Ekim Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu: Merkez Bankası yüzde 20'ye dayanan enflasyon için ne dedi?
TCMB Ekim ayına ilişkin fiyat gelişmeleri değerlendirmesini yayımladı. Değerlendirmede Ekim enflasyonunda en belirgin katkının enerji ve tütün ürünlerinden geldiği belirtildi. Değerlendirmede TCMB Ekim döneminde çekirdek B ve C göstergeleri yakın dönem eğilimlerinde yavaşlama kaydedilmekle birlikte yüksek seviyelerin korunduğunu bildirdi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'na göre, ekim ayında yıllık enflasyon gıda ve temel mal dışındaki gruplarda yükseliş kaydederken, bu artışa en belirgin katkı enerji ve tütün ürünlerinden geldi.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) ekim ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 2,39 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 19,89'a yükseldiğini açıklamasının ardından TCMB'nin Ekim Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.
EKİM AYI ENFLASYON GELİŞMELERİNDE ARTAN ENERJİ FİYATLARINA DİKKAT ÇEKİLDİ
Rapora göre, yıllık enflasyon gıda ve temel mal dışındaki gruplarda yükseliş kaydederken, bu artışa en belirgin katkı enerji ve tütün ürünlerinden geldi. Bu dönemde petrol, propan, bütan, kömür gibi enerji fiyatları dolar bazında kayda değer bir oranda yükseldi. Türk lirasındaki görünümle birlikte yurt içi enerji kalemlerinde yüksek fiyat artışları kaydedildi.
Tütün ürünlerindeki fiyat artışının tüketici enflasyonuna etkisi 0,30 puan düzeyinde gerçekleşti. Lokanta ve otel grubu fiyatlarındaki yükseliş eğilimi de hizmet yıllık enflasyonunu olumsuz yönde etkilemeye devam etti.
Temel mal yıllık enflasyonu dayanıklı tüketim malları fiyat gelişmelerine bağlı olarak yavaşladı. Gıda yıllık enflasyonundaki gerilemede ise taze meyve fiyatlarındaki düzeltme hareketinin etkisi hissedildi.
Emtia fiyatları ekim ayında enerji, metal ve tarımsal ürünler öncülüğünde olumsuz bir seyir izlerken, dış fiyat baskıları belirginleşti. Bu gelişmelere ek olarak, artan tedarik sıkıntılarıyla birlikte üretici fiyatları enerji ve ara malı sektöründe belirgin olmak üzere alt gruplar genelinde yükseldi. Bu dönemde B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları sınırlı bir oranda gerilerken, göstergelerin yakın dönem eğilimlerinde ekim ayında da yavaşlama kaydedilmekle birlikte yüksek seviyeler korundu.
Söz konusu gelişmelerle ekimde önceki aya göre yıllık tüketici enflasyonuna katkı; enerjide 0,38 puan, alkol-tütün-altında 0,28 puan ve hizmette 0,02 puan artarken, gıdada 0,22 puan ve temel mal grubunda 0,15 puan azaldı.
'KİRA ENFLASYONUNDAKİ YÜKSELİŞ EĞİLİMİ SÜRDÜ'
TCMB'nin aylık fiyat gelişmeleri değerlendirmesinde kokanta ve otel grubu fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin hizmet yıllık enflasyonunu olumsuz yönde etkilemeye devam ettiği ifade edildi.
Hizmet fiyatları ekimde yüzde 1,04 yükselirken, grup yıllık enflasyonu 0,37 puan artarak yüzde 15,43 oldu. Yıllık enflasyon ulaştırma ve diğer hizmetlerde geriledi, haberleşme hizmetlerinde yataya yakın seyretti, kira ve lokanta-otelde ise yükseldi.
Lokanta-otel grubunda yıllık enflasyon yüzde 25,23’e yükselerek hizmet enflasyonunu olumsuz yönde etkilemeyi sürdürdü. Bu grupta gıda fiyatlarındaki artışların da etkisiyle yemek hizmetleri fiyatlarında ekim ayında da yüzde 2,03 ile yüksek bir artış gözlenirken, konaklama hizmetleri fiyatlarındaki yüzde 5,86'lık yükselişte gerek yurt gerekse otel ücretlerindeki artışlar etkili oldu. Bu gelişmede geçici KDV indirimlerinin sona ermesinin de yansımaları hissedildi. Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerle kira enflasyonundaki yükseliş eğilimi bu dönemde de sürdü.
Temel mal yıllık enflasyonunun dayanıklı tüketim malları fiyat gelişmelerine bağlı olarak yavaşladığına dikkat çeken TCMB gıda yıllık enflasyonundaki gerilemede ise taze meyve fiyatlarındaki düzeltme hareketinin etkisinin hissedildiği belirtti.
'DIŞ FİYAT BASKILARI BELİRGİNLEŞTİ'
TCMB'ye göre emtia fiyatları Ekim ayında enerji, metal ve tarımsal ürünler öncülüğünde olumsuz bir seyir izlemiş ve dış fiyat baskıları belirginleşti. Bu gelişmelere ek olarak, artan tedarik sıkıntıları ile birlikte üretici fiyatlarının enerji ve ara malı sektöründe belirgin olmak üzere alt gruplar genelinde yükseldiği de ifade edildi.
Merkez Bankası'nın değerlendirmesinde çekirdek göstergelere ilişkin ise şu ifadeler kullanıldı: “Bu dönemde B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları sınırlı bir oranda gerilerken, göstergelerin yakın dönem eğilimlerinde Ekim ayında da yavaşlama kaydedilmekle birlikte yüksek seviyeler korunmuştur.”
AA
