‘Türkiye Yüzyılı’ olmadı ama ‘borç yüzyılı’ oldu

Ekonomi Servisi

Merkez Bankası'nın (TCMB) verilerine göre, vadesine 1 yıl veya daha az kalmış kısa vadeli dış borç stoku, aralık sonu itibarıyla 226,6 milyar dolar olarak gerçekleşti ve böylelikle yükselişini sürdürerek yeni rekor seviyesine ulaştı.

Söz konusu stokun 18,5 milyar dolarlık kısmı, Türkiye’de yerleşik bankaların ve özel sektörün yurt dışı şubeleri ile iştiraklere olan borçlarından oluştu. Borçlu bazında değerlendirildiğinde, toplam stok içinde kamu sektörünün yüzde 20,6, Merkez Bankası’nın yüzde 20,5, özel sektörün ise yüzde 58,9 oranında paya sahip olduğu gözlendi. Aralık sonu itibarıyla, kısa vadeli dış borç stoku, 2022 yıl sonuna göre yüzde 17,2 oranında artışla 174,4 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. 

Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 10,1 oranında artarak 68,4 milyar dolar olurken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 10,8 oranında artarak 59,6 milyar dolar düzeyinde kaydedildi. Diğer sektörler altında yer alan ithalat borçları, 2022 yıl sonuna göre yüzde 7,8 oranında artarak 52,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Tamamı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu 2022 sonuna göre yüzde 19,3 artarak 34,5 milyar dolar, özel sektörün kısa vadeli dış borcu da yüzde 7,5 artarak 93,6 milyar dolar oldu.

Alacaklı bazında incelendiğinde, özel alacaklılar başlığı altındaki parasal kuruluşlara olan kısa vadeli borçlar yıl sonuna göre yüzde 29,2 oranında artarak 95,7 milyar dolar, parasal olmayan kuruluşlara olan borçlar yüzde 3,7 oranında artarak 76,7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

∗∗∗

865 BİN YURTTAŞ İCRALIK 

CHP Genel Başkan Yardımcısı Burhanettin Bulut, 865 bin 648 kişinin kredi kartı borcunu ödeyemediği için bankalar tarafından icra takibine alındığını bildirdi. Bulut, yüksek enflasyon nedeniyle geliri eriyen yurttaşların bankaların kapısını aşındırdığını belirterek, bankaların bireysel kredi ve kredi kartları alacaklarının şubatın ilk haftasında 10,3 milyar TL daha artarak 2 trilyon 855 milyar TL’ye yükseldiğini söyledi.

Yüksek kredi faizlerine rağmen yurttaşların kredi kartlarına yüklendiğini dile getiren Bulut, “Kredi kartı borçlusu sayısı 2 milyon 298 bin kişilik artışla 36 milyon 674 bin kişi olurken, bankalara bireysel kredi borcu bulunan vatandaş sayısı 2023 yılında 2 milyon 68 bin kişilik artışla 39 milyon 898 bine yükseldi” dedi.

Batık kredilerin şubatın ilk haftası itibariyle 197,1 milyar TL’ye çıktığını belirten Bulut, Risk Merkezinin verilerine göre 2023 yılında 852 bin 727 kişinin bankalara olan bireysel kredi borcu nedeniyle, 865 bin 648 kişinin de kredi kartı borcunu ödeyemediği için bankalar tarafından icra takibine alındığını bildirdi. Yurttaşların TOKİ’ye de 59 milyar TL’lik borcu bulunduğunu söyleyen Bulut, borcunu ödeyemediği için takibe alınan, ancak borcunu henüz ödememiş olanların sayısının ise 3 milyon 810 bin 476 kişi olarak hesaplandığını kaydetti. CHP’li Bulut, “Cumhuriyetin ikinci yüzyılı, iktidarın iddia ettiği gibi Türkiye Yüzyılı olmadı ama ‘borç yüzyılı’ oldu.” dedi.