Erdoğan’ın Ukrayna ziyareti: Anlamı ve hedefi ne?
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya-Ukrayna geriliminin tırmandığı süreçte bugün (3 Şubat) günübirlik olarak Kiev’e bir ziyaret gerçekleştirecek. İki ülke arasındaki gerilim konusunda sürekli NATO’ya bağlılığını vurgulayan Erdoğan, ‘sorunun diyalogla çözülmesine katkı vermek’ iddiasıyla görüşmeler yapacak. Moskova ise bu ziyareti yakından takip ediyor.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski'nin davetlisi olarak, Türkiye ile Ukrayna arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey'in onuncu toplantısı dolasıyla bugün (3 Şubat) Ukrayna’yı ziyaret edecek.
İlgili bakanların katılımlarıyla Kiev'de yapılacak konsey toplantısı kapsamındaki görüşmelerde, stratejik ortaklık düzeyindeki Türkiye-Ukrayna ilişkileri tüm boyutlarıyla gözden geçirilecek, iki ülke arasındaki iş birliğinin daha da derinleştirilmesi imkânları ele alınacak.
Ziyaretin diplomatik açıdan en önemli tarafı ise Rusya-Ukrayna geriliminin tırmandığı bir süreçte gerçekleşiyor olması.
Batı bloku bu unsurlarıyla bu gerilimde Rusya’nın karşısında yer alıyor. ABD, NATO ve AB, Rusya'yı Ukrayna'ya karşı bir işgal harekatına başlamaması konusunda uyarırken, Moskova ise kendi ulusal güvenlik çıkarlarının karşılanması gerektiğini belirtiyor.
Erdoğan'ın Ukrayna'ya yapacağı ziyaret hakkında dün açıklamalarda bulunan AKP Sözcüsü Ömer Çelik, bu seyahatin Ukrayna-Rusya gerilimi anlamında önemli bir tarafı ile başka boyutlarının da olduğunu söyledi.
Türkiye’nin iki tarafla da konuşabilen bir ülke olduğundan söz eden Çelik, “Sayın Cumhurbaşkanımız, hem Ukrayna hem Rusya tarafıyla meseleleri açık şekilde konuşabilen, her iki tarafın da aldığı inisiyatifi ve çabayı memnuniyetle karşıladığı bir lider olarak bu inisiyatifi gerçekleştiriyor. Burada hem Rusya ile yakın ilişkileri olması bakımından hem Sayın Cumhurbaşkanı'mızın Sayın Putin ile yıllara dayalı bir diyalogunun olması hem de Türkiye'nin güçlü bir NATO ülkesi olması bağlamında Türkiye son derece istisnai bir role sahip, müstesna bir girişim gerçekleştirebilecek durumda” ifadelerini kullandı.
ERDOĞAN’DAN NATO VURGUSU
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen haftalarda yaptığı açıklamalarla, sıklıkla NATO ülkesi olduğunu vurguladığı Türkiye'nin gerilimle ilgili olarak bir rol oynayabileceğini kaydetmiş, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i -istemeleri durumunda- Türkiye'de bir araya getirebileceklerini belirtmişti.
Erdoğan, 1 Şubat'ta Trabzon'da gençlerle buluşmasında konuyla ilgili soruyu yanıtlarken şöyle konuşmuştu:
“Ukrayna ile Yüksek Düzeyde Stratejik Konsey Toplantısı için inşallah günübirlik bir Ukrayna'ya gideceğiz. Ardından da Sayın Putin'in bize bir ziyareti olacak. Bizim tabi bütün derdimiz, Ukrayna ile Rusya arasındaki bu sıkıntının giderilmesi. Bu konuda sürekli konuşulan savaş filan biz Rusya ve Ukrayna arasında böyle bir savaşın olmasını asla arzu etmiyoruz. Bu bölge için hayra alamet bir gelişme değildir. Bir NATO ülkesi olarak da böyle bir şeyi istemiyoruz, kabullenmiyoruz.”
KALIN’DAN RUSYA’YA ELEŞTİRİLER
Konuyla ilgili olarak Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın ‘Circle Foundation’ adlı kuruluş tarafından düzenlenen Rusya ve Ukrayna arasındaki gerginliğin Avrupa ve NATO'ya olası etkileri konulu online panelde yaptığı konuşma da dikkat çekti.
“Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimi azaltmak için oynayabileceği her rolü üstlenmeye hazırdır” diyen İbrahim Kalın, Türkiye’nin ‘NATO müttefiki’ olduğunu hatırlatarak, Rusya’ya ‘maksimalist, yayılmacı yaklaşımlardan ve taleplerden kaçınma’ eleştirisi yapmıştı. Kalın şu değerlendirmeyi yapmıştı:
“Tabii ki Ruslarla çok açık ve net bir şekilde Ukrayna'nın toprak bütünlüğü, siyasi istikrarı ve bunun korunmasının neden Rusya'nın da çıkarına olacağı, NATO, Batı ittifakı ve dünyanın geri kalanıyla bir çatışmanın neden onlara bir fayda sağlamayacağını söylememiz gerekiyor. Bu bakımdan maksimalist, yayılmacı yaklaşımlardan ve taleplerden kaçınmanın öneminin altını çizmenin gerekli olduğunu düşünüyorum. Gerçek bir diyalog, kapsamlı konuşmalar yoluyla bir tür yaşam biçimi bulmaya çalışmalı ve bunu bilgelik ve sabırla yapmalıyız. Hızlı sonuçlar beklersek bu süreçte başarısız olacağımızı düşünüyorum. Bu tür büyük, uzun vadeli jeopolitik sorunlar için hızlı çözümler yoktur.”
MOSKOVA ZİYARETİ TAKİP EDİYOR
Öte yandan Erdoğan'ın gündeme getirdiği Putin'in olası Türkiye ziyareti konusunda Moskova'dan henüz resmi bir karşılık gelmedi. Kremlin sadece, Ankara'nın davetini doğrulamış ve ziyaretin gerçekleştirilmesine ilişkin niyetin olduğunu dile getirmişti.
Diplomatik kaynaklar, Moskova'nın Erdoğan'ın Kiev ziyaretini yakından takip edeceğini, özellikle savunma sanayi, güvenlik işbirliği gibi stratejik alanda atılacak adımlara odaklanacağını kaydediyor.
Moskova, Türkiye'nin Ukrayna'ya Bayraktar silahlı insansız hava aracı satmasından duyduğu rahatsızlığı saklamamış ve bu saldırı silahlarının Donbass bölgesindeki etnik Ruslara karşı kullanılmaması gerektiği mesajını vermişti.