Madenler tehlikeli atık merkezi gibi
İklim krizini tetikleyen, havayı ve doğayı kirleten madenler ile termik santrallar neredeyse milyonlarca insan kadar atık üretti. 2022’de toplam 29,4 milyonu tehlikeli olmak üzere 109,2 milyon ton atık oluştu.
Haber Merkezi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı atık istatistiklerini açıkladı. Bu kapsamda imalat sanayi iş yerleri, maden işletmeleri, termik santrallar, organize sanayi bölgeleri ve hane halklarında, 29,4 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 109,2 milyon ton atık oluştuğu belirlendi.
İmalat sanayi iş yerlerinde 5,4 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 28 milyon ton atık oluştu. OSB müdürlüklerinin altyapı hizmetleri, atıksu arıtımı gibi idari faaliyetleri sonucu 127 bin tonu tehlikeli olmak üzere 323 bin ton atık oluştu.
30,3 MİLYON TON ATIK TOPLANDI
Toplam 1391 belediyenin 1389'unda atık hizmeti verildiği tespit edildi. Atık hizmeti verilen belediyelerde toplanan 30,3 milyon ton atığın yüzde 85,9'u atık işleme tesislerine, yüzde 13,5'i belediye çöplüklerine gönderilirken, yüzde 0,6'sı ise açıkta yakılarak, gömülerek, dereye veya araziye dökülerek bertaraf edildi.
Belediyeler tarafından işletilen atıksu arıtma tesislerinde, 348 bin ton (kuru madde bazında) atıksu arıtma çamuru oluştuğu tespit edildi. Atık işleme tesislerinde 133,2 milyon ton atık işlendi.
Ülkenin dört bir tarafını saran madenler pıtrak gibi çoğalıyor. Orman, tarım ve sulak alanları tehdit eden projelere geçen gün yenisi ekleniyor. Açılırken bulunduğu yeri adeta çöle çeviren madenler, işletme aşamasında da tehlike saçıyor. Projelerin etkisini en aza indirgemek ve denetlemek için işletilen çevresel etki değerlendirme (ÇED) süreci de yıllar içerisinde formaliteye dönüştü. ÇED verilerine göre, 2022 yılında 1494 maden projesine onay verildi. Yine aynı yıllarda, maden işletmelerinde dekapaj malzemesi/pasa hariç, 23,7 milyon tonu tehlikeli olmak üzere 26,3 milyon ton atık oluştu. Dekapaj malzemesi/pasa dahil oluşan 860,6 milyon ton toplam atığın yüzde 99,99'unu mineral atıklar oluşturdu. Depolanan kimyasal atıklar ise madenlerde yaşanan çökmeler nedeniyle kez tarım ve sulak alanları kirletmeye devam ediyor.
İKLİM KRİZİ DOSTU SANTRALLAR
Çalışırken bulunduğu yerin havasını, toprağını, suyunu zehirleyen termik santrallardan çıkan atıklar da ayrı bir tehlike saçıyor. Kömürden çıkış takvimi olmayan, iklim krizine rağmen kömürden çıkış takvimi olmayan iktidar, termik santralları teşvik etmeyi sürdürüyor. Kurulu gücü 100 MW ve üzeri olan tüm faal termik santrallarda, 10 bin 500 tonu tehlikeli olmak üzere toplam 27,8 milyon ton atık oluştu. Toplam tehlikesiz atığın yüzde 82,6'sını kül ve cüruf atıkları, yüzde 17,4'ünü diğer atıklar oluşturdu.
∗∗∗
KÖYLÜLER TEPKİLİ
Tunceli Belediyesi öncülüğünde 7 ilçenin belediye başkanlığınca, merkeze bağlı Sütlüce köyü yakınlarında, 18 hektarlık alana yapımı düşünülen ‘Entegre Katı Atık Bertaraf Tesisi’ projesine karşı çıkan köylüler, yürüyüş yaparak belediyeyi protesto etti. Bölgede 55 bin ağacın kesileceğini, doğanın tahrip edileceğini, kutsal gördükleri inanç yerlerinin çöp altında kalacağını, geçim kaynakları olan tarımsal ve hayvansal faaliyetlerin son bulacağını belirten köylüler, sık sık ‘doğamızı yok ettirmeyiz’ sloganı atarak basın açıklaması yaptı.
