Savaşın kaderi 7 Ekim saldırısı ile değişti
Prof. Dr. Serhat GÜVENÇ - Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Görevlisi
Ukrayna Savaşı’nın başında Rusya planlı bir şekilde Ukrayna’nın belli yerlerinde denetimi hızlıca ele geçirdi. Bunda Rusça konuşan ve Rusya’ya yakın Ukraynalıların etkisi büyük. Ancak Rusya, Ukrayna’nın başkenti Kiev’i hızlıca ele geçiremedi. Ukrayna’nın gösterdiği direnç, Batı ülkelerinin cömert yardımlar yapmalarına sebep oldu. Rusya’nın Ukrayna topraklarına girme hamleleri büyük ölçüde geri püskürtüldü. Moskova, şu anda Ukrayna topraklarının yüzde 25 kadarını elinde tutuyor. Ancak bu toprakların büyük bir bölümü 2014 yılında Kırım ilhakının da olduğu süreçte gerçekleşmişti. Bu araziler kilit önemde, çünkü Rus anavatanını direkt Ukrayna’ya bağlıyor. Ukrayna, Batı’nın yardımlarıyla birlikte Rusya’nın Kırım bağlantısını kesecek hamleler yaptı ancak başarı elde edemedi. Kuzeydeki bölgelerde savaş kilitlendi. Rusya ele geçirdikleri yerleri iyi tahkim etti, derinde savunma yaptı. Ukrayna’nın ise yaz aylarındaki karşı hareketi başarılı olamadı.
∗∗∗
Şu an Rusya çok daha rahat. Tabii ki de kayıpları var ancak Batı’nın uyguladığı ekonomik yaptırımları neredeyse tamamen telafi edecek yeni pazar ve partnerler bulmuş durumda. Kuzey Kore ve İran gibi ülkelerden balistik füzeler, İHA’lar alıyor. Desteğinin ne ölçüde olduğunu bilmiyoruz ama bazı kritik parçaların Çin’den alındığına yönelik iddialar da var. Ancak Rusya’nın Ukrayna’daki kaderini esas değiştiren Hamas’ın 7 Ekim saldırısı oldu. Bu, tüm dikkatlerin Ortadoğu’ya çekilmesine sebep oldu. ABD, İsrail’e yönelik silah yardımlarında bulundu. Avrupa Birliği (AB) ise büyük bir basiretsizlik sergiliyor. Ukrayna’ya yardım paketleri Macaristan engeline takıldı. Türkiye’den mühimmat alma girişimi de Yunanistan, Fransa ve Güney Kıbrıs tarafından veto edildi.
∗∗∗
Ukrayna, savaşı sürdürecek kaynaklardan hızla yoksun kalıyor ve bu Rusya için büyük avantaj. Bu en başında beri bir yıpratma savaşıydı ve Ukrayna artık ABD ve AB’den yardım alamıyor. Moskova orta-uzun vadede bundan istifade edebilir. Ancak Rusya’nın da kendi kaynaklarını ve askerlerini toplaması lazım. Bunun için de 2 yıl gibi bir süre lazım; bu süreçte Batı destek göstermezse savaşın kaderi Ukrayna aleyhine gelişebilir. ABD Başkanlık seçimlerinde Donald Trump’ın seçildiği takdirde Ukrayna’nın desteği büyük ölçüde azalacaktır. Önümüzdeki sene savaşın üçüncü yılı biterken Ukrayna ve AB güvenliği aleyhinde gelişen bir tablo ile karşılaşmak çok olası.