TIR kazası buz dağının sadece görünen kısmı

Rize’de İran’dan gelen bir TIR’ın frenlerinin boşalması sonucu yaşanan kaza sonrası Türkiye’nin en çok çay üretilen bölgesine çay ithal edildiği ortaya çıktı. İran’dan ülkeye getirilen çayın, ‘Doğu Karadeniz’den toplanıyor’ algısıyla satışa sunulduğu iddiaları ile ilgili soruşturma başlatılırken çay üreticileri tepki gösterdi.

Üreticiler özel firmalara mecbur bırakılırken bölgeye çay ithalatı yapılması üzerine 1959 yılından bu yana halkın gücü ile ayakta durmaya çalışan Hopa Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (Hopa Çay Koop.) ile konuştuk.

Yaşanan kaza ile ortaya çıkan durumu değerlendiren Hopa Çay Koop. Eski Başkanı Şerafettin Çelik, “Buz dağının görünen yüzü” dedi. Çelik, her yıl bölgeye 30 bin ton civarı kuru çay ithal edildiğini belirtti.

Yurt dışından kuru çay getirilirken halkın özel firmalara mahkûm edilmesine dikkat çeken Çelik, şöyle konuştu:

ÇAYKUR tarafından uygulanan kontenjan politikası ile özel sektörün önü açılıyor. Bu durumu fırsat bilen özel firmalar da üreticiden ÇAYKUR’un duyurmuş olduğu taban fiyatın çok çok altından bir rakamdan çay alıyor. Ama bundan bile tatmin olmayan sektör, daha düşük maliyeti olan kaçak çayı bir biçimde resmi ya da gayri resmi yollarla ülkemize sokuyor.

Kooperatifin yaş çay imalatına başlamasındaki en büyük nedenlerden birinin özel sektörün üreticiden düşük fiyatla çay alması olduğunu anlatan Çelik, “Kooperatif olarak alımlarımızı ÇAYKUR’un açıkladığı taban fiyat üzerinden yapıyoruz. Bu yolla bir nebze de olsa üreticilerin özel sektöre mahkûm olmasını engellemeye çalışıyoruz” dedi.

ÜRETİCİ ÖZÜNE DÖNDÜ

Salgın döneminde mevsimlik işçilerin bölgeye gidememesi üzerine üreticiler çaylarını imece usulü ile topladı. Bu süreçte dayanışma ile çay hasadının yapıldığını anlatan Çelik, şöyle konuştu:

Çay hasadını üreticiler kendi aralarında yardımlaşma yoluyla yaptı. Bu öze dönüş gösterdi ki, her yıl çay hasadı için harcanan milyonlarca lira, bu yıl üreticinin cebinde kaldı. Sonuca bakarsak, çay üreticileri zorunluluktan da olsa salgını avantaja dönüştürdü.

CHP’DEN SUÇ DUYURUSU

İran’dan yüklediği kuru çayla, Rize’nin İkizdere ilçesi Sivrikaya mevkiinde kaza yaparak devrilen tır olayı büyüyor. CHP Rize Milletvekili Adayı Avukat Remzi Kazmaz, 21 ton çay taşıdığı belirtilen tırla ilgili Rize Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.

“Bu olay çayın Susurluk’udur” diyen Avukat Remzi Kazmaz’ın, İran’dan gelen tırla ilgili suç duyurusunda şu iddialara yer verildi:

Çok sayıda firma yurtdışından kaçak olarak veya başka yollarla getirdiği ucuz ve kalitesiz çayları paketleyerek farklı markalar üzerinden yurtiçinde büyük market zincirlerinde ve internetten sipariş üzerine teslimatı yapan tedarikçi firmalar üzerinden “Rize’nin yüksek kesimlerinden toplanan organik ve yüksek kaliteli Rize çayı” diye satmaktadır. Hal böyle iken; kaçak yollarla yurtdışından getirilen ucuz ve kalitesiz çaylar çay üreticisi ülke vatandaşlarına ve ülke ekonomisine çok büyük zararlar vermektedir.