Deprem değil, yanlış imar öldürdü!

Haber Merkezi

İzmir’in Seferihisar ilçesinin açıklarında AFAD’a göre 6.6, Kandilli’ye göre ise 6.9’luk sarsıntıda en az 24 kişi öldü, 804 kişi yaralandı. Birçok bina ise tamamen yıkılarak kullanılamaz hale geldi.

Ege Denizi’nde Richter ölçeğine göre, saat 14.51’de deprem gerçekleşti. Kandilli’ye göre, 15 saniye süren sarsıntı 11,8 kilometre derinlikte meydana geldi. 6,9 büyüklüğündeki depremin ardından, saat 15.01 itibarıyla büyüklükleri 4,1 ila 4,8 arasında değişen birçok artçı sarsıntı yaşandı. Yurttaşlar depremin ardından büyük panik yaşadı ve tedbir amaçlı kendini sokağa attı. Deprem tüm Marmara’da hissedilirken Bayraklı ilçesinde binalar yıkıldı. AFAD, 24 yurttaşın yaşamını yitirdiği, 804 kişinin ise yaralandığını duyurdu.

EN FAZLA YIKIM BAYRAKLI’DA

AFAD, yıkılan ve hasar gören 17 binada arama kurtarma çalışmaları sürdürürken Bayraklı’da yıkılan binanın enkazından 4 kişi yaralı olarak çıkartıldı. İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger, 4 binanın tamamen yıkıldığını, 10’un üzerinde de yan yatmış bina olduğunu belirterek “Tüm binalara ulaşılmış durumda. 70’e yakın vatandaşımız kurtarıldı” dedi.

İzmir Tabip Odası Genel Sekreteri Nuri Seha Yüksel’in eşi ve iki çocuğunun da yaşamını yitirenler arasında olduğu öğrenildi.

ALSANCAK’TA VİYADÜK ÇÖKTÜ

Alsancak liman bölgesinde yapımı devam eden bir viyadük de deprem nedeniyle yıkıldı. Viyadüğün aktif olmaması facianın önüne geçti. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, kentte 20’ye yakın yıkım ihbarı geldiğini söyledi. Soyer, “Türkiye’deki yapı stoku ne yazık ki, bu büyüklükteki depremleri hatasız, göçmeden atlatacak durumda değil. O bölgede özellikle zemin koşullarının da hiç uygun olmadığını biliyorum. Bayraklı ve Bornova’da. Zayıf malzeme özellikleri olabilir. Özellikle düzensiz taşıyıcı sistemlerden kaynaklanan sorunlar olabilir” dedi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise depremin Uşak, Denizli, Manisa, Balıkesir, Aydın ve Muğla’da ufak çatlaklara neden olduğunu bildirdi.

HASTANEDE YOĞUNLUK

Bu arada depremin ardından kent merkezinde işyerlerinden çıkan yurttaşlar, operatörlerdeki yoğunluk nedeniyle yakınlarına ulaşamayınca, tedirgin olup yollara düştü. Bu nedenle kent merkezindeki yollarda trafik yaşandı. Sarsıntı sırasında bazı yurttaşların panik yapıp yüksekten atlama sonucu yaralandığı belirtilirken Ege Üniversitesi Hastanesi, depremde yaralanan yurttaşlar dışında kimseyi almadı, hastanedeki yoğunluk ise göze çarptı.

BİNALAR SULAR ALTINDA KALDI

Seferihisar’da küçük çaplı tsunami meydana geldi. İlçe sokakları ve binalar sular altında kaldı. Deprem nedeniyle tekneler kontrolden çıkarken Seferihisar Belediye Başkanı İsmail Yetişkin, açıkta denizcilerin olduğunu, sayılarının bilinmediğini ve onlardan haber alınamadığını söyledi. Başkan Yetişkin, “Deniz taştı” dedi ve ekledi: “Tek katlı evlerde, yaşlı insanlar yaşıyor. O evleri de su bastı.” Sığacık Mahallesi Muhtarı Yaşar Keleş ise tekerlekli sandalyedeki bir kişinin deniz yükseldiği sırada su altında kalarak hayatını kaybettiği bilgisini verdi.

BINALAR IMAR AFFINDAN YARARLANDI MI?

Depremin ardından İzmir’deki yapı stoku da tartışma konusu oldu. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar’a göre, kentteki birçok bina deprem yönetmeliğine uygun değil. Ayatar, şöyle konuştu:

“İzmir’in Yeşildere semtindeyim ve sağımdaki, solumdaki binalara bakıyorum. ‘Binalar, deprem yönetmeliğine uygun mu? Mühendislik hizmeti almış mı?’ diye bakıyorum. Binaların deprem yönetmeliğine uygun olmadığı ve mühendislik hizmeti almadığı çok açık. Hasar gören binalar arasında imar affından faydalanan binalar var mı? İmar affından faydalanan binaların durumu ne olduğunu henüz bilmiyoruz. İzmir’deki yapı stoku konusunda ne durumda olduğumuzu da bilmiyoruz. Bina envanteri çıkarılması için yıllardır ısrar ediyoruz ve mutlaka yapı envanteri çıkarılmalı.”

İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir ise hem depremi hem de yapıların durumunu değerlendirdi. Artçıların sürebileceği uyarısında bulunan Prof. Dr. Sözbilir, “Depremin büyüklüğünün 7’ye yakın olduğunu görülüyor. Deprem araştırma merkezimiz Buca’da ve biz de depremi çok şiddetli hissettik. Deprem karada değil, denizin içindeki fayda gerçekleşiyor. Tam olarak ise Samos Adası’nın kuzeyindeki bir fay hattında kırılma meydana geliyor. Bu da bize bir tsunami tehlikesi olabileceği gösteriyordu ve küçük çaplı da bir tsunaminin gerçekleştiğini görüyoruz. Artçı depremler sürüyor 15-20 civarında artçı deprem yaşandı. Artçı depremler devam edecek” dedi.

Prof. Dr. Sözbilir şöyle devam etti:

“Yıkım olan bölgelerin kırılma meydana gelen faya çok yakın olmaması da dikkat çekici. Mesela depremin vurduğu Bornova ilçesi fay hattına 70 kilometre uzaklıkta. Dolayısıyla bu da şunu gösteriyor: İzmir’deki bina stoku depreme hazır değil. İzmir’in içinde çok sayda fay hattı var, bu fay hatları kırılırsa çok fazla can ve mal kaybı olacak demektir. İzmir’de depreme hazır olmayan binaları hızlıca iyileştirmemiz gerekiyor. Tsunami olması için 7 şiddetin veya bunun üzerinde bir deprem olması lazım. Artçı sarsıntılar yeni bir tsunamiyi tetiklemez. Küçük ölçekli bir tsunami yaşandı artçılar da küçük ölçekli depremler olduğu için yeni bir tsunami tehlikesi görülmüyor.”

TAHLİYE İDDİASINA YALANLAMA

Kentteki dört hastanenin tahliye edildiği öne sürüldü. BBC Türkçe’ye açıklama yapan İzmir İl Sağlık Müdürlüğü, iddialarını yalanladı: “Sadece Buca Seyfi Demirsoy Devlet Hastanesi’nin ana binasında kolonlarda meydana gelen hasar nedeniyle ana bina boşaltıldı Onun dışında hiçbir kamu hastanesinde herhangi bir tahliye söz konusu değil.”

KOMŞU DA SALLANDI

Sarsıntı Türkiye harici Bulgaristan, Kıbrıs, Mısır, Libya ve Kuzey Makedonya’dan da hissedildi. Depremin merkez üssünün en yakın olduğu yerleşim yeri olan Yunanistan’ın Samos Adası’nda da yıkım meydana geldi. Yunanistan basınında yer alan haberlere göre, deprem nedeniyle Ada’da çok sayıda bina ve yol hasar aldı. Karlovasi bölgesinde bazı eski yapıların yıkıldığı, kimi evlerin duvarlarında çatlaklar meydana geldiği, çatıların çöktüğü ve tarihi bir kilisenin yıkıldığı kaydedildi. Yunanistanlı yetkililer, olası artçı sarsıntılara karşı halka evlerinden uzak durmaları çağrısında bulundu. Samos Adası’nda biri ağır olmak üzere 10 kişinin yaralandığı, Ada’daki havalimanının çatısında meydana gelen çatlaklar nedeniyle uçuşların bir süre gerçekleştirilemediği aktarıldı. Karlovasi Limanı’nda ve diğer kıyı bölgelerinde meydana gelen küçük ölçekli tsunamiler sebebiyle çok sayıda araç ve ev sular altında kaldı. Samos Adası’nda 2 çocuğun yaşamını yitirdiği de duyuruldu.

6 BÜYÜKLÜĞÜNE KADAR ARTÇILAR BEKLENEBİLİR

Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Özener, 5.8, 5.9 büyüklüğünde artçılar olabileceğini söyledi: “Artçıların da 1 hafta 15 gün kadar sürmesi bekleniyor.”

