Başkentgaz’ın hüzün verici öyküsü: En çok Gökçek üzüldü!

Başkentgaz, BOTAŞ’tan gaz alıp Ankara’ya dağıtan şirket. Başkentgaz’ın hüzün verici bir öyküsü var. Melih Gökçek döneminde başta sayaç alımları ve boru hattı yapım ihaleleri olmak üzere Sayıştay Raporlarına yansımış milyarlarca liralık şaibeli ihale var. Başkentgaz kendisine elektronik sayaçları satan Elektromed şirketine prangalanmış. Şirketin içi boşaltılmış ve borç batağına sokulmuş. Bu konuyu başka yazılara bırakmak üzere özelleştirme sürecini anlatacağım.

Başkentgaz özelleştirmesi de tam bir yılan hikâyesi. Önce ‘Başkentgaz’ı Ankara Büyükşehir Belediyesi Haziran 2007’den itibaren 2 yıl içinde satamazsa yüzde 80’ini Özelleştirme İdaresi Başkanlığı satar’ diye 5669 sayılı kanuna hüküm koyuyorlar. Melih Gökçek Mart 2008’de basına kapalı ihale yapıyor. İhaleyi Global Yatırım Energaz Ortak Girişimi kazanıyor ama parayı denkleştiremiyor ve 50 milyon dolar teminatı yakıp çıkıyorlar, satış iptal ediliyor. 2008’deki ihalede Başkentgaz’ın değeri 1,6 milyar dolar. Gökçek satamayınca devreye az önce bahsettiğim kanun hükmü uyarınca Özelleştirme İdaresi giriyor ve bu kez yüzde 80’i için ihaleye çıkıyor. İhaleyi Karamehmet-Kazancı ortaklığı MMEKA firması kazanıyor. Bu ihalede yüzde 80’ine verilen fiyat 1 milyar 211 milyon dolar. Başka bir deyişle Başkentgaz’ın değeri 2010’daki ihalede 1 milyar 514 milyon dolar oluyor. MMEKA da parayı ödeyemiyor ve 92,7 milyon dolar teminatını yakıp çıkıyor. Bu ihale de Mayıs 2011’de iptal ediliyor. Özelleştirme İdaresi 2012’de tekrar ihaleye çıkıyor ama yeterli teklif gelmeyince Mayıs 2012’de bir kez daha ihaleyi iptal ediyor. Baktılar olmuyor, Gökçek’in elindeki yüzde 20’lik hisseyi de alıp Özelleştirme İdaresi’ne veriyorlar ve tamamı için İdare Eylül 2012’de tekrar ihaleye çıkıyor ve Başkentgaz’ın yüzde 100 hissesi 1 milyar 162 milyon dolara Torunlar Gıda’nın oluyor.

Bu süreçte Başkentgaz’ın değerini en az iki katına çıkaran ama ne hikmetse alıcının teklif fiyatını etkilemeyen birtakım düzenlemeler yapıldı. Ocak 2013’teki son ihalede teklif verilirken:

>>Ankara’da bulunan Baymina Enerji Santralı, Yapracık RMS-A istasyonu ve yüksek kullanımlı 25 serbest tüketici gazlarını doğrudan BOTAŞ’tan alıyordu. Yıllık yaklaşık 2 milyar metreküp kullanımı olan bu müşterilere gaz satma hakkı Şubat 2011’de bir protokolle BOTAŞ’tan alınarak Başkentgaz’a verildi. Bu işlemle Başkentgaz’ın doğalgaz taşıma potansiyeli önemli ölçüde artmış, gelirlerini artırıcı bu işlem nedeniyle de şirket değeri yükselmiştir.

>>2011 yılında yapılan ihalede Başkentgaz’ın sadece Ankara kent merkezinde gaz satma hakkı vardı. Bundan sonraki ihaleden hemen önce Ankara’nın bütün ilçelerine gaz satma hakkı da Başkentgaz’a verildi. Bu sayede şirketin satış kapasitesi, dolayısıyla geliri ve kârı çok artırıldı.

