Sadr’ın siyasetten çekilmesi: Irak’taki çatışmalarda ölü sayısı 30'a yükseldi

Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr’ın siyasetten çekilme kararı alması ardından yaşanan gerilim sürüyor. Sadr destekçisi milisler ile güvenlik güçleri arasında yaşanan çatışmalar dün akşamdan beri devam ediyor.

Yeşil Bölge’de güvenlik güçleri ile Sadr’a bağlı silahlı milisler arasında yoğun çatışmalar yaşanıyor. Milisler RPG-7 tarz silahlarla Yeşil Bölge’ye saldırıyor.

Çatışmalarda ölü sayısı 30'a, yaralı sayısı 350'ye yükseldi. Olaylarda Federal Polis Gücü Komutanı ve beraberindeki bir kişinin de yaralandığı aktarıldı.

Akşamdan beri silah seslerinin susmadığı Bağdat’ta sokağa çıkma yasağı sürüyor. Tatil edilen devlet kurumları da çalışmıyor.

Şii dini ve siyasi lider Sadr’ın, milislerine eve dönün çağrısı yapması için arayan siyasi liderlerin telefonuna çıkmadığı iddia ediliyor. Şiilerin en büyük dini mercisi Ayetullah Ali es-Sistani’den de olaylara ilişkin henüz herhangi bir açıklama yapılmadı.

Sadr'a bağlı gruplar dün Hükümet Sarayı'nı basmıştı (AA)

SADR YANLILARI SOKAKTAN ÇEKİLDİ

Irak'ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, ülkede dünden bu yana yaşananlardan üzüntü duyduğunu belirterek, sokakta çatışan destekçilerinden 1 saat içinde evlerine dönmelerini istedi. Şii lider Sadr, Necef kentinde düzenlediği basın toplantısında, Irak'ın "yolsuzluklar ve şiddete" sahne olduğunu ifade etti.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr'ın 'eve dönün' çağrılarının ardından destekçileri sokaklardan çekilmeye başladı. Irak Meclis binasında bulunan Sadr destekçileri eylemin yapıldığı alandan çekildi.

SADR’DAN AÇLIK GREVİ

Öte yandan Sadr’ın silahlı çatışmalar durana kadar açlık grevine başlama kararı aldığı belirtildi. Sadr'ın sağ kolu sayılan müstafi milletvekili Hasan Azari, sosyal medya hesabından yayınladığı açıklamada, "Liderimiz, şiddet ve silahlı çatışma bitene kadar açlık grevine başladı." dedi.

İRAN SINIRLARI KAPATTI

İran devlet televizyonunun haberine göre, İçişleri Bakanlığı Yardımcısı Mecid Mirahmedi, Irak'taki olaylar nedeniyle bu ülkeyle tüm kara sınırlarının kapatıldığını belirtti.

İranlıları bu ülkeye seyahatten kaçınmaya çağıran Mirahmedi, "Irak'taki istikrarsız ortam nedeniyle İran ve Irak'ın tüm kara sınırlarının kapatıldığını ve kimsenin sınırlardan geçmesine izin verilmeyeceğini vurguluyorum." dedi.

Söz konusu karar, milyonlarca İranlının Erbain törenleri için Irak'ın Kerbela ve Necef kentlerini ziyaret etmeye hazırlandığı sırada geldi.

Öte yandan başkent Tahran'daki Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı Yetkilisi Said Çelenderi, Bağdat'a uçuşların ikinci bir duyuruya kadar geçici olarak durdurulduğunu açıkladı.

Yarı resmi haber ajansı Tesnim'e konuşan İran Havacılık Kurumu Sözcüsü Mir Ekber Rezevi de Erbain törenleri için Necef'te bulunan İran vatandaşlarını ülkeye getirmek için Necef şehrine olağanüstü bir uçuş planı yaptıklarını söyledi.

Sadr'a bağlı grupların protestolarından (AA)

TÜRKİYE DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: ENDİŞE DUYUYORUZ

Dışişleri Bakanlığı, Bağdat'taki eylemlere ilişkin şiddet olaylarından endişe duyulduğunu bildirdi.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "Bağdat’ta bir süredir yaşanan gelişmeler, ülkenin istikrarı, birliği ve güvenliği bakımından tehlike arz eden bir hal almıştır. Dost ve kardeş Irak'ın istikrar ve güvenliği, Türkiye için hayati önemdedir. Bu itibarla, ülke geneline yayılan şiddet olaylarından endişe duyuyoruz." değerlendirmesi yapıldı.

Açıklamada, tüm taraflar sağduyu ve itidale davet edilerek, "Mevcut siyasi ihtilafların suhuletle ve kapsayıcı diyalogla çözüme kavuşturularak, Irak halkının huzur ve esenliğinin sağlanmasını temenni ediyoruz." ifadelerine yer verildi.

DIŞİŞLERİ’NDEN SEYAHAT UYARISI

Dışişleri Bakanlığı, Irak'a yönelik seyahat uyarısında da bulundu. Bakanlıktan yapılan açıklamada "Bağdat’ta güvenlik durumunun bozulmaya başlaması göz önünde bulundurularak, vatandaşlarımızın zorunlu hâller dışında anılan şehre seyahat etmekten kaçınmaları tavsiye olunmaktadır" ifadeleri yer aldı.

