Yazılımcılar ne yapsın?

Tolga Mırmırık - @mirmirik

Son yıllarımızın teknoloji tartışması “yapay zekâ işimizi elimizden alacak mı” sorusunda genelde konu dışında kalan yazılım geliştiriciler, son aylarda konu içine çok ciddi şekilde çekildiler.

Özellikle Nvidia’nın (ki YZ konusunda dünyada ciddi bir yaptırım gücünü elinde bulunduran bir şirkettir artık) CEO’su Jensen Huang’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama yazılım dünyasında bir kaygı yarattı. Huang, “Yakın gelecekte kimsenin programlama yapmasına gerek kalmayacak, çünkü yapay zekâ neredeyse her şeyi bizim için yapacak” dedi. Bir bildiği vardır diyelim.

1960’lı, 1970’li yıllarda aileler geleceklerinin garanti altında olmasını istedikleri çocuklarını doktor ve avukat olarak yetiştirmek isterken 1980’li yıllarda doktorlar ile avukatlara mühendisler daha fazla katıldı. 1990’lı yıllarda bu ekibe bilgisayar bilimleri de dahil oldu. Son 10 yılda ise neredeyse her aileden bir bilişim uzmanı çıkması beklenir hale geldi. Şimdilerde ise öyle bir hava var ki sanki yazılım öğrenmeyen ya da bilişim ile ilgili bir mühendislik alanında okumayan herkes aç kalacak gibi söylemlere rastlamak çok mümkün. Oysa gerçekler daha önceki bazı yazılarımda bahsini geçirdiğim gibi pek de öyle değil.  

Sosyal Medya Etkisi ve Üstel Büyüme 

Sosyal medya, yazılım ve bilişim dünyasının güçlü olduğu bir mecra ve orada oldukça ciddi bir birliktelik ve etkileşim de var grup içinde. Zaman zaman bilişim dünyasına girecek olan genç ve deneyimsiz arkadaşlara verilen “illaki şu dili öğren, mutlaka şu yönde ilerle” gibi öneriler bugünlerde doğruluğunu ve yeterliliğini yitirmiş durumda aslında. Bir yazımda bahsettiğim “eksponansiyel ilerleme1” yüzünden ya da sayesinde geleceği tahmin edebilme becerimizi insanlık olarak kaybettik. Öncelikle bunu kabul etmemiz gerekiyor. Kısacası bugün yapılan tavsiyeler artık algı kapasitemiz aşıldığı için çok geçerli değil. Çünkü teknolojik olarak ilerlememiz sayesinde geleceği tahminleme yeteneğimizi ciddi anlamda yitirdik. Hatırlayalım. Eksponansiyel ilerleme ya da üstel büyüme, herhangi bir ilerleme (pozitif durum) ya da gerileme (negatif durum) için kullanılan ve grafiklere de çok şık şekilde yansıtılan bir matematiksel tanım. Teknik açıklaması dertli ve matematikten hoşlanmayan okuyucu dostlarımız için acı verici halde. Bir örneği ile her gün kesenize bir önceki günün iki katı para atabilirseniz ay sonunda ne kadar paranız olur gibi söylenebilir sanırım. Bugün 1 TL varsa, yarın 2TL, 3. gün 4TL, 4. Gün 8, 5. günde 16 vb. şekilde 30. günde (hesabı yanlış yapmadıysam) yaklaşık 536.870.912 TL paranız oluyor. Böyle korkunç bir ilerleme. 

Biz insanlar, doğrusal ilerlemeye adapte şekilde evrildiğimiz için bu tür bir ilerlemeyi algılayabilme ve buna göre planlar yapabilme şansımız oldukça düşük. Üzgünüm, bunu beceremiyoruz. Peki bunun yazılım geliştiriciler ve yeni dünyamız ile ne ilgisi var? Şimdiye kadar eğitim hayatlarımızı da önümüzdeki yıllardaki olabilecek teknolojik gelişmeleri de az çok tahmin edebiliyorduk dediğim gibi. Artık bu akıl yürütmemiz yara almış durumda. Çoğu bilişim uzmanı bugünümüzden 10 yıl hatta 5 yıl sonrasına tahminler yapmaktan kaçınır durumda. Bunlardan birisi de benim. Gelecek belirsiz bir hale geldi ve yazılım geliştirme dünyasının nereye gideceği konusu Araf’a yerleşti benim gözümde de. Şu anda yapay zekâ uygulamaları sayesinde bir iki gün içinde basit web siteleri ve mobil telefonlarda kullanılacak basit uygulamalar yapabilir haldeyiz. Kendi işim ve eğitimlerim için çok ciddi şekilde yararlanıyorum desteğinden. Yeni yazılım geliştiricilerin 1980’li yıllarda yoğun şekilde yerini bulan ve “Citizen Developer” / “vatandaş geliştirici” olarak adlandırılan kişilerden oluşacağına inanıyorum yeni yapay zekâ araçları sayesinde. Vatandaş geliştirici, Gartner2 tarafından şöyle tanımlanıyor: “Vatandaş geliştirici, BT veya iş birimleri tarafından aktif olarak yasaklanmayan araçları kullanarak, kendisi veya başkaları tarafından kullanılmak üzere uygulama yetenekleri yaratan bir çalışandır.” Kendi işini gören bir muhasebe uzmanı ya da küçük firma sahibi yakın zamanda yeni tür YZ uygulamaları ile tüm işlerini yürütebilir hale gelecektir. Bir yazılımcı ihtiyacı da olmayacaktır. 

Yeni tür yazılım geliştiricilerinin iş akışlarına, süreçlere yönelmesinde ve var olan YZ ürünleri ile kendilerini desteklemelerinde, bir dil öğrenmekten çok daha fazla fayda olduğunu düşünüyorum. Ailelerimizin dikkatine olsun bu da. İyi haftalar. 

1: Exponential growth: https://en.wikipedia.org/wiki/Exponential_growth 

2: Citizen Developer: https://www.gartner.com/en/information-technology/glossary/citizen-developer