Ayasofya, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın raporuna girdi

ABD Dışişleri Bakanlığı, birçok ülkedeki dini kısıtlamalar ve azınlıkların durumunu değerlendirdiği Uluslararası Dini Özgürlükler Raporu'nun (USCIRF) güncellenmiş son halinde, Türkiye'de dini özgürlüklerin endişe verici bir boyutta seyrettiği değerlendirmesinde bulundu.

Euronews'in haberine göre raporda Ayasofya ve Kariya müzelerinin statüsünün değiştirilmesine yönelik son günlerde dile getirilen tartışmalar ile ülkedeki en büyük dini azı"nlık olan Alevilerin resmi olarak tanınmamasına ilişkin açıklamalar yer aldı.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan tepki açıklamasında ise, "ABD Dışişleri Bakanlığının yayınladığı 2019 Uluslararası Dini Özgürlükler Raporu'nun ülkemize ilişkin bölümü, yine kaynağı belirsiz iddialar içeren, objektiflikten uzak bir dille kaleme alınmıştır." denildi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, "Raporda, Ayasofya ve Kariye hakkında belirtilen hususları yine son dönemde yapılan bazı açıklamalar bağlamında hayretle karşılıyoruz. Ayasofya ve Kariye, Türkiye Cumhuriyeti'nin mülkiyetindedir ve her türlü tasarruf yetkisi Türkiye'nin iç işlerini ilgilendiren bir konudur. Bu eserlere dair verilmiş ya da verilecek kararlar başka ülkelerin işi olamaz." açıklamasında bulundu.

ERDOĞAN'IN ÇAĞRILARI RAPORDA

Raporda, "Erdoğan, İstanbul'da Türkiye'nin ilk Süryani kilisesi olduğu belirtilen ibadethanenin temel atma törenine katıldı. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan diğer yandan, tarihi Ortodoks Bazilikası olan ve 1935 yılından bu yana müze statüsünde olan Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesi yönünde birçok kez çağrıda bulundu." ifadelerine yer verildi.

Raporda ayrıca Yahudi karşıtlığı ve düşmanlığıyla alakalı söylemlere dikkat çekilirken, dine ve kutsal değerlere hakaret etme ile zorunlu askerlik yasasında bir alternatif bulması, vicdani redde izin vermesi gerektiğinin altı çizildi.

USCIRF'nin üzerinde durduğu bir diğer konuysa Türkiye'de yaşayan Rum, Ermeni ve Süryani azınlıklara ait birçok sorunun devam ettiği ve bu azınlıklara ait birçok tarihi sit alanı ve mezarlıkların tahrip edildiği belirtildi.

Uluslararası Dini Özgürlükler Raporu'nun birkaç önce yayımlanan raporunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ayasofya Müzesi'ni yeniden camiye çevrilmesiyle ilgili sözleri sebebiyle bir kınama metni yayımlanmıştı.

Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Dini Özgürlükler Özel Temsilcisi Sam Brownback'in sunumunu yaptığı Uluslararası Dini Özgürlükler Raporu’nda, yaklaşık 200 ülkedeki dini azınlıklara yapılan kısıtlamalar ele alınmıştı.

Raporda Türkiye'de son günlerde Ayasofya'nın statüsünün değiştirilmesi yönündeki tartışmalara da değinilirken, "Aya Sofya Müslümanlar ve Hristiyanlar açısından tarihi ve manevi büyük bir değere sahiptir. Bu yapının müze statüsü korunmalıdır." denilmişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ayasofya ile ilgili sarf ettiği sözlere Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü UNESCO'dan da bir cevap gelmişti. UNESCO yetkilileri Aya Sofya'nın müze statüsünün değiştirilebilmesi için UNESCO'nun izninin gerektiğini açıklamıştı.