Çok sempatik sempati grevleri
Market çalışanlarının greve gideceğiz çağrısı, işveren kanadını, grevin başlamasına 5,5 saat kala istenen hizaya getirdi. İşverenler, bir aydır ‘Asla evet demeyiz’ dedikleri, önlerine sunulan her koşula, tek tek evet diyip anlaşma masasından kalktılar. İsveç şimdi ‘düşük gelirlilerin’ dayanışmasını konuşuyor.
Onlar istediklerini aldılar. Görüşmeler başladığında kimse kasiyerlerin ve depo görevlilerinin, işveren sendikasını dize getireceğini düşünmüyordu. Dahası, perakende sektöründe çalışan 225 bin emekçinin biten toplu sözleşmesinden ve onların isteklerinden çoğu kişinin haberi bile yoktu. İsveç basınının ‘Kasiyer grevi’ diye duyurduğu, tek sütuna beş santim hap haberler, Paskalya öncesi büyüyüp köpürmeye başladı. Kasiyerlerin toplu iş sözleşmesi, Paskalya tatilinin başlamasına dört gün kala bitiyordu. Anlaşma olmazsa kasiyerler greve giderse İsveçlinin beş günlük büyük tatil öncesi alışverişi sekteye uğrayacak, bayram sofraları kurulamayacak, Paskalya yumurtasız geçecekti.
Paskalya’nın yumurtasız geçme olasılığı gözleri market çalışanlarının toplu iş sözleşmesi görüşmelerine çevirdi. İşveren kanadı, market çalışanlarının sendikası Handels’in yetkilileriyle pazarlık için bile aynı masaya oturmaya yanaşmıyordu. “Tarafsız arabulucular seçelim, onlar konuşsun” diye diretiyordu. Bu inat yüzünden görüşmeler tamamen tıkandı. Anlaşma, Paskalya öncesinde yapılamadı. Sözleşmeleri biten market çalışanları, bayram öncesi mağduriyet yaratmamak için olası grevi Paskalya sonrasına erteleyip çalıştılar. İşte bu, kırılma noktası oldu.
Paskalya sonrası, Handels Sendikası’nın “Koşullarımıza evet denmezse 13 Nisan’da greve başlayacağız” çağrısına ülkenin dört bir tarafından destek yağdı. İsveç’in ‘düşük’ gelirli başka çalışan gruplarından, kasiyerlerin grevini desteklemek için yapılan iş bırakma uyarıları birbirini izledi. Destek için ilk bayrağı asfalt işçileri kaldırdı. Örgütlü 250 asfalt işçisi, bağlı bulundukları Seko Sendikası’nın yetkililerini, kasiyerlere destek için grev uyarısı yapmaya zorladılar. Asfalt işçileri, hali hazırda yürütülen 79 ayrı noktadaki yol çalışmalarını durduracaklarını açıkladılar. Hemen ardından bunu 100 boyacının grev çağrısı izledi. Çok değil ama 6 işyerinde sürmekte olan boya badana, kasiyerler istediklerini alana kadar bitmeyecekti. Sonrasında, İsveç’in büyük şehirlerindeki dev alışveriş merkezlerinin tuvalet temizliğini yürüten ve meslek örgütlenmesine gitmiş temizlik görevlilerinin destek çağrısı, geldi. Malmö’deki en merkezi alışveriş merkezinin tuvaletini temizleyen 6 görevli, 20 Nisan’dan itibaren sempati grevine başlayacaklarının duyurusunu yaparken şunları söylediler: “Biz, bu alışveriş merkezindeki tuvaletleri, günde defalarca kez temizlemezsek bütün Malmö kenti bir günde kokudan hemen neler oluyor diye sormaya başlar ve olanı biteni anlarlar. Kasiyerlerin içi rahat olsun.”
‘Kasiyer Grevi’ni desteklemek için açıklanan sempati grevleri çok etkili oldu. İsveç basını “Kaos geliyor” uyarıları yapmaya başladı. Çalışanlarla görüşmeye dahi yanaşmayan işveren kanadı, masaya oturtuldu. Market çalışanlarının sendikası Handels eşit maaş ve güvenli iş anlaşmaları isteğini perakende sektörünün işverenlerine kabul ettirdi. İmzalanan yeni toplu sözleşmelerle kasiyerler için ayda 750 kron, depo çalışanları için ise ayda 665 kron maaş zamları kopartıldı. Handels Sendikası’nın Başkanı Lars-Anders Häggström, son dakikada imzaların atıldığı toplu sözleşme koşulları için “Bu anlaşmadan çok memnunuz” dedi. Bu toplu sözleşme, ‘düşük gelirli’ çalışanın gelirini çok yükseltmedi ama başlar da eğik kalmadı.
