OVMP, IMF bütçelerine devamı müjdeliyor (1)

Çok yıllı bütçe hazırlık sürecini yönlendiren Orta Vadeli Program’ın (OVP) ardından ikinci önemli belge Orta Vadeli Mali Plan’dır (OVMP). OVMP, OVP ile uyumlu olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleriyle birlikte hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanarak Yüksek Planlama Kurulu tarafından karara bağlanan önemli bir belgedir. OVP’ye ilişkin yazımızda OVP’nin olası bir ihtiyari stand-by’ın kopyası olduğunu ileri sürmüştük. Bu durumda bu belgelerle şekillenecek olan 2009 Bütçesi’nin geçmiş yıllarda olduğu gibi bir IMF bütçesi olacağını söylemek sanırız kehanet sayılmaz. Ama öncesinde OVMP’nin neyi içerdiğini bir görelim.

2009-2011 dönemini kapsayan bu yılki OVMP’de, merkezi yönetim bütçesinin OVP ve OVPM’ye dayalı olarak hazırlanacağı ifade ediliyor ve ardından merkezi yönetim bütçesinin gider ve gelirlerine ilişkin temel politikalar ayrıntısıyla veriliyor. Politikalar demetinden önemli sayılabilecek olanları şöyle sıralanabilir:

•Eğitim, sağlık ve sosyal nitelikli harcamalar ile bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasına yönelik harcamalara daha fazla önem verilerek, toplumun yaşam kalitesinin yükseltilmesi, beşeri sermayenin niteliklerinin geliştirilmesi, gelir dağılımının düzeltilmesi yönünde politikalar uygulanmaya devam edilecektir.

•Koruyucu sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılarak kalitesinin artırılması öncelikli hedefleri oluşturmaktadır.

•Ar-Ge harcamalarına önem verilecek ve teknogirişim sermayesi desteği sağlanacaktır.

•Orta ve uzun vadede ekonominin verimliliğini ve üretken yapısını destekleyen altyapı yatırımlarına ağırlık verilecektir.

•Alan ve ürün temelinde farklılaştırılarak tarımsal üretimde etkinliğin sağlanması amacıyla tarımsal desteklemeler devam edecektir.

•Vergi kanunlarında yer alan istisna, muafiyet ve vergi indirimi hükümleri, ekonomik ve sosyal politikalar çerçevesinde yeniden değerlendirilerek vergi mevzuatı sadeleştirilecektir.

•Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının özendirilmesi, istihdam ve ihracatın teşvik edilmesi, yüksek katma değerli ürün üretme kapasitesinin geliştirilerek ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması vergi politikasının temel öncelikleri arasında yer almaktadır.

•Türk vergi sisteminin Avrupa Birliği müktesebatına uyumuna ilişkin çalışmalar tamamlanacak.

•Herkesin vergi yükümlülüğünü yerine getirmesini ve böylece vergi yükünün adil dağılımını sağlamak amacıyla kayıt dışı ekonomi ile mücadele çalışmaları kurumsal bilgi paylaşımı ve koordinasyon içinde, teknolojik altyapı da güçlendirilmek suretiyle yoğun bir biçimde sürdürülecektir.

•Hazine’ye ait ve bir kamu hizmetine tahsisli olmayan taşınmazların, uygulanan ekonomi politikası çerçevesinde ekonomiye kazandırılması ve bütçeye kaynak sağlamak üzere etkin bir şekilde değerlendirilmesine kararlılıkla devam edilecektir.

Ayrıca merkezi yönetim bütçesinin dayandığı temel makroekonomik göstergeler ve bütçe büyüklükleri tablolar halinde sunuluyor. Hatırlanacaktır, OVP’de öngörülen bu büyüklüklere OVP yazımızda değinmiştik. Ancak burada OVP’den farklı olarak ayrıca her bir bütçe gider kaleminin GSYH’ye oranı da veriliyor. Bu dağılıma göre, personel, yatırım ve faiz giderlerinin öngörülen milli gelir payları 2009 yılında sırasıyla yüzde 18.2, 1.4 ve 5.1 iken, bu payların 2011 yılında 18.6, 1.5 ve 4.3 olması planlanıyor. Plan, kurumsal ödenek teklif tavanları ve bütçe hazırlık sürecine ilişkin hususların açıklanmasıyla sona eriyor.

Geliniz, değerlendirmeyi gelecek yazıya bırakalım.