Savaşın kazananı petrol tekelleri
Ukrayna’daki savaş, Batılı petrol tekellerine yaradı. Dünyanın en büyük 5 petrol şirketi, enerji fiyatlarında ve ev faturalarında büyük artışa yol açan savaşın başlamasından bu yana çeyrek trilyon dolar kâr etti.
Dış Haberler
Rusya’ya yönelik ambargolara her ay yenisinin eklendiği Ukrayna’daki vekalet savaş, Batılı petrol tekellerine yaradı. Global Witness’ın raporuna göre “süper büyükler” olarak bilinen BP, Shell, ExxonMobil ve TotalEnergies küresel enerji fiyatlarında büyük artışa yol açan Ukrayna’daki savaşın başladığı Şubat 2022’den bu yana 281 milyar dolar kâr etti.
İngiltere merkezli BP ve Shell ikilisi, savaşın başlamasından bu yana 94,2 milyar dolar kâr elde etti. Global Witness’ın hesaplamasına göre bu rakam, İngiltere’deki tüm hanelerin elektrik harcamalarını Temmuz 2025’e kadar, yani 17 ay boyunca karşılamaya yetiyor.
İKLİM DE NEYMİŞ!
2022’nin ikinci çeyreğinden bu yana 58,9 milyar dolar kâr eden Shell, bu yıl ayrıca yüksek kâr getiren petrol projelerine odaklanırken düşük karbonlu çözümler biriminden 330 çalışanı işten çıkarma sürecinde.
Geçen yılki iklim hedeflerini küçültme kararı alan BP ise savaşın başlangıcından bu yana 35 milyar dolar kâr elde etti.
ABD merkezli Chevron ve ExxonMobil de savaşın başlangıcından bu yana toplamda 136 milyar dolarlık kâr etti. Raporda, Chevron’un 53 milyar dolar karşılığında bünyesine katmak istediği bir diğer enerji şirketi Hess’in ve Exxon Mobil’in 60 milyar dolarlık Pioneer’ın satın alınmasının ABD hükümeti tarafından onaylanması durumunda, toplam karbon emisyonunun yüzde 20 artış göstereceği aktarıldı. Bu miktarın ise Brezilya, Avustralya ve İspanya’nın yıllık toplam karbon emisyonunun üzerine çıkacağına dikkat çekildi.
Raporda görüşlerine yer verilen Global Witness’ın kıdemli fosil yakıt araştırmacısı Patrick Galey, “Rusya’nın işgali Ukrayna’da savaşın gölgesinde yaşayan milyonlardan Avrupa’da evlerini ısıtmakta zorlanan hane halklarına kadar birçok kişi için yıkıcı oldu” dedi. Galey, “Bu analiz, cephede ne olursa olsun fosil yakıt devlerinin savaşın gerçek kazananı olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
HİSSEDARLAR ZENGİNLEŞTİ
Global Witness’ın raporunda, TotalEnergies’in hissedarlarına ödediği 15 milyar avroyla, Fransa’da 2022 yılında “şirketin petrol ve doğalgaz satışlarıyla muhtemelen yol açtığı” yaşanan fırtınalar ve sellerde oluşan zararın karşılanabileceği aktarıldı.
The Guardian’ın haberine göre ise fosil yakıt kârlarına yönelik artan kamuoyu öfkesine ve eleştirilere rağmen, önümüzdeki haftalarda mali yılın tamamına ilişkin rakamlar yayınlandığında, beş “süper büyüğün” 2023 yılında yatırımcıları 100 milyar dolardan fazla rekor ödeme yapacağı tahmin ediliyor.
Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) de emtia piyasasındaki zayıf fiyatların daha düşük kârlara yol açmasına rağmen şirketlerin bu yıl hissedarlarına daha da fazla ödeme yapmasının muhtemel olduğunu söyledi.
IEEFA'ya göre büyük petrol şirketleri 2022 yılında 104 milyar dolar değerinde temettü ödemesi ve hisse geri alımıyla hissedarlarını zenginleştirdi.