Devlet dersinde çocuklar ölüyor

Deniz GÜNGÖR

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından MESEM kapsamında yaşamını yitiren Arda Tonbul’un ardından hiçbir açıklama gelmezken iktidar, iş cinayeti, zırhlı araç çarpması ve ateşli silahlı saldırıları sonucu yaşamını yitiren çocuklara karşı üç maymunu oynamaktan vazgeçmiyor. Ülkede çocuklar okulda sıralarında olması gerekirken çalıştırılırken, zırhlı araçların çarpması gibi birçok nedenden hayattan koparılmaya devam ediyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) 2023 yılı iş cinayetleri raporuna göre toplamda 54 çocuk çalıştırılırken yaşamını yitirdi. İSİG’in raporuna göre, çocukların en sık çalıştırıldığı işkolu başında mevsimlik tarım işçiliği gelirken çocuklar, sanayi, inşaat, ticaret gibi işkollarında günübirlik ve güvencesiz şekilde işgücü piyasasına dâhil oluyor.

Hafıza Merkezi’nin 2000 ile 2022 yıllarını kapsayan “Kürt illerinde çocuklara yönelik yaşam hakkı ihlalleri” raporunun verilerine göre ise 386 çocuk, ateşli silah, patlayıcı, zırhlı araç çarpması gibi birçok nedenden kaynaklı hayatını kaybetti.

GELECEKLERİNİ ÇALDILAR

Hafıza Merkezi’nin “Kürt illerinde çocuklara yönelik yaşam hakkı ihlalleri” raporuna göre 2000-2022 yılları arasında 386 çocuk ateşli silah, patlayıcı, zırhlı araç çarpması gibi birçok nedenden yaşamını yitirdi. Çocukların hayatlarını kaybetme nedenleri ise şu şekilde:

Ateşli silah: 154

Patlayıcı: 149

Bombalı saldırı: 27

Zırhlı araç çarpması: 16

Gaz kampsülü: 2

İKTİDARIN DERDİ SERMAYE

Çocukların öncelikle devletin sorumluluğu altında olduğunu ifade eden Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği Başkanı Müjde Tozbey, “Çocuklar, 5395 sayılı çocuk koruma kanunu ve Anayasamız gereğince devletin dolayısıyla iktidarın sorumluluğunda olan, ülkemizde ki en zayıf ve desteğe ihtiyacı olan kesimlerdir. Sonrasında ailelerin sorumluluğu doğmaktadır” dedi.

“İktidarın, kendi sorumluluğunu üstlenmesini bırakın, tersine çocukları daha fazla nasıl ucuza sömürebilirim, ihtiyaçlarından nasıl kurtulabilirim diye bakmaktadır” diye konuşan Tozbey şunları aktardı: “İktidar bu nedenle eğitimi dinselleştirmekte, gereksiz hale getirmeye çalışmaktadır. Çocuklar hiçbir eğitim almadan ve yaşlarına kesinlikle uymayan işkollarında, fabrikalarda atölyelerde, sanayilerde çalışmaları için ‘stajyer’ adı altında ucuz işçi haline getirilmektedir. Böylece sermayedarların ve patronların istediği gibi sigortasız ve ucuz işgücü olacak, diğer taraftan devletten eğitim, sağlık ve barınma talep etme hakkına sahip olan çocuklarımız, hayatta kalabilmek için kendi yükleriyle yalnızlaştırılacaktır. Oysaki laik, bilimsel, ücretsiz ve eşit bir eğitime tüm çocuklarımızın ulaşma hakkı olmalı.”

ÇALIŞTIRILIRKEN ÖLÜYORLAR

Çocuk işçiliğinin iktidarın eğitim politikalarıyla yakından alakalı olduğunu ifaden eden iş güvenliği uzmanı Kemal Bulut, “Sermayenin kayıtdışı kâr hırsına dair refleksleri ile birlikte eğitim politikaları bir araya geldiğinde ortaya korkunç sonuçlar çıkıyor. Çocuk işçiliği Türkiye’de korkunç boyutlara ulaşmasında kayıtdışı çalışmanın da payı bulunuyor. Çocuk işçi sermaye için ucuz işgücü olarak görülüyor” dedi.

