Dip dalganın tsunamisi
14 Mayıs’taki seçimlerin ardından daha da artan yoksulluk girdabında boğulan halk, Saray rejimine ve onun temsil ettiği anlayışa kırmızı kart gösterdi. En çok kent belediyesi CHP’ye geçerken AKP büyük düşüş yaşadı. Kayyumlara karşı DEM kazanırken AKP deprem bölgesinde de birçok belediye kaybetti.
HABER MERKEZİ
Türkiye, önceki gün 5 yıl boyunca görev alacak yerel yöneticilerini belirlemek üzere sandığa gitti. Seçimlere katılım yüzde 78,1 oldu. Toplam oy kullanan sayısı 48 milyon 256 bin kişi oldu. Bu oyların ise 46 milyon 46 bini geçerli sayıldı.
Seçimlerde AKP tarihi bir yenilgi alırken, CHP büyükşehir belediyeleri de dahil olmak üzere çok sayıda ilde üstünlük elde etti. CHP 1977’den beri ilk kez seçimlerden birinci parti olarak çıktı. AKP ise 2002’den beri ilk kez bir seçimde ikinci oldu. AKP’nin aldığı oy 2002’den sonraki en düşük oy olarak tarihe geçti. Aynı seçimde CHP listelerinden Meclis’e giren sağ partiler de seçimde hiçbir varlık gösteremedi. Saadet Partisi yüzde 1,09 oy alırken DEVA 0,3, Gelecek Partisi ise sadece 0,07 oy alabildi.
30 büyükşehir belediye başkanlığı seçiminde CHP 14, AKP 12, DEM Parti 3, Yeniden Refah Partisi 1 belediye başkanlığı kazandı.
CHP; 2019 seçimlerinde kazanamadığı Bursa, Balıkesir, Manisa ve Denizli'de zafer ilan ederken, 6 Şubat depremlerinin vurduğu Hatay'da ise belediyeyi kaybetti.
DEM Parti ise önceki yerel seçimde kazandığı, ancak AKP’nin kayyum atadığı Diyarbakır, Van ve Mardin’de ipi göğüsledi. Urfa’da ise Yeniden Refah Partisi adayı kazandı.
Ülkenin tamamına bakıldığında ise 81 ilin 35’inde CHP ipi göğüsledi. AKP ise toplamda sadece 24 ilde belediye kazanabildi. 10 kentte DEM Parti kazanırken MHP’nin 8, YRP’nin 2, BBP ile İYİP’in de 1’er belediyeleri oldu.
KALELERDE KAYBETTİ
AKP’nin ülke genelinde yaşadığı kaybın en büyük nedeni kesin olarak gördüğü kentlerde yaşadığı kayıplar oldu. Uzun yıllardır AKP’de olan birçok belediye CHP’ye geçti. AKP’nin elindeki 3 büyükşehir ve 8 il merkez belediyesi CHP’ye geçti. Manisa, Afyon, Kırıkkale, Bartın, Kastamonu, Uşak, Denizli, Bartın ve Amasya gibi iller CHP’ye geçti.
HER YERDE DÜŞÜŞ
Kazandığı hemen hemen her ilde de oy oranlarında düşüş yaşayan AKP sadece Isparta ve Niğde’de oy oranını artırdı. Özellikle Kayseri, Konya, Trabzon, Sakarya, Rize ve Maraş’ta yaşanan düşüş dikkat çekti. AKP Maraş’ta 25, Kayseri’de 25, Konya’da 21, Rize’de 19, Sakarya’da 18, Trabzon’da 13 puanlık düşüş yaşadı.
Karadeniz genelinde yaşanan değişim de dikkat çeken unsurlardan biri oldu. 2019 seçimlerinde 10 belediye kazanan AKP bu seçimde ise sadece 6 belediye kazanabildi. CHP ise belediye sayısını 3’ten 8’e çıkardı. CHP özellikle Batı Karadeniz’de büyük bir başarı elde etti. Doğu Karadeniz hattında ise Rize hariç merkez ilçeler, CHP’ye geçti.
CHP İLKLERİ YAŞADI
Seçimin birinci partisi CHP uzun süredir kazanamadığı illerin yanı sıra çok partili sisteme geçildiğinden beri hiçbir zaman birinci olamadığı birçok kentte yarışı önde bitirdi. CHP Adıyaman’da 1989’dan beri ilk kez kazandı. Kırıkkale, Kilis, Zonguldak ve Manisa ise cumhuriyet tarihinde ilk kez CHP’li belediyeler tarafından yönetilecek.
KAYYUMLARA KIRMIZI KART
DEM Parti de 2019’a göre seçimlerde başarı yakaladı. 2019’da HDP adıyla girdiği seçimlerde 65 belediye kazanan DEM Parti bu sayıyı 80’e yükseltti. DEM Parti kayyum atanan 47 belediyenin 41’ini aldı. 2019’da alamadığı Muş, Ağrı ve Dersim’de de seçimi birinci bitiren DEM Parti, 3 büyükşehir, 7 il, 65 ilçe ve 7 belde olmak üzere toplamda 82 belediye kazandı. ‘Taşımalı seçmenler’in oy kullandığı bu yerlerin çoğunu yine DEM Parti kazanmış olsa da resmi olmayan sonuçlara göre 12 il ve ilçede AKP veya MHP birinci çıktı. DEM Parti, buralarda seçim sonuçlarına itiraz ediyor.
FAY HATTI KIRILDI
Değişim, 6 Şubat depremlerinden etkilenen kentlere de yansıdı. 6 Şubat depremlerinde etkilenen kentlerde 31 Mart yerel seçimlerinde AKP 5, CHP 3, MHP 1, DEM Parti 1, YRP 1il belediyesi kazandı. İlçelerde ise daha büyük değişiklikler oldu. AKP Antep’te 3, Adıyaman’da 2, Malatya’da 3, Kilis’te 3, Urfa’da 7, Adana’da 3, Elazığ’da 3 ilçede belediye başkanlığını kaybetti.
3 SOSYALİST BELEDİYE
Sosyalistler de bu seçimlerde belediyeler kazandı. SOL Parti, Dersim’in Hozat ilçesinde ve Aksaray’ın Gülağaç ilçesine bağlı Saratlı beldesinde de seçimi kazandı. Türkiye İşçi Partisi (TİP), Samandağ'da zafer elde etti.
DÖRT MİLLETVEKİLİ
Yerel seçimlerde 26 milletvekili de belediye başkanlığını kazanmak için yarıştı. Bunlardan CHP'nin aday gösterdiği 4 kişi belediye başkanı seçildi. Haber Merkezi