Elektrikte akım sermayeye tek yönlü: Şirketler TEİAŞ’a borçlarını ödemiyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın mali hesaplarında yapılan incelemeler, elektrik dağıtım şirketlerine sağlanan mali ayrıcalıkları ortaya koydu. 2023’ün yalnızca ilk yarısında, “Genel Aydınlatma Bedeli” adı altında TEDAŞ’tan toplam 8,9 milyar TL alan şirketlerin, TEİAŞ’a olan borçlarını ise zamanında ödemedikleri tespit edildi.
Mustafa BİLDİRCİN
Sayıştay denetçileri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2022 yılına yönelik mali hesaplarını mercek altına aldı. Hesaplarda yapılan incelemeler, AKP’nin özelleştirme kararı ile peydahlanan elektrik dağıtım şirketlerine sağlanan mali ayrıcalıkları gün yüzüne çıkardı.
Sayıştay’ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na yönelik denetim raporuna göre, elektrik dağıtım şirketlerine, “Genel Aydınlatma Bedeli” adı altında her ay düzenli ödeme yapıldı. Şirketlerin TEDAŞ bütçesinden alacağı paranın herhangi bir aksama olmaksızın şirket hesaplarına yatırıldığı bildirildi.
BORÇLAR ÖDENMİYOR
Denetçiler, alacaklarını eksiksiz ve zamanında tahsil eden elektrik dağıtım şirketlerinin söz konusu borç ödemeye gelince cimri davrandığını belgeledi. Hemen her yıl yüz milyonlarca lira kar elde eden ve “Genel Aydınlatma Bedeli” adı altında devletten yüz milyonlarca lira para alan şirketlerin, TEİAŞ'a elektrik iletiminden kaynaklanan borçlarının tamamını ödemediği belirlendi.
YÜK TEİAŞ’A YÜKLENİYOR
Elektrik dağıtım şirketlerinin ödeme yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemeleri nedeniyle TEİAŞ’ın borçlarının arttığı belirtildi. Sayıştay Raporu’nda, şirketlere uyarı niteliğindeki şu ifadelere yer verildi: "Genel aydınlatma bedeli olarak dağıtım şirketlerine her yıl olduğu gibi 2022 yılında da Bakanlık tarafından ödeme yapıldığı, elektrik dağıtım şirketlerinin de TEİAŞ 'a borçlu oldukları dikkate alındığında TEİAŞ alacaklarının zamanında tahsili için yasal düzenleme yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir."
***
ŞİRKETLERE PARA AKIYOR
Elektrik dağıtıma yönelik 2013 yılında alınan özelleştirme kararının ardından faaliyete geçen şirketlere Ocak-Haziran 2023 döneminde sokak ve caddelerin aydınlatılması karşılığında 8 milyar 961 milyon 250 bin TL para aktarıldı. Bakanlığın, “Genel Aydınlatma Gideri” kaleminden yapılan ödemenin 2023 yılının sonunda 24 milyar 419 milyon 15 bin TL’ye ulaşacağı öngörüldü.
