Zam fırtınası

Ekonomi Servisi

Yurttaşlar yeni yıla da artan hayat pahalılığı ve geçim derdiyle girdi. Cezalar, harçlar, köprü ve yol ücretleri gibi pek çok kaleme yeni yılda zam yapıldı. 17 bin 2 TL olarak belirlenen asgari ücret çalışanın cebine girmeden erimeye başladı.

Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ve değerli kağıtlara önceki gün yeniden değerleme oranı olan yüzde 58,46 oranında zam yapılmıştı. Zam yağmuru yılın ilk gününde de devam etti.

KÖPRÜ VE OTOYOLLAR

Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) 2024 yılında kamuya ait otoyol ve köprülere yüzde 76, Yap-İşlet-Devret (YİD) yöntemiyle yapılan otoyol ve köprülere yüzde 50 oranında zam yaptı. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından işletilen otoyollarda otomobil için en düşük geçiş ücreti 9 TL, en yüksek geçiş ücreti 84 TL, boğaz köprüleri tek yön otomobil geçiş ücreti ise 15 TL olarak belirlendi. YİD projelerine ait köprülerin otomobil için geçiş ücretleri ise; Osmangazi Köprüsü'nde 290 TL, 1915 Çanakkale Köprüsü'nde 295 TL, Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nde 35 TL olarak belirlendi.

TRAFİK CEZALARI

2024'te vergi, harç ve cezalarda yeniden değerleme oranında yüzde 58,46 artış yaşanacak. Yeni yılda kırmızı ışıkta geçmenin cezası bin 506 TL'ye, hatalı park cezası 690,89 TL'ye yükselecek. Hız sınırını yüzde 10 ile yüzde 30'a kadar aşmanın cezası bin 506 TL'ye, yüzde 50'den fazla aşmanın cezası 6 bin 439 TL'ye çıkacak. Alkollü araç kullanmanın cezası da 6 bin 439 TL'ye ile 12 bin 977 TL arasında değişecek.  Araç kullanırken cep telefonu ile konuşmanın cezası bin 510 TL'ye olacak.

1999 Gölcük depremi sonrasında uygulamaya konulan Özel İletişim Vergisi de yeni yılda zamlandı. Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ ile halihazırda 260 TL olarak uygulanan vergiye 140 lira zam yapıldığı duyuruldu.  Böylelikle 260 TL'lik özel iletişim vergisi yüzde 53,8 artırılarak yeni yılda 400 liraya yükseltildi.

Öte yandan enflasyon verilerinin açıklanmasıyla zamların yarın da devam etmesi bekleniyor. Aksi yönde bir karar alınmazsa yarın otomatik olarak akaryakıt ve alkol ürünlerine uygulanan ÖTV tutarlarına altı aylık ÜFE oranında zam gelmesi bekleniyor. Yarın üretici fiyat endeksi (ÜFE) verilerinin açıklanmasıyla birlikte, akaryakıt ürünlerinin maktu ÖTV tutarlarında son 6 aylık üretici enflasyonu kadar artış olacak. Yarın açıklanacak veri ile birlikte ÜFE'nin yüzde 25 olması durumunda maktu ÖTV tutarları; benzinde 7,52 TL'den 9,40 TL'ye, motorinde 7,05 TL'den 8,81 TL'ye yükselecek. Yüzde 20'lik katma değer vergisi (KDV) de dahil edildiğinde benzinde en az 2,25 TL, motorinde 2,11 TL'lik zam gündeme gelecek. Yılın ilk saatlerinde bir zam da sigaraya geldi. Tekel Bayileri Yardımlaşma Derneği Başkanı Erol Dündar, Jit gurubunun ‘1 TL ile 3 TL’ arasında zam yaptığını açıkladı.

∗∗∗

İKİ İLDE EKMEK FİYATLARI ARTTI

Ankara ve Bursa'da ekmeğe zam yapıldı. Ankara’da da 210 gram ekmeğin fiyatı 1 Ocak 2024’ten itibaren geçerli olmak üzere 8 TL'ye yükseldi. Bursa’da en son 13 Temmuz 2023’te yüzde 50 zamla 5 liradan 7,5 liraya çıkan 210 gram ekmek, yüzde 12’lik zamla birlikte 8,40 TL'den satışa sunulacaktı. Ancak para üstünün sorun olacağı gerekçesiyle gramajı 250 çıkarılan ekmeğin fiyatı 10 TL olarak belirlendi. Bursa Fırıncılar Odası Başkanı Osman Çırakoğlu, “Aşırı derecede bozuk para sıkıntısı çekiyorduk. Gramı yukarı çekerek 10 lira düz hesap yaptık. Yoksa artan maliyetimizin yüzde 10’unu zor karşılar. Bu bir zam değil. Tüketici ve üretici arasında orta yolu bulmak istedik” dedi.

∗∗∗

KÖPRÜ VE OTOYOLLARDA ZAMLI TARİFE (TL)