petrolü, onu tankerlere yükleyip Türkiye sınırından geçirebilecek kaçakçılara satılıyor. Türkiye’de kamyonlar boylu boyunca Akdeniz limanı Ceyhan’a kadar gidebiliyorlar. Türk hükümetinin işlettiği bir liman olan Ceyhan’dan Malta’ya giden petrol, nakliyeciler tarafından satılıyor. Petrol Malta’dan da Aşdod (İsrail) gibi varış noktalarına aktarılıyor.

Bu uzun süredir Irak hükümeti, Irak Kürdistanı ve Türk hükümeti arasında anlaşmazlık konusu. Tolga Tanış tarafından Potus ve Beyefendi (2015) kitabında belgelendi. Tanış, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadını bu illegal dümenle ilişkili olmakla suçluyor. IŞİD yeni düzenlemede adeta Irak Kürdistanı’nın yerini aldı.

IŞİD bunu nasıl yapıyor? IŞİD petrolü Ceyhan’a taşıyan kaçakçılara satıyor. Fakat hikâye bundan sonra enteresanlaşıyor. Türkiye’nin içinde bu petrole bulaşan kim? Ruslar BMZ Grubunu petrol transferinin ana aracı olmakla suçladı. BMZ’nin sahiplerinden birinin Türkiye’deki önemli politikacılardan biriyle yakın akrabalığı olduğu ortaya çıktı. Financial Times’a göre, BMZ Grubu geçen ay iki yeni tanker aldı. Petrol kapasitesi genişledi. Bu IŞİD petrolü mü? Rusya’nın suçlamalarının daha ileri araştırmalarının yapılması gerekiyor. İngiltere Parlamentosunda, İşçi Partisi Lideri Jeremy Corbyn, “Hangi bankaların ve ülkelerin IŞİD petrol kaçakçılığı içinde olduğunu bilmemiz lazım” dedi. Bu en önemli bir soru. Ama gözardı ediliyor. Rusya’nın bu suçlamaları sadece Ankara ve Moskova arasındaki gerilimi artıracak. Kimin IŞİD petrolünden fayda sağladığı ve kimin IŞİD’e el konulmuş petrol alanlarından faydalanma izni verdiğine dair ciddi bir soruşturmaya yol açmayacak.

Şaşırtıcı bir şekilde, Ceyhan Limanı, ABD jetlerinin Suriye’deki hedefleri vurduğu İncirlik Hava Üssü’ne dört saat mesafede. IŞİD petrolünün transferi kelimenin tam anlamıyla ABD uçaklarının burnunun dibinde. 14 aydır ABD, IŞİD hedeflerini vuruyor, petrol tankerlerini vurmaktan kaçınmıştı. ABD’li yetkililer IŞİD’in petrol tankerlerinin “sivil zayiat” korkusu nedeniyle vurulmadığını söylüyor.

Aslında ABD geçen ay petrol tankerlerini vurdu, bunu şöförleri uyardıktan sonra yaptılar. Bu çok soylu bir davranış, fakat aynı zamanda karakterine aykırı. ABD genellikle hedeflerini uyarmaz. Petrol tankerlerini Rus jetleri onları vurduktan sonra vurmaya başladı. ABD petrol tankerlerini vurmaya, durum Ruslar tarafından meydana çıkarılmasın diye mi başladı? Bir ABD Dışişleri yetkilisine sorduğum, kabul etmedi. ABD sadece tanker rotalarıyla ilgili istihbarat topluyordu ve şimdi konvoyları vurmaya hazırlıklı durumda, dedi. Rus bombardımanından sonra saldırılmasının ise sadece tesadüf olduğunu söyledi.

Şimdi, Suriye’ye Batı bombardımanı şiddetlenecek. Fransızlar da Amerikalılara katıldı. Almanlar, Fransızları desteklerken İngilizler hücuma başlayacak. Avrupalılar mülteci krizini çözmek istiyor. Bombardımanlarının çıkarlarını artıracağı kanısındalar. Suriye’de yerinden edilmeler de artacak. Türk hükümetinin “tampon bölge” talepleri Avrupalıların ilgisini çekiyor. Bunun mülteciler için olduğuna inanıyorlar. Fakat bu da tankerleri Rus bombardımanından korumak için olabilir. Bu da kesinlikle Corbyn’in IŞİD petrol hattıyla ilgili sıkı bir soruşturma talebini çok önemli kılan şeyin ta kendisi.

Corbyn’in soruşturmasının şu soruları içermesi gerekiyor:

* Petrolü Musul’dan Türkiye sınırına kim taşıyor? O kamyonlar kime ait?

* Petrolü Türk sınırından Ceyhan’a kim taşıyor? O kamyonlar kimin?

* IŞİD petrolü Türk hükümetinin sahip olduğu Ceyhan Limanı’ndan içeri nasıl giriyor?

* IŞİD petrolünü Türkiye dışına çıkaran gemiler kime ait?

* IŞİD petrolünü satanlar ve yabancı alıcılar arasındaki alışveriş hangi bankalar üzerinden yapılıyor?

Bu düzlemde bir soruşturma için geç kalındı. Rusların suçlamalarını kabul etmek ya da kenara itmek yeterli değil. Bunlar IŞİD’in gelir elde ettiği boru hatlarının netlik kazanması için bir fırsat olarak kullanılmalı. Eğer töhmet altında bırakılan önemli biri varsa, bunun diyetini ödeyecekler.

Çeviri: Ömür Şahin Keyif