Yaşamı savunan bağış yapamaz
Yahudi Ortak Fonu isimli bağış fonu, destekçilerine parayı nereye isterlerse oraya yönlendirme imkanı sunuyor. Fakat fon artık Siyonizm karşıtı Barış Yanlısı Yahudiler platformuna yönelik bağışları kabul etmiyor.
Ryan GRIM
Yahudi Ortak Fonu, Amerika’nın en büyük “bağışçı merkezli yardım fonu” olarak faaliyet yürütüyor. Bu tür fonlar genelde bol miktarda paraya aracılık ediyor, bağış yapan kişilerin paranın nereye aktarılacağına karar vermesine imkan sunuyorlar. Fon yeni bir karar aldı ve bağışçıların paralarını Barış Yanlısı Yahudiler (BYY) isimli kuruma aktarmalarına imkan tanımamaya karar verdi. Fon üyelerinden biri tarafından paylaşılan bu bilgi, fon yöneticileri ile gerçekleşen yazışmalar ile de doğrulandı.
Yahudi Ortak Fonu aracılığıyla düzenli bağışlar yapan Jordan Bollag, Aralık ayında her zamanki gibi bağışlarını düzenliyordu. Tüm bağışlar ilgili kurumlara ulaşmış, BYY’ye aktarmaya çalıştığı para ise geri dönmüştü. İlerici dünya görüşüne sahip Yahudi Amerikalılar tarafından kurulan bu platform, İsrail’in Filistin’deki insan hakkı ihlallerini sık sık eleştirmesiyle biliniyor.
Bollag bir tür hata olduğunu düşündü. Sonuçta, para kendi parasıydı. Fon ile iletişime geçmeye çalıştı ve nihayetinde Ocak ayında fonun CEO’su Rachel Schnoll tarafından arandı.
Schnoll’un açıkladığına göre İsrail’e yönelik 7 Ekim saldırılarından ve takip eden savaştan sonra fon, politika değiştirmişti ve artık bağışçılar BYY’ye bağış yapamayacaklardı. Schnoll’a ulaşmaya çalıştığımızda ise bize “Hibe sürecimiz hakkında yorum yapmayacağım” dedi.
Bollag güç duruma düşmüştü. Parasını fona aktarmıştı bile. Bizimle konuşurken, “Yahudi Ortak Fonu, Yahudi bağışçıların, Barış Yanlısı Yahudilere bağış yapmasını engelliyor – bu nasıl şey?” diyerek şaşkınlığını dile getiriyordu. “Üstelik bunun tek sebebi BYY’nin tüm insanların eşit haklara sahip olması gerektiğini söylemesi, herkesin kendilerini yönetecek hükümeti seçme hakkı olduğuna inanması.”
Bağışçı merkezli yardım fonları, bağış yapmak isteyen kişilere önemli vergi avantajları sağlıyorlar. Bağışlarını bu tür fonlar aracılığıyla yöneten kişiler, bağışın tamamını derhal vergiden düşebiliyorlar, üstelik bunu para halen fonda dururken bile yapabiliyorlar. Bağış sahibi ise parayı istediği zaman, desteklemek istediği nihai kurumu bulunca transfer edebiliyor. Fakat bu tür fonlar normalde yalnızca “aracı” görevi görüyorlar ve kendileri üzerinden transfer edilen kaynaklara müdahale etmiyorlar. Fakat kuruluş tüzüklerine bağlı olarak, gerektiğinde müdahil etmeye yasal hakları olabiliyor.
Vergi beyanına göre Yahudi Ortak Fonu 2022 bilançosunun yaklaşık 1 milyar dolar hacme sahipti. Görüş almak için ulaştığımız BYY üyeleri ise, fonun bağış aktarımına engel olduğu bilgisini farklı kaynaklardan da duyduklarını bildirdiler.
‘APARTHEİD ORTAK FONU’
Schnoll’ın Bollag’a anlattığına göre BYY, fonun uygunluk kriterlerini ihlal etmişti. Bir kurum Yahudi düşmanlığı yapıyor, İsrail’in varolma hakkına karşı çıkıyor ya da yasadışı faaliyetler yürütüyorsa uygunluk kriterlerini ihlal etmiş oluyordu.
BYY, İsrail’in “Yahudi üstünlükçü” bir devlet olarak varolmasına ve devletin kuruluş ideolojisini teşkil eden siyonizme karşı çıkıyor. Fakat İsrail’in varoluşuna topyekün karşı değil. Grup aynı zamanda din ve etnik kimlik ayrımı gözetmeksizin kurulacak tek bir devletin hem Filistinlilerin hem İsraillilerin evrensel insan haklarını güvenceye alması gerektiğini savunuyor.
Bollag’ın söylediğine göre Yahudi Ortak Fonu, Batı Şeria’daki yasadışı yerleşimcileri destekleyen kurumlara fon aktarılmasına engel olmuyor. Schnoll’a bu konuda soru sorduğumuzda, yanıt alamadık. Schnoll’un Bollag’a aktdardığına göre, örneğin bir bağışçı Amerikan Nazi Partisi’ne bağışta bulunmaya çalışsa, buna da engel olunurdu. Sonrasında BYY’yi Naziler ile kıyaslamak gibi bir niyeti olmadığını anlatmaya çalışmış, fakat kararın nihai olduğunu iletmişti. Para transferi mümkün değildi.
Yahudi Ortak Fonu bolca bağış yönetiyor. Geçtiğimiz Kasım ayında Washington’da yapılan İsrail Yürüyüşü sonrasında Schnoll tüm fon üyelerine mektup yazmış ve kurum üzerinden İsrail’e aktarılan bağışların 50 milyon dolar düzeyini aştığını söylemişti.
7 Ekim öncesinde BYY’ye bağış yapan Bollag herhangi bir sorun yaşamıyordu. İsrail-Filistin krizi üzerine çalışan farklı kurumlara da bağış yapıyordu. Bu kurumlardan biri olan ŞimdiDeğilseNeZaman da BYY gibi hak temelli eşitliği savunuyor. Siyonizme doğrudan karşı çıkmasa da belli eleştirilerde bulunuyor. Bollag’ın bağış yaptığı diğer kurumlardan biri de Filistin Çocuk Fonu’ydu. Her iki kuruma aktardığı bağışlar 7 Ekim’den sonra da sorunsuz transfer edilmişti. Yalnızca BYY bağışları engelleniyordu.
Bollag, “Yahudi Ortak Fonu, tartışma ve toplumsal adalet kültürümüzü ihlal ediyor” diyor. “Kendilerine Yahudi Ortak Fonu demeyi bırakıp, Apartheid Ortak Fonu desinler. Paramı tarafsız bir fona aktarmanın yollarını arıyorum. Bana kalırsa, Yahudi Ortak Fonu politikalarını değiştirene kadar boykot edilmelidir.”
Çeviren: Fatih Kıyman
Kaynak: The Intercept