Hindistanlı çiftçiler haklarını arıyor
Uzunca süredir eylemde olan Hindistanlı çiftçiler şu sıralar Yeni Delhi’nin dışında kurdukları kamptalar. Çiftçi örgütleri 26 Ocak gününe kadar talepleri karşılanmazsa, şehrin içinde traktörleriyle eylem düzenleyecek.
Anish R.
Hindistan'da Narendra Modi hükümeti çiftçilerin taleplerini şimdiye kadar görmezden geldi. Çiftçiler, eylül ayında parlamentodan alelacele geçirilen üç yasanın iptalini istiyorlar. Bu üç yasanın tarım sektöründe şirketlerin ekmeğine yağ süreceğinden, mahsul alım fiyatlarının daha da düşeceğinden endişe ediyorlar. Bir ayı aşkın süredir on binlerce çiftçi bu yasayı protesto ediyor. Yeni Delhi’nin dışında, beş ayrı noktada teyakkuzda bekliyorlar.
CUMHURİYET GÜNÜ
26 Ocak gününün ise ayrı bir önemi var. Geleneksel olarak, Cumhuriyet Günü olarak kutlanan bu günde, Hindistan'ın askeri gücünü ve kültürel çeşitliliğini gösteren bir geçit töreni yapılır. Yabancı ülkelerin liderleri onur konukları olarak ağırlanır. Bu sene kutlamalara İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın katılması bekleniyor.
Önümüzdeki hafta hükümet temsilcileri ve çiftçiler bir kez daha görüşmeler yapacak. 30 Aralık günü yapılan görüşmelerde, çiftçilerin başlıca dört talebinden ikisi kabul edildi. Ancak hükümet ‘Asgari Alım Fiyatı’ (AAF) uygulamasını yürürlükten kaldıran yasa ile ilgili taviz vermemekte ısrarcı. Bu görüşmelere 41 çiftçi örgütünden temsilcilerin yanı sıra, Samyukta Kisan Morcha, yani ‘Birleşik Çiftçiler Cephesi’nin temsilcileri de katılıyor.
ANIZ YAKMAK SERBEST BIRAKILDI
Hükümetin geri adım attığı taleplerden biri, anız yakmayı suç haline getiren yasanın geri çekilmesi oldu. Bu yasanın amacı Delhi ve çevresindeki hava kirliliğini azaltmaktı. 2020 Elektrik Yasası da geri atılan diğer bir konu oldu. Yasaya göre çiftçilerin enerji kullanımı için aldıkları teşvik ve destekler ortadan kalkacaktı.
Yeni yasa parlamentodan eylül ayında geçti ve o günden bu yana çiftçiler ile hükümet altı defa masaya oturdu. Bu görüşmelerden dördü, çiftçiler başkenti kuşattıktan sonra yapıldı. İlk iki görüşme 13 ve 14 Ekim tarihlerinde yapıldı ve sonuç alınamadı. Bunun üzerine çoğunluğu Punjab ve Haryana eyaletlerinden olmak üzere binlerce çiftçi Delhi sınırlarına geldi. Farklı komşu eyaletlerden çiftçi örgütleri de eylemcilere katıldı.
‘İKİ NUMARA’ İLE GÖRÜŞÜLDÜ
Sonrasında 3, 5 ve 7 Aralık tarihlerinde yapılan üç görüşmede düzinelerce çiftçi hareketinin liderleri görüşmelere katıldı. Görüşmeler sonuçsuz kalsa da çiftçiler taviz vermediler. Üç yasanın iptali ve mevcut AAF’lerin arttırılması koşulundan vazgeçmediler.
Başbakan Narendra Modi görüşmelere katılmadı, ‘iki numara’ olarak anılan İçişleri Bakanı Amit Şah çiftçilerle yalnızca kısa bir süre görüştü. Eylemler bir ay boyunca devam etti ve hükümete yakın şirketler boykot edildi. Çiftçilerin talepleri görüşmelerin merkezine ancak altıncı görüşmeden sonra alınabildi.
