İsveçliler güneşin turşusunu kurdu
İsveç Stratejik Araştırmalar Vakfı’nın 2014-2018 yılları arasında 10 milyon kronluk bir kaynak ayırdığı bir kimya araştırmasının sonuçlarından harika haberler geliyor. Danimarka asıllı Nanomateryal Kimyası Profesörü Kasper Math Poulsen’in başkanlığındaki bir araştırma ekibi, Göteborg’daki Chalmers Teknik Üniversitesi’nde, güneş enerjisini depolayabilmek için “cevizi kırdıklarını” duyurdular. Ekip, özel dizayn ettikleri bir molekül sayesinde güneş enerjisini, önce ısı sonra da sıvı halde depolamayı başarmış durumda. Çalışmayı yürüten uzmanlar, güneş enerjisinden çevrilmiş bu sıvının, 18 senelik bir kullanım ömrü olduğunu söylüyor.
Araştırmanın ilk hedefi, pilden daha ucuz ve yenilenebilir bir enerji sağlamaktı. Hedeflenenin ötesine geçildi. Hiçbir kirli atığı olmayan bu yeni molekül üzerinde umut verici testler yapıldı. Bilim insanları, şimdiden bu tekniği daha büyük sistemlerde, örneğin; merkezi ısıtma sistemlerinde nasıl kullanırız diye çalışmalara başladı. Her şey düşünüldüğü gibi giderse teknik, ticari anlamda 10-15 sene içinde işleme girecek.
Konuyla ilgili olarak 2015’te çalışmaların başına geçen Danimarkalı Profesör Kasper Poulsen, depolamak istedikleri enerji türünün neden güneş enerjisi olduğu sorusuna “Bizim her zaman güneşimiz olmuyor” diye cevap veriyor. Kasper Poulsen, “140 kez güneş enerjisini hazırladığımız moleküle indirdik ve bizim molekülümüz hiçbir bozulma göstermeden bir şekilde niteliğini korudu” diyor.
***
Hükümet krizi sağ bloku dağıttı
Hükümet krizi sürüyor. 9 Eylül 2018 seçimlerinden beri parlamentoda, güven oyu alabilecek bir başbakan bulunamıyor. Seçim sonuçlarına bakılarak sağ ve sol bloktaki partilere verilen ‘hükümeti kur’ görevleri başarısızlıkla tamamlandı.
Şimdiki aşamada Meclis Başkanı, dört kez başbakan adayı açıklayacak ve aday isim için parlamentoda oylama yapılacak. Bir adayın, başbakan olabilmesi için 175 veya daha fazla karşı “hayır” oyu almaması gerekiyor.
Meclis Başkanı Andreas Norlen’in ilk adayı Muhafazakâr Parti’nin Başkanı Ulf Kristersson, 14 Kasım’da 154 evet oyuna 195 hayır oyuyla parlamento tarafından kabul görmedi. Böylece ilk kez İsveç tarihinde Meclis Başkanı’nın aday gösterdiği bir isim Başbakan seçilmemiş oldu.
Muhafazakâr Parti’nin Başkanı Kristersson, sağ bloktaki ortağı olan iki partiden; Merkez Parti ile Liberallerden ve sol blokun tümünden; Sol Parti, Sosyal Demokratlar ve Çevre Partisi’nden “hayır” oyu aldı.
Kristersson’un sağ blok ortaklarından aldığı “Hayır” oyunun ilginç bir açıklaması var. Sağ kanattaki bu iki parti; Merkez Parti ve Liberaller, Muhafazakârların lideri Ulf Kristersson’la, ırkçı parti İsveç Demokratlarından destek gördüğü için çalışmak istemiyor. Parlamentodaki ırkçılardan destek gören Kristersson’a sağcılar sırtlarını döndü. Merkez Parti’nin kadın Genel Başkanı Annie Lööf yaptıkları bu seçim için “İsveç Demokratlarına güç vermemeyi oyladık” dedi.
***
Yılın hediyesi heyecanı
Ülkede bu hafta, herkesin konuşacağı bir konu başlığı olacak; “Senenin Noel hediyesi” açıklanıyor. Büyük bir halkla ilişkiler şamatası olarak görülen bu fenomen, 30 yıldan beri sürdürülüyor. Aralık ayında, birbirlerine Noel hediyeleri alarak her yıl yükselen alışveriş rekoru rakamlarını kırmaya hazırlanan İsveç toplumu için “Senenin Noel hediyesi” kasım ayının beklenen bir açıklaması oluyor. 1988’de Ticaret Araştırmaları Enstitüsü, kimse tarafından ilgi görmeyen Noel alışverişi öngörüsü raporunun daha okunur hale gelmesi için senenin Noel hediyesini açıklama fikrini geliştiriyor.
“Tüketicilerin neleri satın almaya heyecan duyduklarını öğrenmeyi hedefliyoruz” diyen enstitünün, bir ürüne, “Senenin Noel hediyesi” titrini verebilmesi için kıstasları var. Ürün bir yenilik olmalı, yüksek satış oranlarına ulaşır beklentisi üst seviyelerde olmalı veya yaşadığımız zamanı temsil etmeli. Bu son kriter, günümüzdeki tüketim trendlerinin neler olduğu incelenerek ortaya çıkartılıyor. Tarihsel olarak, “Senenin Noel hediyesi” genelde bir teknik nesne olmuş. 88’de enstitüden bu titri ilk kazanan, ekmek yapma makinesiymiş ve öngörü bir fiyaskoyla sonuçlanmış. Kimse o yıl, ‘yüksek satış rakamları’ yaratacak oranda ekmek yapma makinesi alıp birbirine hediye etmemiş.
Lund Üniversitesi’nden İşletme Doçenti Jens Hultman, Google’un ses asistanının İsveç’te senenin Noel hediyesi olacağına emin. Hultman, “Ürün hem dijital hem de konfor sağlıyor” diyor. Ticaret Araştırmaları Enstitüsü, geçen sene elektrikli bisikleti “Senenin Noel hediyesi” seçmişti. Bu seçim çok pahalı ve politik bulundu. İsveç’te geçen yıl, sol hükümet, çevre sağlığı adına, elektrikli bisiklet alanların faturalarının yüzde 25’ini geri ödeme teşvik kararı almıştı.
***
Doktorlar judo öğreniyor
İş kazalarının en olağanı düşme kazası olarak belirlendi. Her yıl en az 11 bin kişi, işteyken düşme kazası yaşıyor. Bunlardan 8 binini, ayaktayken kazayla düşmeler oluşturuyor ve sağlık sektöründe çalışanlar, bu grupta başı çekiyor. Islak zemin, merdivenler ve stres kaynaklı sebeplerle sağlık çalışanları düşmeler yaşayabiliyor.
Dalarna Üniversitesi’nin gözetiminde bu konuyla ilgili olarak bir araştırma projesi başlatıldı. Bir sigorta şirketinin ve İsveç Judo Federasyonu’nun ortak bir çalışmasıyla doktorlara judo öğretiliyor. Stockholm’ün bir bölümünde 50 yaşın üzerindeki doktorlar, hemşireler ve terapistler nasıl doğru düşüldüğünü öğrenmek için judo antrenmanlarına başladı. İş saatleri içinde yürütülen çalışmalar, işte düşme kazalarındaki hasarları azaltırsa daha yaygın hale getirilecek.