Bir ilçe resmen zehir soluyor

Sibel BAHÇETEPE

Organize sanayi bölgelerinin ağırlıklı olduğu Bursa’nın İnegöl ilçesinde hava kirliliğinin kritik değerlerin üzerinde olduğu belirtiliyor. Uzmanlar "Partikül madde 2,5 ölçümü ne yazık ki yapılmıyor. PM 10 ise Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği sınır değerlerin neredeyse 3 kat üzerinde. Bu durum ciddi halk sağlığı sorununa yol açıyor." diye konuştu.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Hava Kalitesi Kılavuzu’na göre yıllık ortalamada 15 µg/m3’ün üzerinde Partikül Madde (PM) 10 konsantrasyonuna; günlük ise 50 µg/m3’ü maruz kalmak, insan sağlığı açısından zararlı. 300 bine yakın nüfusuyla Bursa’nın merkez dışındaki en büyük ilçesi olan İnegöl’de ise bu oranın yıllık değerin üzerinde olduğunu söyleyen Halk Sağlığı Uzmanı ve CHP Bursa milletvekili Prof. Dr. Kayıhan Pala, ilçede yaşayanların zehir soluduğunu söyledi. Pala "DSÖ, yıllık ortalama PM 10’un 15 mikrogramı aşmamasını öneriliyor ama İnegöl’de bu oran 50,52 mikrogram metreküp" dedi.

ERKEN ÖLÜM NEDENİ

Partikül madde (PM) kirliliğinin erken ölümlere yol açtığını vurgulayan Pala “Partikül maddeler (PM), hava içerisinde asılı olarak bulunan katı ve sıvı parçacıkların karışımından oluşan, yaygın bir hava kirleticidir. Asıl en büyük ölümlere yol açan hava kirleticisi PM 2,5’tur" diye konuştu. PM 2,5’un her istasyonda ölçülmediğini kaydeden Pala, İnegöl’de de PM 2,5 ölçümünün olmadığını anlattı. "Halkın sağlığı, ne merkezi yönetimin ne de belediyenin umurunda" diyen Pala "Temiz hava eylem planı bilimsel bir iz düşümle hazırlanmalı ve uygulanmalıdır” dedi. Araştırmaların PM kirliliğine maruz kalma ile erken ölüm dahil olmak üzere sağlık riskleri arasında önemli bir ilişki olduğunu anımsatan Pala, şunları söyledi: “Sağlık üzerindeki etkileri, kardiyak aritmiler ve kalp krizleri gibi kardiyovasküler etkileri ve astım atakları ve bronşit gibi solunum etkilerini içerebilir. Araştırmamızda 2018’de ülkede toplam 44 bin 617 kişinin PM2.5 sürekli maruz kalma nedeniyle erken öldüğünü ortaya çıkardık. Uzun yıllardır bu konuda mücadele ediyor olmaması rağmen ne Bursa Valiliği ne de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu konuda temiz eylem planını düzgün hazırlayıp hayata aktarabilmiş değil.”

BAKANLIK SESSİZ

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdiğini ancak buna yanıt gelmediğini anımsatan Kaya, "PM 2,5’un ölçülmesini bekledik ama maalesef bu ölçülmüş değil. Bakanlık DSÖ PM10 sınır değeri olarak halen eski değeri kullanıyor, yeni değeri ısrarla kullanmıyor" diyerek sözlerini noktaladı. Doğayı ve Çevreyi Koruma Derneği (Doğader) Yönetim Kurulu Üyesi Murat Demir ise şunları söyledi: "İnegöl, başta mobilya olmak üzere sanayi ile bilinen bir kent. Fabika ve sanayiden kaynaklı kontrolsüz emisyon salımı var. Özellikle yaşlıların, çocukların ve hastaların sokağa çıkmamasını gerektiren kötü hava koşulları var. Bu durum kış aylarında daha çok hissediliyor. Çünkü kış aylarında evsel yakıtlar devreye giriyor, yoksul bölgelerde kaymakamlıkların yaptığı kömür yardımları da kirliliği artırıyor. Ayrıca kent belli bir yerde toplanınca trafik de egzoz da bunu tetikliyor. İnegöl artık yaşanamaz hal aldı. Sanayi kontrol altına alınmalı, rehabite edilmeli, üst teknolojiye geçilmeli, özellikle baca emisyonuna sahip sanayilerin baca filtlelerinin derhal takılması, varolanların kalitelerinin takip edilmesi denetlenmesi önemli."

PM NEDİR?

Partikül maddeler (PM), havada asılı katı ve sıvı parçacıkların karışımından oluşan bir hava kirleticisidir. Partikül maddeler doğrudan doğruya havaya yayılabilir veya çeşitli gazların öncüllerinden atmosferde oluşabilir.

HAVA KALİTESİ İSTASYONUNDAN İNEGÖL’ÜN ÖLÇÜM DEĞERLERİNDEN BAZILARI;