İstanbul’da geçinmek için kaç maaş lazım?

Ekonomi Servisi

Ücretliler kenti İstanbul asgari ücretliye de emekliye de kamu emekçisine de yaşamak için çok pahalı. İstanbul’da istihdamın yüzde 82’si işçi ve memurlardan oluşuyor. İstanbul’da yaşamak için en az üç asgari ücret, 6 emekli maaşı, yaklaşık 2 memur maaşı gerekiyor. İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) Yaşam Maliyeti Araştırması’na göre 4 kişilik bir ailenin yaşamasının bedeli tam 49 bin 159 lira. Yeni belirlenen asgari ücret 17 bin lirada kalırken 4 kişilik bir ailenin geçinebilmesi için yaklaşık 3 asgari ücret gerekiyor. SGK verilerine göre İstanbul’da yaklaşık 3,1 milyon emekli yaşadığı tahmin ediliyor. En düşük emekli maaşının 7 bin 500 lira olduğu düşünüldüğünde İstanbul’da bir evi geçindirebilmek için 6 emeklinin bir arada yaşaması gerekiyor.

3 ASGARİ ÜCRET LAZIM

DİSK/AR’ın verilerine göre Türkiye’de 8,1 milyon asgari ücretli bulunuyor. 4 kişilik bir aile baz alındığında sadece anne ve babanın çalışması yetmiyor. O hanenin bir ayı geçirebilmesi için 3 asgari ücret gerekiyor.

Kamu emekçileri ve emeklileri için de durum farklı değil. Zamdan sonra en düşük memur aylığı 32 bin 861 TL, emeklisinin de 14 bin 741 TL’ye yükseldi. Megakentte yaşayabilmek için yaklaşık 2 memur maaşı şart. Kamu emeklisi bir ailenin yaşayabilmesi için gereken maaş sayısı ise 3. İstanbul’da yaşamanın maliyeti bir yılda yüzde 78,13 arttı. Yaşam maliyeti bir önceki aya göre yüzde 3,51 oranında yükseldi. Böylece İstanbul’da ortalama yaşam maliyeti, geçen aya göre 1.666 lira arttı. Temel tüketim maddelerinin bir önceki yılın aralık ayına göre fiyat artışlarına bakıldığında en çarpıcı fiyat artışlarından birinin yüzde 190,69 artış oranı ile ağız ve diş bakım ürünleri fiyatlarında yaşandığı görüldü. Et-kıyma ürünleri ise yıllık bazda yüzde 113,64 oranında arttı.

∗∗∗

PAHALILIK YİNE DAMGA VURACAK

Araştırma şirketi AGS Global tarafından 26-30 Aralık 2023 tarihleri arasında 224 beyaz yakalının katılımıyla gerçekleştirilen araştırmaya göre; her 10 katılımcıdan 6’sı 2024 yılından dünya ve Türkiye adına 2023 yılına kıyasla daha az ümitli olduğunu söylerken, yeni yıldan ümitli olanların oranı ise yüzde 25. 2024 yılında beyaz yakalılara göre Türkiye’nin en büyük sorunları enflasyon ve hayat pahalılığı olacak. Onu daha yüksek vergiler ve göçmenler izleyecek. Yeni salgınlar ve susuzluk ise en gerilerden geliyor. Nitelikli insan kaynağına erişim ve bölgesel savaşlar diğer sorunlar oldu. Araştırmaya göre beyaz yakalıların yarısına yakını yerel seçimlerden sonra Türkiye açısından her şeyin daha kötü olacağını düşünürken iyimserler ise yüzde 8,9 ile oldukça küçük bir kesim tarafından temsil ediliyor. Yüzde 39,3’lük bir kesim ise uzun sayılabilecek bir süre seçim olmamasını Türkiye açısından olumlu bir süreç olarak kabul ediyor. Diğer yandan, beyaz yakalıların yüzde 39,3’ü enflasyonun ivme kaybetmesi için 2026 yılı sonrasının beklenmesi gerektiğini düşünen karamsarlardan oluştu.

Araştırmanın ilginç çıktılarından biri ise beyaz yakalıların 2024 yılında kariyerlerinden beklentilerine ilişkin. Buna göre yüzde 39,3’lük bir kesim 2024 yılında kariyerlerinden ümitli olduğunu söylerken, onu kariyeri adına ümitsiz olanlar izliyor. 4 beyaz yakalıdan biri ise kariyerinin 2024 yılındaki akıbeti hakkında kararsız olduğunu ifade ediyor. Kariyerle ilgili en büyük üç endişe ise sırasıyla yüzde 51,8 yetersiz maaş, yüzde 46,4 hedefsiz-motivasyonsuz kalmak ve yüzde 30,4 yetersiz özlük hakları olarak sıralanıyor. İşten ayrılmak ve istediği firmaya geçememek ise yüzde 17,9’ar ile takipçi endişe kaynakları. Araştırmaya katılan beyaz yakalılara 2024’te en çok hangi kalemler için bütçe ayıracakları sorulduğunda enflasyonist etki görünüyor. Buna göre beyazların yüzde 60,7’si gıdaya, yüzde 42,8’i sağlığa ve yüzde 41,1’i ise kiraya daha çok harcayacağını söyledi.

∗∗∗

YILLIK ARTIŞ YÜZDE 78