Daha çok yoksul, daha çok kiracı
Yoksulluk toplumun büyük kesimine yayıldı. TÜİK verilerine göre üniversite mezunları arasında yoksulluk arttı. Barınma masrafları büyürken kiracıların sayısı çoğaldı. Hanelerin yüzde 19,5’u ısınma ihtiyacını karşılayamıyor.
Havva GÜMÜŞKAYA
TÜİK, Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri’ni açıkladı. 2022 gelir bilgilerinin referans alındığı araştırma toplumun daha geniş kesimlerinin yoksullaştığını ortaya koydu.
Belirli bir sınırın altında gelire sahip olan bireyleri ifade eden göreli yoksul oranı yüzde 13,9 oldu. Araştırmada 2022'de ortalama gelirin yüzde 40'ına ve yüzde 50'sine göre hesaplanan göreli yoksulluk oranlarının düştüğü, yüzde 60'ına ve yüzde 70'ine göre hesaplanan göreli yoksulluk oranlarının ise arttığı görüldü. Böylece veriler yoksulluğun orta gelir gruplarına yayıldığını bir kez daha gösterdi.
Konut masraflarının paylaşıldığı, ev arkadaşlığının yaygın olduğu çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanelerde yoksulluk oranı yüzde 11,7’den yüzde 8’e geriledi. Ancak tek kişilik hanelerdeki yoksulluk oranı yüzde 7,5’ten yüzde 9,5’e yükseldi.
Eğitim durumuna göre yoksulluk oranı en çok yükseköğretim mezunlarında arttı. Üniversite mezunları arasında yoksulluk oranı bir yılda yüzde 2,6’dan yüzde 3,2’ye yükseldi. Araştırmada okur-yazar olmayan bireylerin yüzde 27,8'i; bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,7'si yoksul olarak hesaplandı.
Konut sahipliğinde yaşanan gerileme 2023 yılında da devam etti. Oturulan konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 0,5 puan azalarak 2023 yılında yüzde 56,2 olarak hesaplandı. 2014 yılında yüzde 61,1 olan konut sahipliği son 9 yılda yaklaşık 5 puan geriledi. Aynı dönemde yüzde 22,1 olan kirada oturanların oranı 5,7 puan artarak yüzde 27,8'e çıktı.
KONUT MASRAFI YÜKÜ ARTTI
Araştırmada konut masraflarının getirdiği yükün de hanehalklarını zorladığını açığa çıktı. Konut masraflarının çok yük getirdiği hanelerin oranı 0,3 puan artarak yüzde 17,5 olurken bu masrafların biraz yük getirdiği hanelerin oranı 8,8 puan artarak yüzde 66,5 oldu.
Konut masraflarının yüklerini artırmadığını belirten hanelerin oranı geçen yıla göre 9,2 puan azalış ile yüzde 15,9 hesaplandı.
Hanelerin yüzde 58,8'i evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 39,2'si iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 31,8'i beklenmedik harcamaları, yüzde 19,5'i evin ısınma ihtiyacını, yüzde 64,2'si eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.
