Saray rejiminin tahribatı ağırlaştı
Saray rejiminin ekonomide yarattığı tahribat raporlara yansıdı. 2018’de 94 milyar 165 milyon TL olan merkezi bütçe kapsamındaki idarelerin toplam açığı 2022’nin sonunda 472 milyar 435 milyon TL olarak kaydedildi.
Mustafa BİLDİRCİN
Başkanlık sisteminin ülkeye verdiği zarar resmi verilerle ortaya konuldu. “Mali İstatistik Değerlendirme Raporu”na sistemin ekonomide yarattığı etki devasa boyutlara ulaştı. Merkezi bütçe kapsamındaki idarelerin toplam açığı geçen yılın sonunda 472 milyar 435 milyon oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Karar alma süreçleri hızlanacak, Türkiye uçuşa geçecek” dese de yeni sistem, en çok hantallığı nedeniyle tartışıldı. Eğitimden adalete, sağlıktan kültür-sanata kadar Türkiye, hemen her alanda 2018’den sonra daha da geriye gitti.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin en çok hasar verdiği alanların başında ise ekonomi geldi. 2018 yılında dünyanın en büyük 17’nci ekonomisine sahip Türkiye, IMF’nin verilerine göre 2022 sonu itibarıyla 19’unculuğa geriledi. 2018-2023 döneminde ekonomide yaşanan kötü gidişten en çok yurttaş etkilendi. Giderek artan enflasyon karşısında ezilen yurttaşın borçları da çarpıcı oranda arttı. Türkiye'de aşırı yoksulluk çeken hane sayısı Temmuz 2023 itibarıyla 3,7 milyon ile dramatik boyutlara ulaştı.
DENGE BOZULDU
Yeni sistemin yarattığı tahribat Sayıştay Başkanlığı’nca hazırlanan, “2022 Yılı Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu” ile de ortaya konuldu. Rapora göre, 2018 yılında 94 milyar 165 milyon 542 bin TL olan genel bütçe kapsamındaki idarelerin finansman açığı, 2022 yılında 500 milyar TL’ye dayandı.
GİDERLER BÜYÜDÜ
Rapora göre, genel yönetim sektörünün 2022 yılı toplam geliri 4 trilyon 1 milyar 652 milyon oldu. 2022 yılındaki toplam gider ise 4 trilyon 474 milyar 87 milyon TL ile ifade edildi. Genel yönetim giderlerinde 2021’e göre en çok artış görülen kalemin, yüzde 28 ile sosyal yardımlar kalemi olduğu bildirildi. 2022’de genel yönetim sektörünün bazı gider kalemleri şöyle sıralandı:
Hibeler: 13 milyar 29 milyon TL
Sübvansiyonlar: 182 milyar 217 milyon TL
Faiz: 715 milyar 484 milyon TL
AÇIK DERİNLEŞTİ
Devlet’in gelir gider dengesi altüst olurken net faaliyet dengesi 2022 yılında toplam 474 milyar 435 milyon 379 bin TL’lik açık verdi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ekonomiye zararına ışık tutan finansman açığında yıllara göre yaşanan değişim, raporlar ile gözler önüne serildi:
2018: 94,1 milyar TL
2019: 184,9 milyar TL
2020: 187 milyar TL
2021: 10 milyar TL
2022: 472,4 milyar TL
