‘Resmi çocuk işçi’ ölümüne çalışıyor
Mesleki eğitim merkezine kayıtlı 16 yaşındaki Dikici, bu kapsamda çalıştığı inşaattan düşerek yaşamını yitirdi. Dikici’nin ölümü MESEM’lerdeki denetimsizlik ve çocukların ucuz işgücü olarak kullanıldığını ortaya koydu.
Dilan ESEN
Manisa’nın Alaşehir ilçesinde, önceki gün çalıştığı inşaatta 5’inci kattan düşen 16 yaşındaki lise öğrencisi Zekai Dikici hayatını kaybetti. Alaşehir Sümer Oral Mesleki Eğitim Merkezi Elektrik Tesisatları ve Pano Monitörlüğü dalı 11’inci sınıf öğrencisi Zekai Dikici, elektrik tesisatı döşeme işinde çalıştığı inşaatın beşinci katından düştü. İnşaattaki diğer çalışanların ihbarıyla olay yerine gelen sağlık ekibi, Dikici’yi ilk müdahalesinin ardından Alaşehir Devlet Hastanesi’ne kaldırdı. Dikici, tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.
MESAİ SAATİ DIŞINDA ÇALIŞTIRILIYORMUŞ
Dikici'nin haftada bir gün eğitim için okula gittiği, diğer günlerde özel bir işyerinde elektrik tesisat işlerinde ve ayrıca çalışması gereken mesai saatlerinin dışında çalıştığı öğrenildi. Olayın ardından soruşturma başlatan polis, Dikici'nin çalıştığı elektrik tesisat firmasının sahibi Ş.B. ve ustabaşı R.Y.’yi gözaltına aldı. Dikici, dün toprağa verildi.
Lise öğrencisi Dikici’nin iş cinayetinde ölümüyle ilgili bilgi veren Manisa Eğitim Sen Şube Başkanı İsmail Şener, iş güvenliği önlemlerinin alınmadığını söyledi. “Bu öğrenciler öğrendiklerini pratikle buluşturmak için gidiyor ama gördüğümüz kadarıyla alanda iş güvenliği önlemleri alınmıyor” diyen Şener, lise öğrencisinin mesai saatleri dışında çalıştırıldığını belirtti. Dikici’nin mesai saatinin 08.00-17.30 olduğunu aktaran Şener, kazanın 19.00 civarında gerçekleştiğini hatırlattı ve “Olayın ayrıntıları sorguda çıkar. Çocukların başında usta öğreticilerin olmadığını öğrendik. Usta öğreticiler olmadan bu çocuklar çalıştırılmış” diye konuştu. Çocukların korunması için iş güvenliği önlemlerinin alınmadığına dikkat çeken Şener, şu ifadeleri kullandı: “Meslek öğrensin diye gönderilen çocuklar hayati tehditlerle iç içe çalışıyor. Denetimlerin yetersizliği, iş güvenliği önlemlerinin alınmaması büyük sorun. Çocuklar meslek edinecekler ama yeterli denetim, yeterli yaptırım ve iş güvenliği tedbirlerinin alınmaması hepsinin anlamını yitiriyor. İş güvenliği önlemleri alınmadan ve bu çocuklar iş güvenliği eğitimi almadan çalıştırılamaz. Ne kadar iş güvenliği hakkının bilmesi gerekiyor, usta öğreticilerin alması yetmez.” Konuyla ilgili ulaştığımız Alaşehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü yetkililerinden ise “Bu konuyla ilgili Emniyet raporları henüz müdürlüğe ulaşmadı. Olayın takibindeyiz. Okulumuzla görüşmesini yapacağız” yanıtını aldık.
∗∗∗
1,4 MİLYON UCUZ İŞÇİ
Öğrencilerin örgün eğitimden çıkararak işçileştirilmesine neden olan Mesleki Eğitim Merkezleri’ne (MESEM) kayıtlı 1 milyon 405 bin öğrenci bulunuyor.
Milli Eğitim Bakanlığı, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak eğitim veren MESEM’e en az ortaokul mezunu olan öğrenciler kayıt olabiliyor. 4 yıl boyunca alınan eğitimin sonucunda öğrencilere hem Lise Diploması hem de Ustalık Belgesi veriliyor.
Ancak öğrenciler MESEM yoluyla ucuz işgücüne dönüştürülüyor. Aileler yoksullaştıkça çocuklarını MESEM bünyesine aldırırken binlerce çocuk işçi ortaya çıkıyor. Bakanlık eliyle zorunlu eğitim süresi de Anayasa’ya aykırı olarak uygulanmıyor. Ayrıca MESEM kapsamında alınan öğrencilerin işverenler tarafından okula gönderilmek istenmediği, devletin öğrencilerin masraflarını karşılayıp işverene masraf olmamasından kaynaklı işverenlerin tercih ettiği de belirtiliyor.
İŞ KAZASI SIKLIĞI YÜZDE 19
Sağlık Bilimleri Dergisi’nde 2018 yılında yayımlanan “Mesleki Eğitim Merkezi Öğrencilerinde İş Kazası Sıklığı Ve Etkileyen Etmenler” başlıklı makalede yer alan araştırmaya göre Mesleki Eğitim Merkezi’nde çalışan öğrencilerin iş kazası sıklığı yüzde 18,9 oldu. Makalede yer alan 1.518 öğrenci ile yapılan araştırmanın sonuçlarında, çalışmaya başlama yaşı ortalaması 14,9 ve günlük ortalama çalışma süresi 11,1 saat. Öğrencilerin yüzde 59,3’ü çırak statüsünde çalışırken en çok iş kazası makine, metal ve ahşap teknolojileri alanında görüldü. Makinelerin neden olduğu kazalar, düşmeler ve kesikler ilk üç sıradaki iş kazası nedenleri arasında kalırken en çok yaralanma ve sakatlık el, kol ve parmaklarda görüldü. Makalenin sonuç kısmında, “Öğrencilerin büyük çoğunluğu erkek ve çocuk işçilerdir. İş kazası olgularının sık görüldüğü makine, metal ve ahşap teknolojileri gibi ağır alanlarda genellikle erkekler çalışmaktadırlar. Yaralanma oranı elle üretilen işlerde daha yüksektir” bilgisine yer verildi.
