Çalışanlar vergiyle soyuluyor
Adaletsiz vergi yükü bütçe rakamlarına yansıdı. Emekçiden alınan gelir vergisi, patronlardan alınan vergiyi 6’ya katladı. İşçi Mustafa Dalgın, 20 bin TL olan maaşının üçte birinin vergi ve kesintilere gittiğini söyledi.
Dilan ESEN
DİSK'in başlattığı “Gelirde adalet, vergide adalet” slogıyla başlattığı Ankara yürüyüşü sürerken, açıklanan bütçe rakamları adaletsiz vergi yükünü ortaya koydu. Ekim ayında şirketler 12,2 milyar lira vergi verirken, emekçilerden alınan gelir vergisi 72,1 milyar lira oldu. Emekçilerden doğrudan alınan gelir vergisi, patronlardan alınan doğrudan vergiyi 6'ya katladı.
Bir yandan enflasyon diğer yandan yüksek vergiler, çalışanların alım gücünü her geçen yıl daha da aşağı çekiyor. Ocak ayında yaklaşık bin 300 TL gelir vergisi ödeyen bir çalışan, vergi diliminden kaynaklı kesintiler nedeniyle ekimden itibaren 3 bin 500 TL’lik vergi ödüyor. Ocaktaki yüzde 22’lik kesinti ağustostan itibaren yaklaşık yüzde 30 oldu. Yıl sonunda işçilerin ücretlerinin yaklaşık üçte biri vergi ve kesintilere gidiyor. Ocak ayında brüt ücret ve yan ödemeleri 20 bin TL olan bir çalışanın temmuzda aldığı yüzde 25’lik zam sonrası maaşının yaklaşık 25 bin lira olduğu düşünüldüğünde toplam vergi ve sigorta prim kesintisi ekimde 7 bin 295 TL oldu. Bir emekçi, yıl içinde 27 bin 575 TL’si gelir vergisi olmak üzere toplam 69 bin TL vergi ve kesinti öderken ekim ayındaki gelir vergisi kesintisi artışı ocak ayına göre 2,7 kat artıyor.
ASGARİ ÜCRET KADAR
Gelir vergisi nedeniyle ücreti kesilen işçilerden biri de Mustafa Dalgın. Birleşik Metal-İş Üyesi Dalgın, Türkiye’de metal sektöründe çalışanların kaderinin aynı olduğuna dikkat çekti. Metal sektörünün genel sorunlarına değinen Dalgın, “Bu sorunlar ülkenin gerçekleriyle de paralel gidiyor. Gelir vergisi, çalışma saatlerinin uzunluğu… Buna ilişkin sorunları günlerce konuşsak bitiremeyiz” dedi. Kendisinin de oldukça yüksek gelir vergisi ödemek zorunda kaldığını söyleyen Dalgın, şunları ifade etti: “Ocak ayında 20 bin lira brüt ücrette net olarak 14 bin liralık ücret alınırken yüzde 27’lik dilime girildiğinde ağustos ayında 11 bin 800 bandına kadar düşüyor. Bu öyle adaletsiz bir çark ki bizim ücretlerimiz artmazken vergi dilimlerimiz artıyor. Bunun temel sebebini hepimiz biliyoruz; sermaye güdümündeki siyasi iktidar, işçi sınıfının mücadelesini ortaklaştıramaması sermayenin elini güçlendiriyor. Sermayeyle birlikte siyasi iktidar vergi yükünü işçilerin üzerine yıkıyor.”
İki çocuğu olduğunu söyleyen Dalgın, “Bir işçinin bu maaşla Gebze’de yaşayabilmesi imkânsız. İşçiler sosyal yardımlarla ayakta kalmaya çalışıyor. Ev kirasını ödeyemeyip ev sahipleriyle kavga edenlerden tutun fabrikalara gelen icra dosyalarındaki artışa kadar işçiler ekonomik sıkıntıları iliklerine kadar yaşıyor. Bu gelen icra dosyaları nedeniyle işverenin işten çıkartma gibi bir yetkisi de var. Bu tür durumlarda işten çıkartma uygulamıyor ama bu bizim sorunumuzu çözmüyor. Sorunun çözümü gelirde adalet vergide adalet” diye konuştu.
VERİLERLE ORTAYA KONDU
Ekim ayında emekçilerin şirketlerin 6 kat daha fazla vergi ödemesini BirGün’e değerlendiren DİSK Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu, uzun zamandır söylediklerinin resmi verilerle de ortaya konduğuna dikkat çekti. “Sadece dolaylı vergilerde değil doğrudan vergileri de gelir vergisini de işçiler çok daha fazla ödüyor” diyen Serdaroğlu, emekçilere yaşatılan adaletsizliğe dikkat çekti. Hem doğrudan hem dolaylı vergilerin mutlaka Türkiye’de yeniden adaletli bir şekilde düzenlenmesi gerektiğini vurgulayan Serdaroğlu, patronların başka maliyet göstererek ödedikleri vergileri düşürdüğünün ve iktidarın da buna göz yumduğunu belirtti.
Serdaroğlu "Patronlar farklı harcamaları maliyet göstererek ödeyeceği gelir vergileri en alt seviyeye düşürülüyor. Baka ülkelerde vergi kaçırmak neredeyse vatana ihanetle eşdeğer bir suçtur. Ama bizimkiler vatan millet edebiyatı arkasında kaçırabildikleri tüm vergileri kaçırıp sonra da emekçinin parası cebine girmeden almaya çalışıyorlar” görüşünü dile getirdi.
YIL SONUNA KADAR KESİNTİLER KATLANIYOR
Ocak: 4 bin 350 TL
Mayıs: 5 bin 100 TL
Temmuz: 6 bin 378 TL
Ekim: 7 bin 295 TL
BU YÜRÜYÜŞ MEMLEKET İÇİN
"Gelirde Adalet, Vergide Adalet" talebiyle DİSK’in İstanbul’dan Ankara’ya başlattığı yürüyüşü, üçüncü gününü geride bıraktı. Kocaeli’den dün sabah yola çıkan DİSK heyeti Yalova’da emekçilerin ve halkın desteğiyle karşılandı. DİSK Genel Başkan Yardımcısı ve Lastik İş Sendikası Genel Başkanı Alaattin Sarı, "Asıl meselemiz memleket meselesi. Bu mesele emeğiyle geçinen esnafın, memurun, çiftçinin meselesi. Biz sadece DİSK’in üyelerinin kazanımı için değil herkesin hakkı için yürüyoruz" dedi. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, "İstanbul’dan Ankara’ya yürüyoruz. Bu yola çıkarken bu yolda umut var dedik. Gelirde adalet için yürüyoruz. İki yıldır bu mücadekeyi ülkenin dört bir yanında adım adım karış karış büyütüyoruz" dedi. Yalova’da yürüyüşüyü tamamlayan DİSK, heyeti daha sonra Bursa’ya doğru yola çıktı.
