Şantiyede iktidar savaşı
İsveç’te inşaat işçileri greve hazırlanıyor. Önümüzdeki hafta sadece başkent Stockholm’de 120 inşaatta, işler duracak. Aralarında yapımı devam eden yeni Stockholm stadyumunun, Facebook’un sunucu salonlarının ve büyük işyerlerinin bulunduğu bu inşaatlardan, işçiler çekiliyor. İnşaat işçilerinin bağlı olduğu Byggnads Sendikası, üyelerinin yıllık ücretlerine yüzde 3,5’lik bir zam istiyor. Karşı tarafta işverenlerin, İnşaat Endüstrisi Sendikası, yüzde 3,5’e “hayır” diyip daha önce anlaşmış oldukları yüzde 2,6’da ısrar ediyor. Karşılıklı görüşmeler kilit durumda. İşverenler, ‘Hadi bir pazarlık olsun’ diye bile bir oran, fiyat ortaya atmıyorlar.
Başkentteki inşaatlarda çalışan Byggnads Sendikasına üye olan inşaat işçileri, vergi kesilmeden önce ortalama 35 bin kron kazanıyorlar, bu Türk parasıyla şu sıralar 9 bin liranın biraz üzerine denk geliyor. İsveçli bir inşaat işçisinin temel eğitimden sonra, işini elini almak için meslek okulunu tamamlaması gerekiyor. İnşaat işçileri, meslekte belli bir yılı doldurunca isterlerse bir süre daha okuyup inşaat işlerinin öğretildiği okullarda meslek öğretmeni olabiliyorlar.
İnşaat işçilerinin sürpriz bir gelişme olmazsa önümüzdeki hafta başlayacak olan grevi, bir çeşit güçler savaşı olacak. İşçilerin grevi, 1,5 milyon üyesi bulunan İsveç’in en büyük sendikası LO tarafından destekleniyor. 8 milyonluk bir ülkede 1,5 milyon üyesi olan bu dev organizasyon, yakın zamana kadar İsveç siyasetinde çok belirleyici bir rol oynuyordu. Sendika üyelerinden gelen gelirlerin bir kısmını ülkedeki sol partilere kaynak olarak aktarıyordu. İsveç’te ikinci dört yılını tamamlayacak olan sağ kanat iktidarı, sendikalarla sol arasındaki bu bağı kopardı.
LO, çok sağlam adımlarla bu rövanşı almaya hazırlandığının sinyallerini veriyor. Çünkü sağ kanat iktidarının politikalarından en ezici şekilde LO’nun üyeleri etkileniyor. İsveç ekonomisinde bir taraftan küçülme yaşanırken diğer taraftan en üst gelir grubuyla en alt gelir grubu arasındaki ücret farkı da hızla artıyor. Sendikanın 1950’lerden beri yaptırıp açıkladığı, alt-üst gelir grubu makası iyice açılmış durumda. 2010 rakamları üzerine oturtulan, sendikanın araştırmasına göre; bir yıl içerisinde en yüksek seviyede maaş kazananlarla endüstri işçilerinin senelik ücretleri arasındaki fark, işçinin 17 senelik maaşına tekabül ediyor.
Toplumun kaymak tabakasındaki iktidar elidi; tepe yöneticiler, politikacılar, büyük şirketlerin şefleri İsveç ortalamasında, senede, 5,2 milyon kron kazanıyorlar. Buna karşılık işçilerin son rakamlara göre senelik kazancı ortalama 307 bin krona denk geliyor. Raporlamalar ilk başladığında tepe, elit kesimin kazancı bir işçinin maaşından 11 kez fazlaydı. 1980’lerde, İsveç’te solun en güçlü olduğu Olof Palme döneminde, bu sayı 5’e düştü. Sol güç kaybettikçe aralık da açılmayı sürdürdü.
