Peri Vadisi’ne yapılan barajlar ekolojiye zarar verirken insanların hayatını da etkiliyor. Dersim Nazımiye’de yaşamını yitiren 100 yaşındaki Zeynep (Zeyneme) nine baraj suları nedeniyle eşinin yanına gömülemedi.

Baraj, çifti de ayırdı
Baraj öncesi bölge (Fotoğraflar: BirGün)

Kayhan AYHAN

Dersim Nazımiye, Elazığ Karakoçan ve Bingöl Yayladere arasında bulunan Peri Vadisi, üzerine inşa edilen barajlarla yok edildi. Peri Nehri’nin üzerinde bulunan 4 barajdan bir tanesi de Pembelik Barajı. Barajla birlikte birçok köy, mezar, yol, köprü, inanç merkezi ve tarihi alan yok edildi. Baraja karşı mücadele verenler gözaltına alındı, tutuklandı. Ķöylere giriş yasağı uygulandı.

Baraj sonrası bölge
Barajla birlikte bazı köylerin bağlantısı kesildi.

Baraj nedeniyle Nazımiye ilçesinin Dallıbahçe köyüne bağlı Ger mezrasında yaşayan 100 yaşındaki Zeyneme (Zeynep) nine de eşine kavuşamadı. Geçtiğimiz günlerde yaşamını yitiren Zeyneme ninenin eşinin mezarının bulunduğu alana giden yollar baraj suları altında kaldı. Böyle olunca da Zeyneme ninenin son isteği olan eşinin yanına gömülmesi işlemi gerçekleştirilemedi. Zeyneme nine suyun karşı tarafında bulunan Karakoçan ilçesi sınırlarında toprağa verildi.

Zeynep Altın

DERSİM 38 TANIKLARINDAN

Baraja karşı verdiği mücadele nedeniyle tutuklanan Özkan Arslan, Zeyneme ninenin hikâyesini BirGün’e anlattı. Zeyneme ninenin 1938 Dersim Katliamı tanıklarından olduğunu anlatan Arslan, "15 Kasım Dersim katliamının yıl dönümüne denk gelen travmatik bir gidiş oldu. Anne Zeyneme diye bildiğimiz, çocukluğumuzda yaşadıkları bize masalsı bir acıyı hatırlatırdı hep. 100 yaşını aşkın yaşamının sonu yine bir Kasım ayının yağmurlu bir gününe denk geldi" dedi. Anne Zeyneme’nin 38 öncesi evlendiği, sonrasında ise bir hastalıkla gelin gittiği aileyi kaybettiğini anlatan Arslan, "Dönemin korona vakası gibi bir şeymiş. Anne Zeyneme bölgenin güzel kadınlarındandı. Katliama Nazımiye Yeresk (Dallıbahçe) köyünde yakalanır. Anne, babası tüm ailesi katledilir. Katliamın başındaki komutan Zeyneme’ye âşık olur. Kendisiyle evlenme karşılığında geriye kalan insanları vurmayacaklarını söyler. Ki bu kişi ailesini kurşuna dizdiren kişiydi. Bir hal çare bulamaz yaşadıklarına. Katiline gitse olmazdı. Gitmese yüzlerce insan daha ölecekti. Sonra bir yakını gelip kendisine akıl verir. ‘Haber et kendisine gel beni anne babamdan iste’ der. Komutan ‘Tamam’ der ancak anne babasını kendisinin kurşuna dizdiğini öğrenince çekip gider, birçok insan da kurtulur" diyerek Zeyneme ninenin yaşadıklarını anlattı.

Anne Zeyneme’nin hayatı acılarla devam edip yalnız başına sona erdi. Köylüler baraj sularının çekilmesi ile birlikte Zeyneme nineyi kemiklerini alarak eşinin yanına kavuşturacak.