Beyaz tavşanın peşinde
Tim Burton'ın bu sefer yapımcı koltuğunda olduğu 'Alis Harikalar Diyarında: Aynanın İçinden' (Alice Through the Looking Glass) bugün vizyona giriyor. Sinema tarihindeki Alis Harikalar Diyarında uyarlamalarının en iyilerini hatırlamanın tam vakti.
Alice in Wonderland (1903)
Yön: Cecil Hepworth, Percy Stow
Sessiz sinema dönemindeki bu 12 dakikalık kısa film beyazperdedeki ilk Alis Harikalar Diyarında uyarlaması olarak biliniyor. Öncü ve belli açılardan deneysel sayılabilecek İngiliz yapımı film, yıllar boyu kayıp statüsünde kaldı. 2010'da ise İngiliz Film Enstitüsü sayesinde kayıp parçalarına rağmen restore edildi ve 9 dakikalık bir versiyonu yayınlandı.
Alice in Wonderland (1933)
Yön: Norman Z. McLeod
Paramount Pictures yapımı film, metnin komedi yönünü ön plana çıkaran uyarlamalardan en tanınmışı. Atmosfer olarak en iyi uyarlamalardan biri değil ama senaristler Joseph L. Mankiewicz ve William Cameron Menzies'in Alis Harikalar Diyarında ve Aynının İçinden kitaplarını kusursuzca harmanlayışı için izlemeye değer.
Alice au pays des merveilles (1949)
Yön: Dallas Bower
Disney ile mahkemelik olan, İngiltere'de Kraliçe'yi kötü gösteriyor diye bir dönem yasaklı kalan 1949 tarihli Fransız yapımı film, genel izleyici tarafından çok beğenilmeyen tuhaf bir uyarlama. Düşük bütçeli olan yapım, iç mekânlardaki özgün tasarımları ve benzersiz hayal gücüyle hafızalara kazınarak zaman içerisinde kült statüsü edindi.
Alice in Wonderland (1951)
Yön: Clyde Geronimi, Wilfred Jackson, Hamilton Luske
Alis Harikalar Diyarında'nın Disney versiyonu ilk çıktığında gişede iki seksen yatmış, eleştirmenlerin de gazabına uğramıştı. Ancak zaman içerisinde değeri anlaşılan film, beyazperdenin en çok bilinen Alis Harikalar Diyarında uyarlamasına dönüşmekte zorlanmadı. Disney'in en uçuk ve en yaratıcı imgelerine sahip animasyonun, çocuklardan ziyade yetişkin bir hayran kitlesi var.
Alice in Wonderland (1966)
Yön: Jonathan Miller
BBC için çekilen bu TV filminde yönetmen Jonathan Miller'ın adeta sıfır bütçeyle yarattığı harikalar görülmeye değer. Metnin Disney yorumundan nefret eden Miller'ın filmi için tam bir alternatif Alis yorumu diyebiliriz. Alan derinliğine önem veren siyah beyaz sinematografisi, minimalist hikaye anlatımı, abartılı kostümlerden ziyade Viktoryen dönemin kıyafetlerini tercih eden yapım, adeta başka bir dünyadan gelen bir uyarlama.
Dreamchild (1985)
Yön: Gavin Miller
Düz bir uyarlamadan ziyade Lewis Carroll'a ilham veren gerçek Alis üzerine bir hikâye olan 'Dreamchild', karanlık ve melankolik bir film. Dennis Potter tarafından kaleme alınan İngiliz yapımının yönetmenlik koltuğunda ise film eleştirmeni Gavin Miller oturuyor.
Alice (1988)
Yön: Jan Svankmajer
"Bu film çocuklar içindir, ama belki de değildir" sözleriyle başlayan filmin yönetmenlik koltuğunda animasyon sinemasının aykırı ve usta isimlerinden Jan Svankmajer bulunuyor. Lewis Carroll'un metninin derinlerine de inmekten çekinmeyen Çek yapımı film, hikaye evreninin sürreal gücünü perdeye en iyi aktaran uyarlamalardan.
Alice in Wonderland (2010)
Yön: Tim Burton
Kostüm Tasarımı ve Sanat Yönetimi dallarında Oscar kazanan yapım, teknolojinin nimetlerinden en fazla faydalanan uyarlama. Dünya çapında 1 milyar doların üzerinde gişe yapacak kadar büyük bir başarıya ulaşmasının sırrını ise en fazla Tim Burton'ın vizyonuna borçlu diyebiliriz.