Onlar istediklerini aldılar. Görüşmeler başladığında kimse kasiyerlerin ve depo görevlilerinin, işveren sendikasını dize getireceğini düşünmüyordu. Dahası, perakende sektöründe çalışan 225 bin emekçinin biten toplu sözleşmesinden ve onların isteklerinden çoğu kişinin haberi bile yoktu. İsveç basınının ‘Kasiyer grevi’ diye duyurduğu, tek sütuna beş santim hap haberler, Paskalya öncesi büyüyüp köpürmeye başladı. Kasiyerlerin toplu iş sözleşmesi, Paskalya tatilinin başlamasına dört gün kala bitiyordu. Anlaşma olmazsa kasiyerler greve giderse İsveçlinin beş günlük büyük tatil öncesi alışverişi sekteye uğrayacak, bayram sofraları kurulamayacak, Paskalya yumurtasız geçecekti.
Paskalya’nın yumurtasız geçme olasılığı gözleri market çalışanlarının toplu iş sözleşmesi görüşmelerine çevirdi. İşveren kanadı, market çalışanlarının sendikası Handels’in yetkilileriyle pazarlık için bile aynı masaya oturmaya yanaşmıyordu. “Tarafsız arabulucular seçelim, onlar konuşsun” diye diretiyordu. Bu inat yüzünden görüşmeler tamamen tıkandı. Anlaşma, Paskalya öncesinde yapılamadı. Sözleşmeleri biten market çalışanları, bayram öncesi mağduriyet yaratmamak için olası grevi Paskalya sonrasına erteleyip çalıştılar. İşte bu, kırılma noktası oldu.
Paskalya sonrası, Handels Sendikası’nın “Koşullarımıza evet denmezse 13 Nisan’da greve başlayacağız” çağrısına ülkenin dört bir tarafından destek yağdı. İsveç’in ‘düşük’ gelirli başka çalışan gruplarından, kasiyerlerin grevini desteklemek için yapılan iş bırakma uyarıları birbirini izledi. Destek için ilk bayrağı asfalt işçileri kaldırdı. Örgütlü 250 asfalt işçisi, bağlı bulundukları Seko Sendikası’nın yetkililerini, kasiyerlere destek için grev uyarısı yapmaya zorladılar. Asfalt işçileri, hali hazırda yürütülen 79 ayrı noktadaki yol çalışmalarını durduracaklarını açıkladılar. Hemen ardından bunu 100 boyacının grev çağrısı izledi. Çok değil ama 6 işyerinde sürmekte olan boya badana, kasiyerler istediklerini alana kadar bitmeyecekti. Sonrasında, İsveç’in büyük şehirlerindeki dev alışveriş merkezlerinin tuvalet temizliğini yürüten ve meslek örgütlenmesine gitmiş temizlik görevlilerinin destek çağrısı, geldi. Malmö’deki en merkezi alışveriş merkezinin tuvaletini temizleyen 6 görevli, 20 Nisan’dan itibaren sempati grevine başlayacaklarının duyurusunu yaparken şunları söylediler: “Biz, bu alışveriş merkezindeki tuvaletleri, günde defalarca kez temizlemezsek bütün Malmö kenti bir günde kokudan hemen neler oluyor diye sormaya başlar ve olanı biteni anlarlar. Kasiyerlerin içi rahat olsun.”
‘Kasiyer Grevi’ni desteklemek için açıklanan sempati grevleri çok etkili oldu. İsveç basını “Kaos geliyor” uyarıları yapmaya başladı. Çalışanlarla görüşmeye dahi yanaşmayan işveren kanadı, masaya oturtuldu. Market çalışanlarının sendikası Handels eşit maaş ve güvenli iş anlaşmaları isteğini perakende sektörünün işverenlerine kabul ettirdi. İmzalanan yeni toplu sözleşmelerle kasiyerler için ayda 750 kron, depo çalışanları için ise ayda 665 kron maaş zamları kopartıldı. Handels Sendikası’nın Başkanı Lars-Anders Häggström, son dakikada imzaların atıldığı toplu sözleşme koşulları için “Bu anlaşmadan çok memnunuz” dedi. Bu toplu sözleşme, ‘düşük gelirli’ çalışanın gelirini çok yükseltmedi ama başlar da eğik kalmadı.