İzmir’de şifalı etkinlik

İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen “İzmir Mizah Festivali” 1-4 Nisan 2017 tarihleri arasında yapıldı. Başkan Aziz Kocaoğlu, festival açılışında hemşerilerine hitaben şunları söylüyordu:

“Sevgili İzmirliler,
Sanatın iyileştirici gücüne çok ihtiyacımız var. Direncimizi arttıracak etkinlikler arasında mizah festivalinin yen apayrıdır. Mizah toplumsal muhalefetin öncü gücüdür. Bir topluma bakıp onun ne halde olduğunu anlayabilmek için mizahçıların eserlerine bakmanız yeterlidir. Mizahçı kul köle olmaz, özgürlük sevdasından ödün vermez.”

Şehrin içinde akciğer işlevi de gören Kültür Park’taki İz Sanat Merkezi’nde süren festivalin koordinatörü Vecdi Sayar ise İzmirliler ve direniş arasında köprüler kuruyordu:

“İzmir güce tapmak yerine, güce başkaldıranların şehridir. Efeler şehri… Karamsarlığa teslim olmayanların, güleryüzlü insanların yaşadığı yer. Mizah bu kente çok yakışıyor.”

Festivalin bu yılki teması, “Karanlığa Karşı Mizah” olarak belirlenmişti. Mizahın sivri ucu olan karikatür en öndeydi.

Türkiye’nin mizah ve karikatür tarihini tek başına bir enstitü titizliğinde araştırıp bir araya getiren Turgut Çeviker’in arşivinden çıkmış sansürlü karikatürler sergisi İz Sanat’ın bahçesinde sergileniyordu.

İlk gün sahne Turgut Çeviker’indi:

“Siyasi iktidarlara karşı dik duran bir sanat dalı olan karikatür 1870’lerden itibaren engellerle karşılaştı. II. Abdülhamit döneminde mizaha verilen 30 yıllık ara, en büyük darbe olarak tarihe geçti. O günden itibaren mizah ve karikatürün çilesi hiç bitmedi. Tabii karikatürcüler ve mizahçıların da…”

Çeviker’in seçtiği belalı karikatürlerden biri de Cumhuriyet çizeri Ali Ulvi’nin çizdiği “Uçtu Uçtu” adlı çoklu karikatürüydü. Ali Ulvi, dünyanın ünlü diktatörlerini havaya uçurmuş en altına da Adnan Menderes’i çizmişti, uçmaya hazırlanır biçimde… Ali Ulvi tutuklanıp Ankara Kapalı Cezaevi’ne konuldu. Tarih 1960’ın Nisan’ıydı…

Şimdi 2017’deyiz. Aylardan Nisan. Yine Cumhuriyet gazetesinin bir çizeri (Musa Kart), yine iktidarı hedef alan karikatürleri ve yine demir parmaklıklar arkasında bir sanatçı…

Ali Ulvi karikatür yüzünden hapse girdiğinde bugünün muktedirleri, küçük çocuk ya da bebektiler. Hatta dünyaya gelmemişlerdi bile… Ama doğrular, büyüdüler, yönetime geldiler ve karikatürcüleri hapse attılar!..

Bir ülkede kadersizlik bu kadar mı istikrarlı olur?

Turgut Çeviker’in ardından Levent Cantek, “Popüler Kültür, Mizah ve Muhalefet” başlıklı sunumunu yaptı. Sonra da İzmirli bir yazar olan Canan Tan “Edebiyat ve Mizah” üzerine konuştu, kitaplarını imzaladı. Canan Tan, yazın dünyasına mizah kitaplarıyla adım atmıştı. “İster Mor İster Mavi” İnkılap Kitabevi’nin birincilik ödülünü kazanmıştı. Yanı sıra ona Türkiye’nin ilk kadın mizah yazarı unvanını getirmişti.

İkinci gün 2017’de 25. yılını kutlayan Leman çizerleri, hem atölye hem de söyleşi ve imza günü yaptılar.

Festival de sinema da vardı. Reis Çelik’in ödüller rekortmeni filmi, “İnat Hikayeleri” ile Atalay Taşdiken’in 2016’da çektiği ve yeni tamamladığı filmi “Arama Motoru” gösterildi.

Reis Çelik’in filminde başrol oyuncusu Tuncel Kurtiz idi. Diğer oyuncular Çıldır Gölü’nün insanlarıydı. Atalay Taşdiken’in ise hiç profesyonel oyuncusu yoktu. Hepsi Konya, Beyşehir’in Çavuş Köylüleriydi. İnanılmaz bir film ortaya çıkmıştı. Mizah dozu bu kadar yüksek bir film biraz zor çekilebilir. “Arama Motoru” geçen hafta Paris’te Fransızca alt yazılı olarak gösterilmiş sinema yazarlarını büyülemişti.

İzmir Mizah Festivali, açılışta Aziz Başkan’ın belirttiği üzere “ilaç gibi” geldi. Keşke bu festival de birkaç ayrı şehirde bu kadro ile tekrarlanabilse…

İyileşmeye o kadar ihtiyacımız var ki!

***

Dikkat fotoğraf çekebilir

Fotoğraf Sanatçısı Ufuk Kıray ‘toplumsal meseleler üzerine eleştirel fotoğraflar’ çekiyor. Ama bunları bir deklanşör zamanında değil de sinema filmi çeker gibi hazırlandıktan sonra yapıyor. Onun senaryolarını ise memleketimin insanları yazıyor. Elbette acı hikâyeler hepsi…

Soma maden faciası Ufuk’un bir karesine sığıp, bütün dünyaya taşıyor. Kadına şiddet de öyle… Politikacılar ise neredeyse başrolde. Seçim sandıkları ile tabutlar arasında da sıkı bağlar kuruyor Kıray…

Uzun süredir çektiği fotoğrafları “Dikkat Fotoğraf Çekebilir” adlı bir albümde topladı. Ama ne zorluklarla… İki matbaa kitabı aldı, içeriğini görünce vazgeçti. Sonunda kitap çıktı ortaya.

Ufuk Kıray 6 Nisan 2017 Perşembe (bugün) akşam 19.30’da Karaköy’de katlı otoparkın tam arkasına denk gelen Köleman Sokak 10/B adresindeki ARTİSTANNBUL Fotoğraf Kafe’de kitaplarını imzalayacak.