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Haluk Özener, basın toplantısı gerçekleştirdi. Özener, depremin Kandilli Rasathanesi tarafından 6,9 şiddetinde ölçüldüğünü söyledi. Ayrıca bu büyüklükteki bir depremden sonra 1 derece altına kadar yani 5,8 5,9 büyüklüğünde artçılar beklendiğini söyleyen Özener, toplantıda şunları aktardı: “30-40 km’lik bir fayın kırıldığı ilk izlenimlere göre tespit edildi. 1,2 metrelik bir yer değiştirme var. Normal bir deprem bu. Depremden bir saat sonra 21 tane deprem daha kaydettik. Depremler de artmakta. Artçıların da 1 hafta 15 gün kadar sürmesi bekleniyor. Doğal prensip olarak da 6 civarında da artçılar bekleyebiliriz. Ege Bölgesi sismik olarak oldukça etkin bir bölge. Ege’de anakarada ve deniz yoğun bir deprem aktivitesi oluyor. Deprem olduktan 9 dakika sonra tüm üye ülkelere ve ülkemizdeki Afet ve Acil Durum Başkanlığı’na (AFAD) tsunami uyarı mesajını göndermiştir. Kıyı bölgelerindeyseniz mümkün olduğu kadar hızlıca yüksek bir yere çıkılmasını tavsiye ediyoruz.”

AFET ANINDA BİLE ŞOV PEŞİNDE

Bazı bakanlar incelemelerde bulunmak üzere bölgeye gitti. Bölgeye giden kabine üyelerinden Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, bir enkazın devam eden arama kurtarma çalışmaları sırasında, enkaz altındaki yurttaşla telefonla görüşen görevliden telefonu alarak kendisi konuşmaya başladı.

Ekipler, enkaz altındakileri çıkarmak için zamanla yarışırken. Bakan’ın enkaz altındaki kişiyle konuşması sosyal medya kullanıcılarının tepkisini çekti. Profesyonel ekiplerin yerine, onun konuşmasının yanlış olduğunu savunanlar, Pakdemirli’yi ‘şov yapmakla’ suçladı.

YARALAR BİR AN ÖNCE SARILSIN

Ülke genelinde İzmir için seferberlik başlatıldı. CHP, “Belediyelerimiz ve bölgedeki milletvekillerimiz arama faaliyetlerine destek olmak üzere tüm imkânlarıyla harekete geçmiştir” açıklaması yaparken İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) yardım için düğmeye bastı. İBB İtfaiyesi, İSKİ ve Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı’na bağlı toplam 139 personel ve 25 araçla deprem bölgesine gitti. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu Başkan Tunç Soyer’i telefonla aradı. CHP Lideri, Twitter’dan şu açıklamayı yaptı: “İzmir’de meydana gelen deprem nedeniyle hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, ailelerine ve tüm milletimize başsağlığı diliyorum. Yaraların bir an önce sarılması için tüm gücümüzle halkımızın yanındayız.” Öte yandan Kılıçdaroğlu ve İYİ Parti lideri Meral Akşener bugün İzmir’e gidecek.

SOL PARTİ NÖBETTE

SOL Parti İzmir İl Örgütü, İzmir’de meydana gelen depremin ardından tüm üyelerinin geceyi nöbette geçirdi. Yapılan açıklamada, “İhtiyaç olan her noktada dayanışmayı örgütleyip, omuz omuza vereceğiz!” ifadeleri kullanıldı.

TÜRKİYE'YE ACİL YARDIM GÖNDEREBİLİRİZ

Afet üzerine birçok ülke Türkiye’ye dayanışma mesajı yayınlarken, yardım teklifinde bulundu. Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis, Cumhurbaşkanı Erdoğan’la telefonda görüştü. Yunanistan Başbakanı, daha sonra Twitter’daki paylaşımında, “Farklılıklarımız ne olursa olsun, bunlar, halklarımızın birlik olma zamanları” ifadesini kullandı. İsrail Savunma Bakanlığı da Türkiye’ye arama kurtarma ekibi göndermeye hazır olduğunu açıkladı. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian de deprem nedeniyle Türk ve Yunan haklarıyla dayanışma içinde olduklarını, yardım etmeye hazır olduklarını dile getirdi. DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus “Acil tıbbi bakımın sağlandığından emin olmak için Türkiye ve Yunanistan’la birlikte çalışacağız” dedi.

EGE GECEYİ DIŞARDA GEÇİRDİ

Başta İzmir olmak zere neredeyse tüm Ege geceyi dışarıda geçirdi. Artçıların devam etmesi ve hasarlı binaların tespit edilememiş olması nedeniyle yurttaşlar evlerine girmeye çekindi. Yurttaşlar geceyi parklarda ve toplanma alanlarında geçirdi. Belediye ekipleri yurttaşların gıda ve ısınma ihtiyaçlarını karşılamaya çalıştı. Öte yandan İzmir Valiliği, kente girişleri bir sonraki duyuruya kadar kapattı.

BU ‘ŞİDDET’ YIKIMA NEDEN OLMAMALIYDI

Uzmanlar, Ege’deki depremi BirGün’e değerlendirdi.

