Afrika’da yeni darbenin adresi Gabon nerede? Gabon’un başkenti neresi? Ülkenin özellikleri neler?
Afrika’daki darbe zincirinin son halkası Gabon oldu. Peki Gabon nerede? Gabon’un komşu ülkeleri hangileri? Ülkenin coğrafyası, etnik ve dini yapısı nasıl?
Afrika’da 2020’den bu yana Mali, Sudan, Gine, Burkina Faso, Gine-Bissau ve Nijer'de gerçekleşen darbelerin ardından zincirin son halkası Gabon oldu. Gabon’da cumhurbaşkanı seçim sonuçlarının ilanından sonra ulusal televizyon binasına giren bir grup asker, yönetimi ele geçirdiklerini açıkladı.
GABON NEREDE?
Gabon ya da resmî adıyla Gabon Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını kuzeyde Kamerun, kuzeybatıda Ekvator Ginesi ile güney ve doğuda ise Kongo Cumhuriyeti oluşturmaktadır. Ülkenin batı bölümünde sınırı ise Gine Körfezi'ni de içine alacak şekilde Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ekvator çizgisi üzerinde yer alan ülkenin başkenti ise Libreville'dir.
BABON'UN BAŞKENTİ
Libreville, 578.000'lik nüfusu ile Gabon'un en büyük şehri ve başkentidir. Şehir, Gine Körfezi'ne yakın bir noktada Komo Nehri kıyılarında kuruludur. Bölgede kereste ticaretinin en canlı olduğu yerlerdendir.
‘GABON’ İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Ülkenin ismi Portekizce bir kelime olan gabão (Türkçe: Şapka) kelimesinden gelmektedir. Bu bölgelere ilk defa gelen Portekizli denizciler gördükleri ilk nehir olan Mbe Nehrinin şekli itibarıyla bu bölgeye verdikleri bu isim yıllar içerisinde tüm ülke için kullanılmıştır.
GABON’UN COĞRAFYASI
Konum olarak Afrika kıtasının orta kesiminde batı Atlas Okyanusu kıyılarından doğuya doğru Kongo Havzası'na kadar uzanan bir bölgede yer alan Gabon toplamda 267.667 km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Ülkenin toplamda sahip olduğu 2.251 km'lik kara sınırından 298 km'si Kamerun, 350 km'si Ekvatoral Gine ve 1.903 km'si ise Kongo Cumhuriyeti ile oluşurken, ülkenin ayrıca Atlas Okyanusu'na da 885 km'lik sahil şeridi bulunmaktadır.
GABON’UN İKLİMİ
Ülke genelinde nemli tropikal iklim şartları hakimdir. Ocak ayı en sıcak ay olurken, Libreville'de bu dönemde ortalama 31 °C sıcaklık değerleri ölçülürken, en düşük sıcaklıklar ise ortalama 23 °C düzeyindedir. Temmuz ayında ortalama sıcaklık değerleri en yüksek 28 °C, en düşük 20 °C değerlerindedir. Haziran-Eylül dönemlerinde ülke en kurak ve yağışsız dönemlerini yaşamakta olup, bu dönemde nem değerleri yüksek oranlarda seyretmektedir.
GABON’UN NÜFUSU
Gabon, Afrika kıtasında nüfus yoğunluğunun çok az olduğu ülkelerden biri konumundadır. Ülke nüfusunun neredeyse yarısı ülkenin üç büyük şehrinde yaşamakta olup, diğer yarısı da geri kalan bölgelerde ikamet etmektedir. Ülkenin özellikle iç kesimleri ile kuzey bölgeleri neredeyse insansız bölge konumundadır.
2018 tahminine göre Gabon’un nüfusu 2 milyon 119 bin 275 kişidir.
GABON’DA ETNİK YAPI
Gabon'da günümüzde 40 farklı etnik grup yaşamaktadır. Bu etnik gruplar içerisinde çoğunluğu Bantu etnik grupları oluşturmakta olup, Bantu grupları içerisinde de en büyüğü ve siyasi açıdan en etkili grubu ise Mpongwe-Fang grubudur. Ülke nüfusunun üçte birini oluşturan grupta üyelerin %31'i Mpongwe, %7'si ise Fang olarak kendisini ifade etmektedir. Bu grubun haricinde ülkede bulunan diğer etnik gruplar ise Mbete (%15,5), Bapunu (%15), Tsabatis (%14), Batazis (%9,5), Bateke (%4) ve %1,5 ile ülkenin ve bölgenin en eski toplulukları olarak Pigmelerdir. Bu grupların haricinde ülkede çoğunluğunu Fransızların (~60.000) oluşturduğu ve büyük şehirlerde yaşayan Avrupalılar yaşamaktadır.
42 DİL KONUŞULAN ÜLKE: GABON
Ülkenin resmi dili Fransızcadır. Bunun dışında Gabon genelinde Bantu dillerinin hakimiyeti gözlenebilmektedir. Ülkede 42 farklı dil konuşulmakta olup, bu diller son yıllarda birçok Gabonlu'nun Fransızcayı tercih etmesi ile tehdit altında bulunmaktadır. Gabon eğitim sisteminde sadece Fransızca ile eğitim verilmekte olup, diğer diller kullanımı yasaklanmıştır. Gabon nüfusunun %32'lik bir kesimi ise Fang dilini anadil olarak kullanmaktadır. Bu dilin haricinde Punu, Mbere, Teke ve Njebi dilleri de yerel olarak yoğun olarak kullanılan diller arasındadır.
GABON’UN DEVLET BAŞKANI KİM?
1959 doğumlu Ali Bongo Ondimba, Ekim 2009 tarihinden bugüne Gabon Devlet Başkanı olarak görev yapıyor. 1967'den beri Gabon Devlet
Başkanı olan Omar Bongo'nun oğlu olan Ali Bongo Ondimba Babasının başkanlığı sırasında 1989-1991 yılları arasında Dışişleri Bakanı ve 1991-1999 yılları arasında Millet Meclisi'nde bir Milletvekili olarak Bongoville'yi temsil ediyordu; sonradan 1999-2009 yılları arasında Milli Savunma Bakanı oldu. Gabon Demokrat Parti (PDG) Başkan Yardımcısı ve babasının ölümünden sonra Ağustos 2009'dan itibaren Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde PDG'den aday oldu. Resmi sonuçlara göre aldığı %42 oy ile seçimleri kazandı ve yeni Cumhurbaşkanı oldu.