Pandemi ekonomisi: Almanya’da öğrenciler ne yapıyor?
Almanya’da pandeminin ekonomik etkilerinden en çok zarar gören grup öğrenciler olmuştu. Federal Eğitim Bakanlığı ise durumu görerek yaz dönemini kapsayan bir hibe paketi açıkladı, 4 ayda öğrencilere, yabancı öğrenciler de dahil olmak üzere 60 milyon avronun üzerinde yardımda bulundu.
Dilara Ekinci / THÜRİNGEN
Koronavirüs pandemisinin dünya ekonomileri üzerinde yarattığı problemler her geçen gün kendini gösteriyor. Pek çok şirket operasyonlarını dijitalleştirip binlerce çalışanını işten çıkarmayı planlıyor. İşsizlik rakamları en güçlü ekonomilerde bile artış göstermekte. Siyasi liderler ve küresel organizasyonlar hala pandemiyi ve yaklaşmakta olan ikinci dalgayı en hafif hasarla atlatmak için planlar yapıyorlar. Ancak kimse ne olacağını net bir şekilde öngöremiyor. Buna Avrupa Birliği’nin en güçlü ekonomisine sahip Federal Almanya Cumhuriyeti de dahil.
Almanya’da Continental, Lufthansa ve Deutsche Bank gibi köklü kurumların şubelerini kapatması ve işçi çıkarma planları halihazırda kamuoyunun gündeminde. Küçük işletmeler ise kısalan çalışma saatleri ve azalan iş yoğunluğu nedeniyle zor zamanlar geçiriyor. Devletin yaptığı yardımlar sayesinde henüz kapatılan işyeri sayısı az, ancak ikinci dalga yaklaşırken, küçük işletmelerin de geleceği merak konusu. Turizm ve eğlence sektörü pandeminin ekonomik etkilerinin en çok görüldüğü sektörler olarak öne çıkıyor. Bu sektörler, aynı zamanda yarı zamanlı işlerde (mini-job) çalışanların en büyük oranı oluşturduğu alanlar.
ÖĞRENCİLER VE PART-TİME ÇALIŞANLAR EN ÇOK ZARAR GÖRENLER
Düzenli bir işte çalışanlar kısa çalışma uygulamasıyla ve bağımsız çalışanlar devlet desteğiyle gelirlerinde azalma olsa da şimdiye kadar çok büyük kayıp yaşamadılar. Ancak gözden kaçan bir grup daha var; yarı-zamanlı çalışanlar... En çok bar, konser salonları, festivaller, restoranlar gibi eğlence ve hizmet sektöründe istihdam edilen ve çoğunluğunu öğrencilerin oluşturduğu yarı-zamanlı çalışanlar saatlik çalışma sözleşmelerine sahip olduğu için devletten herhangi bir yardım almadı. Alman vatandaşları yapılan bazı desteklerden faydalanma fırsatı bulurken, özellikle yabancı öğrenciler ise işsizlik ve finansal kayıplar karşısında en kırılgan grup olarak ortaya çıktı.
Almanya, eğitim amacıyla ülkeye gelen Avrupa vatandaşı olmayan yabancı öğrencilerden öğrenim süresi boyunca kendilerini geçindirebileceklerini kanıtlamalarını istiyor ve bir kefil ya da 10bin 800 avroluk bloke hesap ibraz edilmesini zorunlu tutuyor. Yanı sıra, yabancı öğrencilere yarı zamanlı çalışma izni vererek aylık 450 avroya kadar gelir kazanabilmelerine de olanak sağlıyor. İçlerinde Türkiye vatandaşı öğrencilerin de ciddi bir oranını oluşturduğu yabancı öğrenciler, bu sayede akademik eğitimlerine devam ediyor.
Ancak koronavirüs pandemisi, yarı zamanlı öğrencilerin çalıştığı işyerlerinin birer birer kapanmasına ya da ek çalışan ihtiyacının azalmasına neden oldu. Eğlence ve turizm sektörlerindeki gerileme nedeniyle işletmeler giderlerini azaltmak adına yarı zamanlı çalışanlarıyla yollarını ayırdı. Dolayısıyla pek çok yabancı öğrencinin çalışma imkanları ciddi şekilde geriledi. Ailelerden alınan desteklerde de durum pek parlak değil. Almanya ekonomisi durumu her ne kadar iyi idare etse de diğer ülkelerde ciddi bir ekonomik gerileme var. Özellikle Avrupa Birliği içinde ve dışında pek çok ülke ekonomik olarak ciddi bir gerileme yaşamakta ve pek çoğu orta vadede bir ekonomik kriz riskiyle karşı karşıya. Halihazırda Almanya’da bulunan pek çok öğrencinin ailesi de kendi ülkelerinde kısa çalışmaya geçti ya da işlerini kaybetti.
ÖĞRENCİLERE 60 MİLYON AVRO HİBE
Federal Almanya Cumhuriyeti pandeminin ilk günlerinden itibaren büyük bir bütçe ayırarak ekonomiyi desteklemek adına bağımsız çalışanlardan çocuk yardımlarına geniş bir yelpazede pek çok önlem paketini devreye soktu. Almanya’da her üç öğrenciden ikisi yarı zamanlı bir işte çalışıyor. Halihazırda eğitim bursu veya kredilerinden faydalanan Almanya vatandaşı öğrenciler için destek süreleri uzatılmıştı. Mayıs ayındaysa yabancı öğrencileri de kapsayacak şekilde Mart 2021 sonuna kadar faizsiz kredi imkânı sunulmuştu. Ancak bu uygulama, zaten zor durumda olan öğrencileri bir de yüklü bir borç altına soktuğu için eleştirilmişti.
Devlet bunlara ek olarak öğrencilerin sesini duydu ve ailesi veya kendisi işini kaybetmiş ve eğitimi finansal nedenlerle risk altına girmiş öğrencilere yaz tatili dönemi için hibe vererek (Überbrückungs) Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarını kapsayacak bir yardımında bulundu. Dört aylık sürede yaklaşık 250 bin öğrenci yardıma başvurdu, 140 bin başvuru kabul edildi. Yardım yapılan grubun yüzde 30’unu ise yabancı öğrenciler oluşturdu. Yardımların 70’i 500 avroluk üst sınırdan verildi. Hibenin amacı, işlerini kaybeden öğrencilere yaz dönemi için yeni bir iş fırsatı bulana kadar geçinmelerine yardımcı olmaktı. Bu nedenle haziran ayında 80 bin başvuru gelirken, başvuru sayısı Temmuz’da 71 bine, Ağustos’ta 54 bine ve Eylül’de 30 bine kadar geriledi. Almanya Federal Eğitim Bakanlığı yetkilileri, çok kısa bir süre içinde eyalet öğrenci birliklerini koordine ederek ve başvuru sistemi için gerekli altyapıyı sağlayarak öğrenciler için mecburi olan hibelerin en hızlı şekilde iletildiğini belirtti. Gelecek aylarda pandemi nedeniyle öğrencilerin ekonomik ihtiyaçları olması halinde tekrardan yeni hibe ve yardımları uygulamaya koyacaklarını açıkladı.