Dışişleri Bakanlığı, halihazırda Irak'ta bulunan Türk vatandaşları için ise "kitlesel gösterilerin gerçekleştirildiği mahallerden uzak durmaları" tavsiyesinde bulundu.

ABD DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: IRAK’IN GÜVENLİĞİ TEHLİKEYE ATILMAMALI

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vidant Patel, 29 Ağustos 2022 Pazartesi gecesi düzenlediği basın toplantısında, Bağdat'taki ABD büyükelçiliğinin boşaltılması konusuna ilişkin bir soruya yanıt olarak, "İç güvenlik ve güvenlik konularında yorum yapmıyoruz” dedi.

ABD hükümeti çalışanlarının ve Amerikan vatandaşlarının güvenliğinin en büyük öncelikleri olduğunu belirten Patel, "Ancak hepinizle daha önce paylaşılanları tekrar ediyorum, Bağdat'taki büyükelçiliğin tahliyesine ilişkin çıkan haberler gerçeği yansıtmıyor" dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı, ABD Dışişleri Bakanlığı ile bazı Iraklı yetkililer arasındaki iletişimin varlığına ilişkin ise, "Bugün Irak genelinde huzursuzluk raporlarının endişe verici olduğunu" belirterek, "herhangi bir liderle herhangi bir görüşmemiz yok" dedi.

Irak hükümet kurumlarının çalışamaz duruma geldiğini dile getiren Vidant Patel "Irak'ın güvenliği, istikrarı ve egemenliği tehlikeye atılmamalıdır" değerlendirmesinde bulundu.

Patel, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın "artan şiddet ve olası kayıplara ilişkin raporlardan haberdar olduğunu" belirterek, "Her şeyden önce şiddet kullanımını kınıyoruz. Şimdi diyalog zamanı ve ilgili herkesi sakin kalmaya ve barışçıl bir yol aramaya çağırıyoruz" dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı "Barışçıl protesto hakkı tüm demokrasilerin temel bir bileşenidir, ancak göstericiler ayrıca Irak hükümetinin Irak halkına ait olan ve onlara hizmet eden mülklerine ve kurumlarına da saygı göstermelidir" ifadelerini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vidant Patel, “Irak, uzun vadeli bir ortaklık ve Irak'ın egemenliğini ve Irak halkının çıkarlarını merkeze koyan bir hükümetle çalışmaya hazırız" dedi.

Irak'ta Yeşil Bölge yakınlarında şiddetli çatışmalar yaşanıyor (AA)

IRAK’TA NE OLDU?

2019’da hayat pahalılığı, temel ihtiyaçlara erişim zorluğu ve yolsuzluklara son verilmemesi gerekçesiyle çok geniş çaplı kitlesel gösteriler başlamış; başbakan istifa etmişti. Ardından kurulan hükümetler, yapılan seçimler de ülkede istikrarı sağlamaya yardımcı olmadı.

Irak’ta son olarak geçen yıl Ekim ayında yapılan ve katılma oranının çok düşük kaldığı seçimde Sadr’ın desteklediği “Anavatanı Koruma” bloğu parlamentoda çoğunluğu kazansa da tek başına hükümeti kuracak sandalye sayısına ulaşamadı. Meclisteki bloklar uzlaşamayınca yeni hükümet bir türlü kurulamadı.

Haziran ayında es-Sadr, “geniş katılımlı hükümet” müzakereleri sonuçsuz kaldığında, Parlamento’da desteklediği blok için “istifa” çağrısı yaptı. Bu çağrıya uyan milletvekilleri istifa ettiğinde ise parlamento çoğunluğu es-Sadr’ın en büyük rakibi olan İşbirliği Çerçevesi bloğuna geçti.

Bu blok, İran destekli milis güçlerinin de bir dönem komutanlığını yapmış olan Hadi el Amiri’nin lideri olduğu Fetih İttifakı, yine İran’a yakınlığıyla bilinen eski başbakanlardan Nuri el-Maliki’nin Kanun Devleti İttifakı’nı da barındıran Şii siyasi partilerin öncülüğünde kurulmuştu.

Sadr’ın milletvekilleri istifa ettiğinde parlamentoda çoğunluk durumuna gelen İşbirliği Çerçevesi bloğu milletvekilleri, Temmuz ayında yeni bir başbakan seçmeye çalışınca Sadr’ın destekçileri parlamentonun dağılması ve yeniden seçimlere gidilmesi için oturma eylemine başlamıştı.

Sadr, erken seçime gidilmesini ve meclisin lağvedilmesini talep ediyordu.

Sadr, dün ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla "siyasetten tamamen çekildiğini" duyurmuştu.

Sadr’ın destekçisi gruplar ise bunun üzerine Yeşil Bölge’deki Hükümet ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı basmıştı. Eylemciler buralardan güvenlik güçleri tarafından silah zoruyla çıkarılmıştı. Sadr’a bağlı Seraya es-Selam milis gücü ise yüzlerce silah dolusu araçlarla Yeşil Bölge çevresine konuşlanarak içerideki askerlerle çatışmalara girmişti.

Birleşmiş Milletler (BM) Irak Misyon Temsilciliği’nden yapılan açıklamada, taraflara silahlı çatışma ve şiddetten uzak durmaları çağrısı yapılmıştı.

Kaynak: AA, BBC Türkçe, DW Türkçe, Rudaw