Bir hafta önce bölgeye ilişkin ‘deprem’ uyarısında bulunan Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, “Deprem tam da bir hafta önce dediğim yerde oldu” dedi ve ekledi: “Depremin olacağını üç aydır söylüyordum. ‘Aydın’dan gelen kırıkla Seferihisar’dan gelen kırığın arasında her an deprem olabilir’ demiştim ve maalesef oldu. Bu depremle eşik değer aşılmıştır. İzmir ve Aydın illerinde özellikle Rum evlerinde yıkılmalar olabilir.”

Prof. Dr. Ercan, sözlerini şöyle noktaladı:

“En fazla Sisam Adası’nda ve diğer Ege Adaları’nda yıkım bekliyorum. Hasar görmüş evler bu depremlerle yıkılacaktır. En fazla sarsıntı Seferihisar, Urla, Kuşadası, Bornova, Göztepe, Bostanlı ve Mavişehir’de görülmüştür. Deprem akşam saatlerinde olsaydı etkisi daha fazla olacaktı.”

Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Okan Tüysüz, depremin en fazla hasarı İzmir’de vermesinin nedenini ‘zayıf zemin yapısı’ olduğunu söyledi. Prof. Dr. Tüysüz, şöyle konuştu:

“Batı Anadolu Bölgesi Türkiye’nin en sık deprem olan bölgelerinden bir tanesi ve özellikle bu bölgede deniz içerisinde çok fazla fay var. Burası geçmişte de 7’nin biraz altında depremler yaşayan bir bölge. Jeolojik açıdan olağan bir deprem diyebilirim. Depremin en çok hasarı İzmir civarında verdiği görülüyor. Bu da zeminin zayıf yapısı ve yapıların zayıflığı ile alakalı. Dikkat etmek lazım, artçılar olacaktır. Şiddeti 6’ya kadar varan artçılar gelecektir. Hasar gören binalar varsa bunlara dikkat etmek lazım.”

DAYANIKLI OLMALARI GEREKİRDİ

Afet Uzmanı ve Akademisyen Dr. Kubilay Kaptan ise şu değerlendirmede bulundu:

“İzmir’deki bir deprem beklendiğini 2009 yılından bu yana söylüyorduk. Aslında bu depremi Ege diye konuşmak daha doğru. Bu zamana kadar birçok defa hem Yunanistan tarafında hem bizim tarafımızda depremler olmuştur. İzmir dünya depremselliği fazla olan ilk 20 şehir arasındadır. Deprem İzmir’de olmadı, İzmir’e 80 kilometre uzaklıkta ve denizde gerçekleşti. Ayrıca, 6.8’lik, 6.9’luk depremin İzmir’de hissedilme oranı 6.3 ile 6.4 arasındadır. Bu şiddetle hissedilen bir depremde de İzmir’deki ve diğer kentlerdeki binaların yıkılmaması lazım. Çünkü İzmir’deki binalar ve hatta tüm ülkedeki binalar en az 7 şiddetindeki bir depreme dayanıklı olmalıdır.”

BU DEPREM BİR UYARIDIR

Deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, İzmir’de yaşanan depremi bir televizyon kanalına değerlendirdi: “60-70 kilometrelik bir fay, 30 kilometresi kırıdıysa kırılmayan kesimine stres transfer edilmiş olabilir. Bu da başka bir depreme neden olabilir. Bu bir uyarıdır ama henüz nereden kırıldığını bilmiyoruz.”

AVCILAR'DA DA HİSSEDİLDİ BİNADA ÇATLAK OLUŞTU

EGE Denizi’ndeki depremin hissedildiği İstanbul Avcılar’daki bir binanın kolonlarında çatlak görülünce boşaltılmasına karar verildi. Ambarlı Mahallesi Yavuz Sokak’ta bulunan 5 katlı binanın üst katında oturan bir aile, kolonların çatladığını belirterek yardım istedi. Ekipler kolonda çatlak belirleyince binanın tahliyesine karar verdi. Binanın ‘sağlam raporu’ alınıncaya kadar boşaltılması kararlaştırıldı.

SKANDAL PAYLAŞIMA TEPKİ

İzmir’de yıkıma yol açan depremin ardından sosyal medyada paylaşılan mesajlar büyük tepki çekti. Asena Türk isimli bir sosyal medya kullanıcısı, “Ya Rabbi! İzmirliler gibi zinaya, nefsime değil, Seccademe köle et beni... Amin!” diye yazdı. Skandal paylaşımın ardından on binlerce sosyal medya kullanıcısı, söz konusu paylaşımı yapan kişinin bulunması için Emniyet’e ve ilgili kurumlara şikâyette bulundu. Emniyet Genel Müdürlüğü ise depreminin ardından hesaplara ilişkin tespit çalışması başlatıldığını duyurdu. Emniyet’ten yapılan açıklama 6 kişinin tespit edildiği açıklandı.