>>Başkentgaz’ın taşıdığı gazdan aldığı bir metreküp başına 0,055 ABD Doları taşıma ücreti 0,077 ABD Dolarına yükseltildi.

>>Çıkarılan özel bir kanunla şirketin Ankara Büyükşehir Belediyesi’nden olan yaklaşık 352 milyon dolarlık alacağının özelleştirme gelirine mahsuben Başkentgaz’a ödenmesine karar verildi. Yani şirketin özelleştirme bedeli 352 milyon dolar düşürüldü.

Özetle; Başkentgaz 2008 ihalesinde 1 milyar 600 milyon doları gördü. Daha sonra satış kapasitesi iki katına çıkarıldı. İçerisine 352 milyon dolar ek kaynak koyuldu ve Ocak 2013’te tekrar ihale edildi. En az 3 milyar dolar gelir beklendiğini bizzat Melih Gökçek’in kendisi Belediye Meclis toplantısında söylemişti. Meclis üyeleri tutanaklarda bu sözlerini Melih Gökçek’e hatırlatıyor Ama ihaleyi 1 milyar 162 milyon dolar teklifle RTE’nin imam hatipten arkadaşı Aziz Torun’a ait Torunlar Gıda aldı.

Aziz Torun, AKP döneminde verilen imar imtiyazlarıyla zengin edilmiş Erzincanlı bir gıda toptancısı. En son adlarını Torun Center inşaatında 10 işçinin asansörden düşerek can vermesiyle duymuştuk. Beklendiği üzere bu katliamdan takipsizlikle kurtuldular.

Erdoğan, Habertürk televizyonunda Fatih Altaylı’nın karşısına çıktı, bu satışa isyan etti. “...Mesela Başkent Gaz’da 1,5 milyar doları yakalamışız. Yeni gelen 1.100 ile geliyor. Şimdi 1,5’ u yakaladığın yerde 1.100 ile verilirse, Fatih Altaylı bunun hesabını sormaz mı,1.5’u yakalamıştı, Türkiye bu kadar güçlü olmuşken, enerjide bu kadar güçlü bir yere gelmişken nasıl oluyor da şimdi sen 1.100 veriliyor demez misin?” diye sordu. Satışın iptali sinyalini verdi. Ancak satış iptal edilmedi. CHP gensoru verdi. Sonuç değişmedi. Aziz Torun Başkentgaz’ı üçte bir fiyatına aldı.

Bu satış en çok Melih Gökçek’i üzdü. Çünkü Gökçek’in Başkentgaz özelleştirmesiyle ilgili hayalleri suya düştü. Bunun üzerine Gökçek, oğlunun televizyonuna çıkıp Başkentgaz’la ilgili önemli yolsuzluklar açıklamaya başladı.

Bu açıklamalardan biri çok ilginç. Meğer Torunlar şirketi, ihale kapsamında olmamasına rağmen Başkentgaz’ın faaliyet gösterdiği 200 milyon dolar değerindeki binaları satış sonrası hile ile üzerine geçirmiş. Durumu öğrenen Gökçek, Danıştay’da satışı zor bela durdurup binaları kurtarmış.

Gökçek’e göre, Başkentgaz, Ankara halkını soyuyormuş! Yoktan yere sayaç parası alıyormuş! Ücretsiz yapması gereken hizmetlerden fahiş ücretler talep ediyormuş! Ankara halkı Başkentgaz’ı hâlâ belediyenin sandığı için belediye zor durumda kalıyormuş! Gökçek bu tespitlerden sonra kimsenin dava açmamasına şaşırıyormuş! Bütün Ankaralılar dava açmalıymış!

Sanki dava açacak mahkeme bıraktılar! Sanki güvenecek hukuk bıraktılar! Ankara halkı doğalgaz üzerinden soyulmaya devam ediliyor!