Fuarı bölen çatışma
İsrail-Filistin çatışması, dünyanın en büyüğü olan Frankfurt Kitap Fuarı’na da damga vurdu. Zizek’in konuşmasına dahi müdahale eden fuar yönetiminin İsrail yanlısı tutumu büyük eleştiri aldı.
Zafer TAŞKIN / Frankfurt
Yetmiş beş yıllık tarihinin en tartışmalı açılış töreni ile salı günü kapılarını açan Frankfurt Kitap Fuarı İsrail-Filistin çatışmaları nedeniyle tartışma ve eleştirilerin odağında. Önce fuar başlamadan Filistinli yazar Adania Shibli için yapılacak ödül töreni, “İsrail’den yana olduklarını” ifade eden fuar yönetimi tarafından iptal edildi. Skandalın yankıları sürerken yönetimin bu yıl İsrailli sanatçı ve yazarlara daha fazla görünürlük imkânı sunacaklarını açıkladı. Sharjah Kitap Fuarı yetkilileri ve Arap yazarlar bu tutumu kınayarak fuara katılmayacaklarını açıkladı.
SKANDALLAR ZİNCİRİ
Skandallar fuar açılışında ve ilk günde de devam etti. Açılış töreni bin civarında davetlinin katılımıyla yapıldı ve yaklaşık iki saat sürdü. İlk bir saat boyunca Almanya’dan konuşmacılar vardı. Her konuşmacı Hamas’ı kınadığını ve Yahudi toplumun yanında olduğunu ifade etti. Sonra sahneye gelen Federal Kültür Bakanı Claudia Roth, uzun konuşmasında aynı vurgularla kültür ve savaş üzerine konuştu. Bir saatlik bu ilk bölümde Gazze kelimesi hiç geçmedi. Filistin kelimesi ise yalnızca bir kez kullanıldı.
Bundan sonraki bir saat, bu yıl fuarın onur konuğu olan Slovenya’ya ayrılmıştı. Önce Slovenya Cumhurbaşkanı konuştu, hem Hamas’ı hem de İsrail’i eleştiren ifadeler kullandı. Sloven Cumhurbaşkanı “bir kadın ve bir anne olarak hem İsrailli hem de Gazzeli çocukları düşündüğünü” söyledi. Bu konuşma bile, protokol sıralarındaki Alman politikacılarda rahatsızlık yarattı.
İlk günün son konuşmacısı dünyaca ünlü düşünür Slavoj Zizek sahneye geldiğinde kitaplar üzerine değil, doğrudan savaşı konuştu. Zizek, konuşmasının açılışında “Hamas’ı kınadığını ve İsrail’in varoluş hakkını tanıdığını” belirtti. Ünlü düşünür yaşananlardan İsrail’in de sorumlu olduğunu ve tarihten uzun örnekler vererek açıklarken bu ifadeler salondaki havayı değiştirdi. Konuşması sürerken Frankfurt Belediye Başkanı, Hessen bölgesi Kültür Bakanı salonu terk etti. Sürekli dolaşıp herkesle fısıldaşan kişi ise Hessen Eyalet Hükümeti yetkilisi Uwe Becker’di. Becker kürsüye doğru yönelerek Zizek’e “Hamas’ın terörünü İsrail’in yaptıklarıyla karşılaştıramazsınız” diye bağırdı. Zizek “karşılaştırma yapmadığını” söyleyerek konuşmasını sürdürdü. Yaklaşık on dakika sonra, salonu terk eden politikacılar döndü. Uwe Becker bu kez sahneye yürüyerek Zizek’e itiraz etmeye ve onun konuşmasını sabote etmeye başladı. Salondan gelen bağırışlar ve “ifade özgürlüğü nerede?” sesleri üzerine herkes yerine oturdu ve Zizek konuşmasını sürdürdü.
SAVAŞA HAYIR
Bu tartışmalara aktif katılan Uluslararası PEN yaptığı açıklamada Hamas’ın saldırısını ve İsrail’in Gazze’ye dönük saldırısını kınadı ve Birleşmiş Milletler’i göreve çağırarak soruna kalıcı çözüm bulunmasını vurguladı. Uluslararası PEN başkanı yazar Burhan Sönmez BirGün’e yaptığı açıklamada, şunları söyledi: “Devletlerin yarattığı savaşlara ve halkları bölme siyasetine karşı, yazarların görevi, sınırları aşacak birlik, diyalog ve dayanışma ortamını teşvik etmektir. Son çatışmaların başladığı gün, hem İsrail’deki yazar arkadaşlarımıza hem de işgal altındaki Filistin’de yaşayan arkadaşlarımıza ulaştık.
Sınırlar ve tel örgüler toplumları birbirinden ayırıp düşmanlığı teşvik ederken, yazarlar bu sınırların aşıldığı ortak bir dille hem diyaloğu hem de barış içinde ortak bir geleceği ifade ederler. Biz dünya genelindeki yaklaşık 140 merkezimiz ve 40 bin üyemizle, bu karanlık dönemde barışın ortak iyiliğinin önemine vurgu yapıyoruz.”
Fuar için Frankfurt’ta bulunan Sönmez, Britanya Konsolosluğu’nda Salman Rüşdi onuruna verilen özel davete de katılarak Rüşdi ile birlikte baskı altındaki bütün yazarlara sahip çıktıklarını ifade etti.
∗∗∗
BİRGÜN, FRANKFURT’TA OKURLARIYLA BULUŞUYOR
Bu yıl 75’incisi düzenlenen ve Türkiye medyasından sadece gazetemizin yer aldığı Frankfurt Kitap Fuarı’ndaki “BirGün Okur Buluşmaları” devam ediyor. 100’e yakın ülkeden yaklaşık 4 bin yayın kuruluşunun katıldığı dünyanın en büyük kitap fuarındaki BirGün buluşmaları dün Almanya saatiyle 17.00’de gerçekleşti. Gazetemiz yazarı Timur Soykan ve gazeteci İsmail Saymaz okurlarla imza etkinliği kapsamında bir araya geldi. 8 Ekim’de başlayan ve yarın sona erecek olan fuarda BirGün gazetesi 5.0/C158 standında yer alıyor. Bugün, 13.00-18.00 saatleri arasında da Soykan ve Saymaz okurlarla bir kez daha bir araya gelecek. Fuarda yapılacak BirGün okur buluşmasının ardından Yayın Koordinatörümüz Yaşar Aydın, Timur Soykan ile İsmail Saymaz Frankfurt Halkevi’nde “100 yılda Cumhuriyet” konulu panele katılacak. “100. yılında Cumhuriyet neleri kaybetti? Ne yapmalı, nasıl yapmalı” başlıklı panel bugün saat 19.00’da “Frankfurt Türk Halkevi, Werrastraße 29, 60486 Frankfurt am Main” adresinde gerçekleşecek.
