Terörün Türkiye ayağı
Huzur bitti
7 Nisan 2017, İsveç’in başkenti Stockholm için akıl almaz bir güven ortamının bittiği tarih oldu. 39 yaşındaki Özbek asıllı Rakhmat Akilov, dört ay komşuluk yaptığı, bir bira şirketinde kamyon şoförlüğü yapan eski komşusunun kullandığı aracı çalarak, kamyonu cihat uğruna kent merkezindeki insan kalabalığının üzerine sürdü. Biri, 11 yaşında bir kız çocuğu olmak üzere, dört kişiyi öldürdü.
Paskalya tatilindeyiz. Çok ince bir kar yağıyor Stockholm’ün üstüne ama tutmayacak. Evdeyiz bugün. Hiçbir yere gitmiyoruz. Hava kötü diye değil. Hava hep kötü. Evdeyiz çünkü önceki hafta cuma günü 7 Nisan için bir planımız vardı. Perşembe gecesi iptal ettiğim sinema biletlerimiz oldu.
Kent merkezinde kalabalığın en yoğun olduğu saatte dört kişiyi ezerek öldürdükten sonra büyük bir alışveriş merkezine dalan Akilov, terör eyleminden canlı kurtuldu ve ortadan kayboldu. Tüm şehirde terör alarmı verildi. Hastaneler ve acil servisler çalışma rutinlerini değiştirdi. Ağır silahlarla donatılmış polisler kenti sardı. Metro ve otobüs hatları durduruldu. Devlet televizyonu canlı yayına geçene kadar, Expressen gazetesinin internet sayfasından muhabirlerin cep telefonlarıyla bir anda başlattığı canlı yayın, bütün Kuzey’i bu sayfaya kilitledi. Polis, terör saldırısının gerçekleştiği cadde ve kent merkezinde belli başlı binaları kademeli olarak saatler içinde boşalttı.
Stockholm Çocuk Film Festivali kapsamında kapılarını, o gün ücretsiz olarak düzenlenen gösterimlere açmış bir sinema da saldırının yapıldığı cadde üzerindeydi. Sinemadaki çocuklar ve yetişkinler için saat iki de başlayan festival filmi yarıda kesildi. Uzun süren bir bekleyiş ve tedirginlik başladı. Polis herkesin takdir ettiği üzere önceden hazırlanmış bir planı takip ediyordu. Kentte çizilen çemberler kademeli daraltılarak kent merkezinde çalışanlardan, yürüyerek merkezi boşaltmaları istendi. İnsanlar iş yerlerinden ayrılıp evlerine saatlerce yürüdüler. Belli bölgelerde otobüs ve tren hatları açılana kadar beyaz yakalıların bu yürüyüşü sürdü. Saatler sonra sinemadaki çocuklar, otobüslerle okullarına geri taşındı.
Saldırgan Rakhmat Akilov, Stockholm’ün çok dışında yakalandı. Şimdi onunla ilgili ön araştırmanın en az bir yıl süreceği söyleniyor. Akilov, memleketi Özbekistan’da “Dini aşırılığı yaymak suçundan” aranıyor durumdaymış. Kendisinin aşırı uçlara kayışı, İsveç güvenlik kaynaklarına göre Türkiye’de gerçekleşmiş.
Dört çocuğu olan Akilov, bir kaynak ustası ve Türkiye ile ticaret yapan karısının işi dolayısıyla pek çok kez Türkiye’ye gidip gelmiş. Akilov, memleketinde eşinden boşandıktan sonra 2012’de Türkiye’ye taşınmış. Kendi ülkesinde dua bile etmeyen Akilov, bu dönemde militan İslamcılarla iletişimde bulunup radikalleşmiş. İsveç’te gazetelerin görüştüğü tanıklar, tüm radikalliğine rağmen Akilov’un namaz kılamayacak kadar az bir dini bilgiye sahip olduğunu ve İsveç’te uyuşturucu kullanmaya başladığını özellikle kokaine düşkün olduğunu aktardılar. Rakhmat Akilov, 2015’te Türkiye’den Suriye’ye geçmeyi denemiş ama tutuklanarak İsveç’e geri gönderilmiş. Şimdi İsveç polisi, Akilov’la ilgili her taşı kaldırıp altına bakacağını açıklıyor.
Stockholmlüler bir haftadır, saldırı sırasında kayıpların yaşandığı caddeye çiçekler taşıyor. Kentin her yerindeki polisler, ellerinde ağır silahlarla görülüyor. Bu hiç de alışkın olunmadık bir durum ama polis saldırganı çok kısa sürede yakaladığı ve iyi organize olduğu için takdir topladı. Şehir, görev yerinde bekleyen polislere de her gün demet demet çiçek sundu. Paskalya’dan sonra bu saygı çiçekleri kaldırılacak ve hayat normale dönmeyecek.