Utanç tarihine bir çentik daha!
Yıllarca emniyet binası adı altında işkence merkezi olarak kullanılan ve kısa süre önce otele dönüştürülen tarihi Sansaryan Han’da restorasyon rezaleti yaşandı. Koruma Kurulu, restorasyon projesine uyulmadığını tespit etti.
İsmail ARI
Uzun yıllar Emniyet Müdürlüğü’nün kullandığı ve Nâzım Hikmet, Ahmed Arif, Ruhi Su, Aziz Nesin, Mihri Belli, Deniz Gezmiş, Vedat Türkali ve Cihan Alptekin'in de aralarında bulunduğu pek çok aydının ve devrimcinin işkence gördüğü İstanbul Sirkeci'deki tarihi Sansaryan Han’ın proje uygun restore edilmediği ortaya çıktı.
Yıllarca işkence merkezi olarak anılan tarihi yapının Aktarlı Grup ve ABD merkezli Marriott International tarafından 5 yıldızlı otel olarak kullanılmak üzere restore edildiği ve kısa süre sonra açılacağı belirtildi. 63 odası, teras restaurantı ve ön cephesinde de 8 mağaza olacağı açıklanan Sansaryan Han ile alakalı Koruma Bölge Kurulu kararlarına BirGün ulaştı.
Bölge Koruma Kurulu, 24 Mayıs 2023 tarihinde “Tarihi ve Kentsel SİT alanı içerisinde yer alan ve tescilli yapı olan Sansaryan Han’ın çatısındaki imalatların kaldırılmasına” karar vererek “Restorasyon projesine uyulması” için uyarıda bulundu.
AYM İADE KARARI VERDİ
Ancak 27 Aralık 2023’te ise Bölge Koruma Kurulu’nun gündeminde yine Sansaryan Han vardı. Çünkü yine Koruma Kurulu’ndan izin alınmadan yapılan uygulamaları tespit edildiği belirterek, “İvedilikle restorasyon projesine uyulmasına” karar verdi. Her iki kararda da tarihi yapıya verilen zararın detayları açıklamadı.
Türkiye Ermeni Patrikliği’nin başvurusunu değerlendiren Anayasa Mahkemesi, 3 Kasım 2022’de Sansaryan Han için “Mülkiyet hakkı ihlali” kararı vermişti. Türkiye Ermeni Patrikliği’nin Avukatı Ali Elbeyoğlu ise Ekim ayında yaptığı açıklamada, AYM yaptığı incelemede bizi haklı buldu. Patrikliğin Sansaryan Vakfı’nın mütevellisi olduğuna, vakfın mazbut vakıf statüsüne alınmayacağına ve Han'ın iade edilmesi gerektiğine karar vererek, yeniden yargılama yapılmak üzere dosyayı yerel mahkemeye gönderdi. Yerel mahkeme de AYM kararı doğrultusunda davamızı kabul etti, Han'ın tarafımıza iadesine hükmetti. Bu karara karşı Vakıflar Genel Müdürlüğü istinaf kanun yoluna başvurdu. Şu an dosya Bölge Adliye Mahkemesi’nin önünde” demişti.
∗∗∗
İŞKENCE MERKEZİYDİ
Ermeni tüccar Mıgırdiç Sanasaryan’ın 1889’da Ermeni çocukların okutulması için Ermeni okullarına tahsis ettiği Sansaryan Han’ın mülkiyeti 1929’da vakıflara geçirilmişti. Bina, 1935 yılından itibaren uzun bir süre İstanbul Emniyet Müdürlüğü tarafından kullanılmıştı. Emniyet Müdürlüğü olarak işlev gördüğü sırada burada gözaltında tutulan kişilere işkence yapılmıştı.