Yüksek kazanan elit grubunda, en fazla kazanan ise finans sektörünün zirvesinde oturanlar. Parayla oynayan bu gurubun kazancı İsveç’te, ortalama işçiye göre 46 kez daha fazla. Kaymak tabaka gelirini arttırmayı başarmış olsa da İsveç ekonomisinde küçülme yaşanıyor. Ülkenin ekonomisi, geçen sene son çeyrekte, önceki seneyle karşılaştırıldığında yüzde 1,1 oranında daralma yaşamış. Bunun faturası, işsizlik olarak geri dönecek. İsveç’te küçülen ekonominin işçileri, bir taraftan maaşlarını yukarı çekmeye, olmazsa sağı iktidardan indirmeye çalışacaklar. Bu iş için ilk kapışma yeri de belirlendi, ferman padişahınsa şantiyeler bizimdir.
Başkentteki inşaatlarda çalışan Byggnads Sendikasına üye olan inşaat işçileri, vergi kesilmeden önce ortalama 35 bin kron kazanıyorlar, bu Türk parasıyla şu sıralar 9 bin liranın biraz üzerine denk geliyor. İsveçli bir inşaat işçisinin temel eğitimden sonra, işini elini almak için meslek okulunu tamamlaması gerekiyor. İnşaat işçileri, meslekte belli bir yılı doldurunca isterlerse bir süre daha okuyup inşaat işlerinin öğretildiği okullarda meslek öğretmeni olabiliyorlar.
İnşaat işçilerinin sürpriz bir gelişme olmazsa önümüzdeki hafta başlayacak olan grevi, bir çeşit güçler savaşı olacak. İşçilerin grevi, 1,5 milyon üyesi bulunan İsveç’in en büyük sendikası LO tarafından destekleniyor. 8 milyonluk bir ülkede 1,5 milyon üyesi olan bu dev organizasyon, yakın zamana kadar İsveç siyasetinde çok belirleyici bir rol oynuyordu. Sendika üyelerinden gelen gelirlerin bir kısmını ülkedeki sol partilere kaynak olarak aktarıyordu. İsveç’te ikinci dört yılını tamamlayacak olan sağ kanat iktidarı, sendikalarla sol arasındaki bu bağı kopardı.
LO, çok sağlam adımlarla bu rövanşı almaya hazırlandığının sinyallerini veriyor. Çünkü sağ kanat iktidarının politikalarından en ezici şekilde LO’nun üyeleri etkileniyor. İsveç ekonomisinde bir taraftan küçülme yaşanırken diğer taraftan en üst gelir grubuyla en alt gelir grubu arasındaki ücret farkı da hızla artıyor. Sendikanın 1950’lerden beri yaptırıp açıkladığı, alt-üst gelir grubu makası iyice açılmış durumda. 2010 rakamları üzerine oturtulan, sendikanın araştırmasına göre; bir yıl içerisinde en yüksek seviyede maaş kazananlarla endüstri işçilerinin senelik ücretleri arasındaki fark, işçinin 17 senelik maaşına tekabül ediyor.
Toplumun kaymak tabakasındaki iktidar elidi; tepe yöneticiler, politikacılar, büyük şirketlerin şefleri İsveç ortalamasında, senede, 5,2 milyon kron kazanıyorlar. Buna karşılık işçilerin son rakamlara göre senelik kazancı ortalama 307 bin krona denk geliyor. Raporlamalar ilk başladığında tepe, elit kesimin kazancı bir işçinin maaşından 11 kez fazlaydı. 1980’lerde, İsveç’te solun en güçlü olduğu Olof Palme döneminde, bu sayı 5’e düştü. Sol güç kaybettikçe aralık da açılmayı sürdürdü.
Yüksek kazanan elit grubunda, en fazla kazanan ise finans sektörünün zirvesinde oturanlar. Parayla oynayan bu gurubun kazancı İsveç’te, ortalama işçiye göre 46 kez daha fazla. Kaymak tabaka gelirini arttırmayı başarmış olsa da İsveç ekonomisinde küçülme yaşanıyor. Ülkenin ekonomisi, geçen sene son çeyrekte, önceki seneyle karşılaştırıldığında yüzde 1,1 oranında daralma yaşamış. Bunun faturası, işsizlik olarak geri dönecek. İsveç’te küçülen ekonominin işçileri, bir taraftan maaşlarını yukarı çekmeye, olmazsa sağı iktidardan indirmeye çalışacaklar. Bu iş için ilk kapışma yeri de belirlendi, ferman padişahınsa şantiyeler bizimdir.