MESEM sistemi kapsamında ‘stajyer’ adı altında çalıştırılan çocuklara da dikkat çeken Bulut, “Çocukların ‘stajyer’ adı altında ağır işkollarında çalıştırılması başlı başına bir problem ki ağır işkollarında kadınlar ve çocuklar çalıştırılamaz. Ancak buralarda ‘stajyer’ adı altında çocuk işçilik meşrulaştırılıyor. Mevzuat eksikliği de söz konusu. Ülkenin iş güvenliği karnesi zayıf ve çocuklar çalıştırılırken ölüyor” ifadelerini kullandı.

Bulut şunları söyledi: “Bütün bu denetimsizlikler kapıyı çocuk işçiliğine açıyor. Çok fazla 18 yaş altı göçmen çocuk çalıştırılıyor. Hiçbiri bilinmiyor, görünmüyor ancak maalesef ki kayıtlara geçiyor.”

∗∗∗

ARDA GİRESUN’DA TOPRAĞA VERİLDİ

İstanbul Büyükçekmece'de MESEM kapsamında çalıştırıldığı Özkanlar Metal’de kafası sac büküm makinesine sıkışarak hayatını kaybeden 14 yaşındaki Arda Tonbul'un cenazesi dün memleketi Giresun'un Karadikmen Köyü’nde toprağa verildi.

Tonbul’un kafası, 9 Ocak Salı günü yaşanan iş kazasında sac büküm makinesine sıkışmıştı. Ağır yaralanarak hastaneye kaldırılan Tombul yoğun bakıma kaldırılmıştı. Tonbul'un 15 Ocak Pazartesi günü öğlen saatlerinde beyin ölümü gerçekleşmişti.

∗∗∗

PATRONUN HIRSI İŞÇİYİ ÖLDÜRÜYOR

Ülkede son günlerde yaşanan iş kazaları, iş cinayetleri ve meslek hastalıklarına karşı SOL Parti tarafından yapılan açıklamada “İş cinayeti, meslek hastalıkları kader değil daha fazla sömürme hırsı” denildi. Açıklamada, “Alınmayan önlemler, yapılmayan denetimler nedeniyle her geçen gün iş cinayetlerinin sayısı artıyor. Binlerce insanımız hayatını kaybediyor. Üstelik bunların hiçbiri kayıt altına dahi alınmıyor. Sermaye ve hükümetin dayattığı çalışma koşullarına karşı mücadele edilmeli" denildi.

∗∗∗

ÇOCUKLAR ÖLÜYOR, BAKAN SUSUYOR

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, MESEM kapsamında çalıştırılan 14 yaşındaki Arda Tonbul’un iş cinayetinde yaşamını yitirmesine karşın suskunluğunu korumaya devam ediyor. Yaşanan olayın ardından yaklaşık 1 hafta geçmesine karşın Bakan Tekin ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hiçbir açıklama gelmedi. Tekin olaya ilişkin hiçbir açıklama yayımlamazken imam hatip ziyaretleri, duyuruları, trafik kazasında yaşamını yitirenleri anması ve uzaya gönderilecek astronota ilişkin paylaşımları ise tepki çekti.

∗∗∗

ARAŞTIRMA KOMİSYONU KURULSUN

CHP Milletvekili Kadim Durmaz, MESEM kapsamında çalışan çocukların tespiti, iş kazası geçiren ve iş cinayeti sonucu yaşamını yitiren çocukların sayısının belirlenmesi için Meclis’e araştırma komisyonu kurulmasını talep etti. Durmaz gerekçesinde şu ifadeleri kullandı: “MESEM kapsamında çalışan çocuk sayısı bugün 1 milyon 400 bine yaklaşmış durumdadır. Çocuklar ucuz iş gücü kaynağı olmaya devam ederken, eylül ayından bugüne kadar 7 çocuk MESEM kapsamında çalışırken yaşamını yitirmiştir.”