Bir yılda 6 milyon ameliyat rekoru

Sibel BAHÇETEPE

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Bakanlığı’nın yayımladığı ‘2024 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na göre, ülkedeki ameliyat, yatan hasta ve müracat sayısı artış gösterdi. Bir kişinin yılda 10 kez hastaneye başvuru yaptığı ülkede, 13 milyondan fazla yatan hasta, yaklayık 6 milyon da ameliyat yapıldığı görüldü. Sağlık emekçileri "Devasa hastaneler derman olmuyor. Ülkenin geneli açık hastaneye döndü" dedi.

PERSONEL EKSİKLİĞİ

Yıllık Programa göre, ülkede 10 bin kişiye düşen yatak sayısı 2017’den sonra artış gösterdi. 2017’de 27,2 olan yatak sayısı, 2022’de 30,7’ye yükseldi. Buna karşın yatak doluluk oranları düştü. 2017’de ise yüzde 68,1 olan yatak doluluk oranı, 2022’de 58,1 oldu. Toplam hasta yatağı sayısı ise 2017’de 188,6 binden 2022’de 262,2 bine çıktı. Bebek ölüm hızı ise 2017 yılında 9 iken 2022’de 9,1’e çıktı.

2022 yılında ülkemizde toplam hekim sayısı 194 bin 688, diş hekimi sayısı 42 bin 359, hemşire sayısı 243 bin 565 ve ebe sayısı 59 bin 632 olarak yer aldı. Aynı yılda 100 kişiye düşen hekim sayısı 228 iken hemşire ve ebe sayısı 356 olarak yer aldı. Programda, sağlık personeli sayısının artırılmasına yönelik çalışmaların sürdüğü kaydedildi. Bir kişinin bir yılda hekime gitme oranı ise ortalama 10 olarak belirtildi.

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’ndan (SES) İşyeri Temsilcisi Kubilay Yalçınkaya, "Açıklanan programa göre, Sağlık Bakanlığı’nda çalışan uzman hekimlerin 2022’de iş yükü artmış. Hekimler, istatistiklere de yansıyan bu iş yükünden kaynaklı kaçışı özel sektörde ve yurtdışında arıyor" dedi. Yalçınkaya, ameliyat sayısının yüzde 37, yatan hasta sayısının yüzde 17, müracaat sayısının ise yüzde 23 oranında artış gösterdiğini belirterek, özetle şu değerlendirmeyi yaptı:

"AB ve OECD’de, yaklaşık 2 katımız hekim görev yaptığı bir kez daha Cumhurbaşkanlığı yayınına yansıdı. 2022’de ülkemizde toplam hekim sayısı 194 bin 688, toplam diş hekimi sayısı 42 bin 359, hemşire sayısı 243 bin 565 ve ebe sayısı 59 bin 632 olmuştur. Aynı yılda 100 bin kişiye düşen hekim sayısı 228 iken, hemşire ve ebe sayısı 356’dır. Kamudaki hekimler başvuru yoğunluğu ile boğuşuyor. Bakanlık, yatak inşaa edeceğine hekim yetiştirse ve bugünkü yatak sayısının 4’te 3 ile aynı düzeyde hizmet üretebilirdi. Bu ülkede 13 milyondan fazla yatan hasta 6 milyona yakın ameliyat gerçekleşmiş. Halkın yüzde 16’sı hastanede yatmış. Ülke açık hastaneye döndü."

2021 ve 2022 yılları arasında hastanelerde yatan ve ameliyat olan hasta sayıları ile uzman hekim sayısı karşılaştırması şöyle:

∗∗∗

SAĞLIKSIZ BİR TOPLUM HALİNE GELDİK

Hastaneye başvuru, yatış ve ameliyatların artmasının pek çok nedeni bulunuyor. Bunlar AKP iktidarının Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte sağlıkçıya performans adı altında yapılan ödemeler, 5 dakikada bir muayene, nitelikli sağlık hizmetinin düşmesi, ekonomik kriz ile birlikte dengeli ve sağlıklı beslenmenin olmaması ve hastalıkların artması, nüfusun giderek yaşlanması gibi sıralanıyor. Sağlık Bakanlığı’nın istatistik yıllığında ise 2022’de hekime 854 milyon başvuru yapıldığını anımsatan Ankara Tabip Odası Başkanı Dr. Muharrem Baytemür, özetle şunları söyledi: "Pandemi döneminde başvurular düşmüştü, şimdi tekrar yükseldi. Ülkede, yılda bir hekime bir kişi ortalama 10 kez başvuruyor. 2024 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na baktığımızda 6 milyon ameliyat, 13 milyon yatış görüyoruz, bunlar oldukça yüksek. İşsizlik, yoksulluk, ekonomik kriz ile daha sağlıksız bir toplum haline geldik. İnsanların yaşam koşulları, çalıştığı yerdeki koşulların ağırlaşması bile bunu etkiliyor. Bir diğer faktör 5 dakikada bir muayene. Bu durum sağlık sorunlarını çözmüyor. Performans sisteminin de belki bu sayıların artmasında etkisi olabilir. Bunlar, kışkırtılmış sağlık sisteminin sonucu. Bir diğer etmen ise toplum yaşlanıyor. Bu da kronik hastalıkları artırıyor, daha fazla hastane yatışına yol açıyor. Sağlık turizmi de ameliyat sayılarının artmasında etkili olabilir ama çok fazla değil."