4 Ocak günü yapılacak görüşmeler ve ertesi gün Yargıtay’ın yapacağı değerlendirme çiftçilerin planlarına yön verecek. Hükümetin talepleri karşılıksız bırakması durumunda yapılacak eylemler şimdiden takvime döküldü. Eyalet valilerinin konutlarına yürüyüşler yapılacak, Delhi’nin eteklerinde yapılan eylemler yoğunlaşacak.
Sendika konfederasyonları da dayanışmaya katılıyor. Sol görüşlü Hindistan Ticaret Sendikaları (HTS) tarafından 30 Aralık günü için yapılan grev çağrısına 100 binden fazla işyeri katıldı. Greve katılan işçiler çiftçilerin taleplerini tekrar ettiler, 2020’de değiştirilen elektrik yasasına itiraz ettiler, bunun yanı sıra çalışma kanununda yapılan üç değişikliğin iptalini ve hükümetin özelleştirme politikasının durdurulmasını talep ettiler. Örgütlenmemiş tarım işçileri için pandemi desteği verilmesi de talepler arasındaydı.
GREV ÇAĞRISI
Tüm Hindistan Tarım İşçileri Sendikası (THTİS) da 7 ve 8 Ocak günleri için grev çağrısı yaptı. Hükümet taviz vermeyi reddettiği takdirde, THTİS grevi HTS’nin eylemleri ile aynı güne denk gelecek. Bu esnada Delhi kuşatmasını organize eden birliklerden Tüm Hindistan Kisan Sabha (THKS) da Hindistan'ın farklı köşelerinden binlerce çiftçiyi daha örgütledi. Maharaştra eyaletinden 500 kadar çiftçi bin 300 kilometrelik bir yolculuktan sonra 25 Aralık günü Delhi’ye vardı. Çevre eyaletlere yönelik polis ablukasına karşı Uttar Pareş, Bihar ve Rajastan eyaletlerinden çok sayıda çiftçi de eylemlere katıldı.
İŞÇİDEN ÇİFTÇİYE BÜYÜK DESTEK
Bihar, Tamil Nadu ve Batı Bengal gibi eyaletlerde yapılan eylemler, polis müdahalesi ile karşılaştı. Birçok farklı eyalette eylem çağrıları devam ediyor. Delhi’nin eteklerinde kamp yapan çiftçilere yönelik halk desteği parasal bağışlar ve temel ihtiyaç malzemeleri şeklinde sürüyor.
Ülkenin telekomünikasyon devi BSNL’de çalışan sendikalı işçiler, eylem yapan çiftçiler için bağış kampanyası başlattı. Ülkenin ananas üretim merkezi olan Vazakulam şehrinden 16 ton ananas, bölgeden 2500 çiftçinin dayanışmasıyla Delhi’deki çiftçilere ulaştırıldı.
BÜYÜK ŞİRKETLER HEDEFTE
Süregelen mücadelenin önemli detaylarından biri de, ülkenin en büyük şirketlerinin hedefe konması oldu. Bu şirketler Modi hükümetinin yasa değişikliklerinden nemalanıyorlar. 8 Aralık günü ülke genelinde yapılan grevde eylemciler Reliance Endüstri ve Adani Grubu gibi büyük şirketlere yönelik boykot çağrısı yaptılar. Bu şirketlerin sahipleri, Mukeş Ambani ve Gautam Adani gibi milyarderler.
Bu insanlar, Hindistan’ın en zengin insanları. Hükümetin son dönem politikaları, bu şirketlerin tarım sektöründeki maceralarının imdadına yetişmek üzere tasarlandı. Hak savunucuları ve ekonomistler sulama ve elektrik desteklerinin kaldırılması durumunda çiftçilerin serbest piyasanın ve şirketlerin insafına bırakılmış olacağını ifade ediyorlar.
Boykot çağrıları çeşitli sivil toplum kuruluşları, siyasi partiler ve sıradan vatandaşlar tarafından da sahiplenildi. Örneğin, Bharatiya Kisan Sendikası tarafından açıklanan verilere göre, Relience Endüstri’ye ait GSM sağlayıcısı Infocomm, iki haftada 700 binden fazla müşteri kaybetti.
Çeviren: Fatih Kıyman
Kaynak: People’s Dispatch