Enflasyonda yeni dert: "Sarkan etkisi" devrede!
Yeni yıla zamlarla girilmesi, ocakta enflasyonda aylık artışın çift haneleri zorlayacağını gösteriyor. "Sarkan etkisi"ne dikkati çeken ekonomim.com yazarı Aktaş, "Ocak ayı enflasyonu çift haneyi zorlayacak. Yüzde 8’in altında bir oran hiç mi hiç mümkün görünmüyor. Makul sayılabilecek oran ise yüzde 8-10 arasında" dedi.
Yeni yıla zam furyasıyla girilmesi, ocakta aylık enflasyonun çift haneyi görmesine neden olabilir.
Yapılan zamların etkisini değerlendiren ekonomim.com yazarı Alaattin Aktaş, bügünkü "Ocak enflasyonu yüzde 8-10 arası beklenmeli" başlıklı yazısında ocakta aylık enflasyonun çift haneleri zorlayacağını ve yüzde 8-10 arasının görülebileceğini kaydetti.
Enflasyonun düzeyini tayin eden en temel iki etkenin döviz kuru ve akaryakıt fiyatları olduğunu belirten Aktaş, bu iki etkendeki değişimlerin ocak ayı enflasyonunda büyük bir etki yapacağını vurguladı.
Ocak ayının tamamlanması ile durumun çok daha net olarak ortaya çıktığına vurgu yapan Aktaş, "sarkan etkisi"yle şubatta da yüksek bir oran geleceğini söyledi.
Aktaş "sarkan etkis" ile ilgili şunları yazdı:
Bugün henüz 1 Şubat ama enflasyonda şubat kaygısını yaşamaya çoktan başladık. Hani girişte altını ısrarla çizdim ya, döviz ve akaryakıtta ay ortalamasındaki fiyatlara bakmak gerekir, diye... İşte bu yöntemden dolayı ocak ayından şubata sarkan ciddi artışlar söz konusu.
Önce geçen yıl şubatta fiyatların yüzde 3.15 arttığını hatırlatalım.
Gelelim şimdi ocaktan sarkan yüklere...
* Dolar kuru ay sonuna kadar hiç değişmese bile ocak ayı ortalamasına göre artış şimdiden yüzde 1 düzeyinde. Şubattaki artış sıfır olmayacağına göre, artış çok daha artacak. Dolar, geçen yılın şubatında yalnızca yüzde 0.35 artmıştı. Dolayısıyla geçen yılki artışa şimdiden fark atılmış durumda.
* Benzine bugünden geçerli 95 kuruş zam geldi. Buna göre, bugünkü fiyat ay sonuna kadar sabit de kalsa benzin ocak ayına göre şimdiden yüzde 6 artmış durumda. Benzin geçen yılın şubat ayında yüzde 3.3 zam görmüştü.
* Motorinde ise geçen yılla kıyaslandığında çok vahim bir durum yaşıyoruz. Motorindeki zam oranı, şubatta fiyatlar hiç artmasa bile yüzde 5.5 düzeyinde. Geçen yıl şubatta değil fiyat artışı, motorin yüzde 6.4 ucuzlamıştı. Yüzde 6.4 ucuzluktan, yüzde 5.5 zamma; o da tabii ki şimdilik, bugünkü fiyat ay boyunca sabit kalırsa.
* Otogazda ise bu yılın şubatındaki zam şimdiden yüzde 1.7 düzeyinde. Ancak geçen yıl şubatta otogaz zammı yüzde 11.6 ile çok daha yüksekti.
ARALIK ENFLASYONU
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralıkta aylık enflasyonun yüzde 2,93 olduğunu açıklamıştı. TÜİK’e göre 2023’te yıllık enflasyonsa yüzde 64,77 oldu. Bu, Türkiye’de son 22 senenin en yüksek yıllık enflasyon oranı.
Enflasyon Araştırma Grubu’na göreyse (ENAG) yıllık enflasyon 2023’te yüzde 127,21 olarak gerçekleşti. Aralıktaki aylık artışsa yüzde 4,1 olarak hesaplandı.
EKONOMİSTLER ZİRVE İÇİN MAYIS VE HAZİRAN AYLARINA İŞARE EDİYOR
Bloomberg HT'nin anketine göre ocak ayı enflasyonunun aylık yüzde 6,5, yıllık yüzde 64,57 olması bekleniyor. Öte yandan AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan 14 ekonomist, ocak ayında enflasyonun yüzde 6,84, yıllık enflasyonun ise yüzde 65,07'ye çıkmasını bekliyor. Ekonomistler, enflasyonda zirvenin görüleceği aylar için ise mayıs ve hazirana işaret ediyor.
