Sahne Batı’ya kaldı

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Küresel gerilimler tırmanırken, dünyanın en büyük 20 ekonomisinin liderlerini bir araya getiren 18’inci G20 Liderler Zirvesi, Rus Lider Putin ile Çin Cumhurbaşkanı Şi’nin yokluğunda Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de bugün başlıyor.

Hindistan’ın dönem başkanlığında “Tek Dünya, Tek Aile, Tek Gelecek” ana teması altında düzenlenen iki günlük zirvede liderler 3 oturumda görüş alışverişinde bulunacak.

ERDOĞAN DELHİ’DE

AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan zirveye katılmak için dün Türkiye’den ayırılırken, zirve için Yeni Delhi’de olması beklenen ABD Başkanı Joe Biden’la Erdoğan’ın görüşüp görüşmeyeceği henüz belli değil.

Sürdürülebilir kalkınma, gıda güvenliği, teknolojik dönüşüm, iklim kriziyle mücadele ve iklim finansmanı ile gelişmiş ülkelerle gelişmekte olanlar arasındaki farkların azaltılmasının gündemde olacağı zirvede liderler ayrıca, başta Ukrayna-Rusya savaşı olmak üzere bölgesel ve küresel meseleleri masaya yatıracak. G20, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 60’ını, küresel ticaretin yüzde 75’ini, küresel gayrisafi hasılanın ise yüzde 85’ini temsil ediyor.

ABD ile Çin ve Batı ile Rusya arasındaki gerilimin gölgesinde düzenlenen zirveye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping katılmıyor. Zirvede Moskova’yı Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Pekin’i ise Çin Başbakanı Li Qiang temsil edecek.

Şİ NEDEN YOK?

Küresel fay hatlarının ortasında bulunan Hindistan’taki zirveye Çin lideri Şi’nin katılım göstermemesi tartışmalara yol açtı. Çin hükümetinden konuya ilişkin herhangi bir gerekçe sunulmazken farklı görüşler ortaya atılıyor. Bunların arasında Yeni Delhi ile Pekin hükümetleri arasında 3 yıldır süren sınır anlaşmazlıkları öne çıkıyor.

Bir diğeri ise ikisi de BRICS üyesi olan ülkelerden Çin’in özellikle ABD ile arasındaki jeostratejik gerilim ve ekonomik rekabet kızışırken, Hindistan’ın Batı’ya karşı daha işbirliğine dayalı bir politika izlemesi. Ayrıca Hindistan’ın giderek büyüyen ekonomisiyle Indo-Pasifik’te önemini artırırken bölgenin baskın gücü Çin ile rekabetin de giderek kızışmasının da bu “soğuklukta” etkili olduğu belirtiliyor. Öte yandan Şi’nin yakın zamanda Güney Afrika’da düzenlenen BRICS ile Endonezya’daki ASEAN zirvelerine de katılmaması ile tutarlık sağlamak istediği de iddialar arasında.

BİLDİRİDE FİKİR AYRILIĞI

Rus lider Putin’in “Ukrayna’daki operasyon ajandasına odaklanacağı” ve bu yüzden Moskova’da kalacağı açıklanmıştı. Ayrıca Putin hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin verdiği yakalama kararı var. Öte yandan Rus liderin Yeni Delhi’deki toplantıya video mesaj göndermesi gündeme gelmiş, daha sonra iptal edilmişti. Zirvenin sonuç bildirisinde de Rusya-Ukrayna Savaşı’na ilişkin bir ifadenin yer alması konusunda uzlaşma olmadığı kaydedilirken, Hindistan bildirgede konuya ilişkin Rusya ve Çin’in de görüşlerine yer verilmesini istiyor.

∗∗∗

AFRİKA BİRLİĞİ G20’YE ÜYE OLACAK

Zirveye damgasını vuran ise Afrika Birliği’nin G20 üyeliğine alınması oldu. Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, zirve için gittiği Yeni Delhi’de yaptığı açıklamada AfB’nin katılımı konusunda üye ülkeler arasında fikir birliği oluştuğunu belirtti. AfB’nin G20’ye ne zaman üye olacağıyla ilgili ise henüz kesin bir tarih verilmedi. Diplomatik kaynaklar, üyeliğin resmen ilanı için Brezilya’da gelecek yıl Temmuz ayında yapılacak G20 zirvesi ya da 2025’te Güney Afrika’da yapılacak zirve üzerinde durulduğunu belirtiyor. Öte yandan G7’ye rakip ikinci bir blok olma yolunda ilerleyen ve Rusya ile Çin’in başı çektiği BRICS’in özellikle Afrika ülkelerinden oluşan Küresel Güney’i bünyesine katarak büyüme hedefinin, söz konusu adımda etkili olduğu gündemde. 27 ülkeden oluşan AB, şimdiye kadar G20 içinde blok olarak yer alan tek üyeydi.