Meclis’in eli kolu bağlandı
Erdoğan'ın başkanlığı döneminde TBMM’nin yasama ve denetim yolları büyük ölçüde tıkandı. 27’nci dönemde milletvekillerinin denetim aracı olan soru önergelerinin 26 bini yanıtlanmadan raflarda kaldı. Erdoğan yayımladığı 140 kararname ile ülkeyi yönetirken TBMM'de sadece 139 teklif yasalaştırıldı. Yüz binlerce TL maaş alan 9 milletvekili, beş yılda yemin töreni dışında hiç kürsüye çıkmadı.
Hüseyin ŞİMŞEK
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişin ardından denetim ile yasama alanı daralan ve mesaisini büyük oranda iktidarın tartışmalı teklifleri ve uluslararası anlaşmalar için harcayan TBMM, 27’nci yasama dönemini tamamladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın aldığı seçimlerin yenilenmesi kararı kapsamında çalışmalarını noktalayan TBMM, yoğun eleştirilerin yöneltildiği geçmiş dönemlerin bile çok gerisinde kaldı. Meclis’in 27’nci yasama döneminde TBMM’de bulunan yüzlerce milletvekili, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tek başına çıkardığı kararnameler kadar kanun yapamadı. CHP İstanbul Milletvekili İbrahim Kaboğlu’nun kanun teklifleri ile ilgili araştırmasına göre, 600 milletvekili ile 27'nci döneme başlayan TBMM’de çıkarılan kanun sayısı uluslararası anlaşmalar hariç 139 oldu. Bu 139 kanun ile 3 bin 254 madde değişikliği yapıldı. AKP’li Erdoğan ise tek başına 140 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımladı. Bu kararnameler ile 2 bin 880 maddelik düzenleme hayata geçti.
ULUSLARARASI ANLAŞMA YOĞUNLUĞU
İktidar partisi, Meclis’i büyük oranda torba kanun teklifleri ve uluslararası anlaşmalar için çalıştırdı. 27’nci dönemde yasalaşan “normal kanun değişikliği” sayısı 86 oldu. Birbiri ile ilgisi bulunmayan değişiklikleri içerdiği için eleştirilen ve Anayasa’ya aykırı olduğu kaydedilen 53 torba kanun teklifi de 27’nci dönemde yasalaştı. Buna karşılık Genel Kurul’da tam 173 uluslararası anlaşma onaylandı.
TEK YEMİNE YÜZ BİNLERCE TL
TBMM verilerine göre, 27’nci yasama döneminde Genel Kurul kürsüsüne sadece yemin etmek için çıkan ve bir daha kürsüyü kullanmayan milletvekili sayısı dokuz olarak kayıtlara geçti. Her ay on binlerce TL maaş alan iktidar partisinin önemli isimleri, yasama dönemi başlarken yemin etmek için kürsüye çıktı, daha sonra da kürsünün yolunu unuttu. MHP Lideri Bahçeli de bu isimler arasında yer aldı. Yemin töreni dışında kürsüye çıkmayan isimler şunlardan oluştu:
* MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli
* AKP Genel Sekreteri Fatih Şahin
* AKP Yerel Yönetimler Başkanı Mehmet Özhaseki
* 23’üncü dönemden beri beş dönemdir milletvekilliği yapan eski AKP Grup Başkanvekili İlknur İnceöz
* Eski Cumhurbaşkanı Danışmanı Ali İhsan Arslan
* Ankara Milletvekili Barış Aydın
* Eski AKP MKYK Üyesi Harun Karacan
* Eski AKP İstanbul İl Başkanı Aziz Babuşcu
* MHP’den ayrılarak AKP’ye transfer olan Tuğrul Türkeş
26 BİN ÖNERGEYE YANIT YOK
Milletvekillerinin elinde kalan tek denetim mekanizması olan yazılı soru önergeleri de iktidar tarafından dikkate alınmadı. 27’nci dönemde TBMM’ye 80 bin 107 yazılı soru önergesi sunuldu. Bu önergelerden dokuzu sahipleri tarafından geri alındı. 613 önerge için yanıt süreci hala devam ediyor. 10 bin 714 önerge, yasal süre içerisinde yanıtlandı. 41 bin 883 önerge, bakanlara tanınan yasal süre aşıldıktan sonra yanıtlanabildi. Milletvekilleri tarafından TBMM Başkanlığı’na sunulan tam 26 bin 888 önerge, bakanlar tarafından yanıtlanmadığı için iade edildi.
AKP’YE KATILDIKTAN SONRA DEĞİŞTİLER
Muhalefet seçmenin oylarıyla Meclis’e giren ancak daha sonra iktidar saflarına katılan milletvekilleri de kötü sınav verdi. AKP’ye katılan Mehmet Ali Çelebi, İsmail Ok, Tamer Akkal ve Tuba Vural Çokal, iktidar saflarına geçtikten sonra yazılı soru önergesi yöneltmekten de vazgeçtiler.
ARAŞTIRMAMA KOMİSYONLARI
Toplumda infiale neden olan çok sayıda konu için geride bırakılan dönemde araştırma komisyonları da kuruldu. Başta Amasra maden faciası, Hiranur Vakfı’nda çocuk istismarı ve Maraş merkezli depremlerin ardından kurulan TBMM Araştırma Komisyonları olmak üzere komisyonların tamamına yakınında detaylı çalışmalar yapılamadı. Hazırlanan raporlarda somut sonuçlara yer verilemedi, bazı komisyonlar kurulmalarına neden olan skandalların yaşandığı yerleri bile yerinde inceleyemedi, raporlarını Genel Kurul’da onaylatamadı.
