İsveç dinleniyor, gözler kapalı

143 evet, 138 hayır, 1 çekimser...  67 kişi oylamaya katılmadı. İsveç Parlamentosu’nda öyle bir yasa kabul edildi ki gazetelerdeki yorumlara göre artık milli marşta, İsveç için söylenen “Sen özgür ülke” ifadesinin de unutulması gerekiyor.

Parlamento, günler süren tartışmaların ardından Avrupa Şampiyonası’nda İsveç – Rusya maçının oynandığı sırada yasayı geçirdi. Yasaya göre artık İsveç’te herhangi bir kişiden, herhangi bir izin almadan telefonlar dinlenebilinecek, SMS mesajları takip edilebilinecek ve mailler kontrol edilecek. Bu işlemlerin hepsini, Savunmanın Radyo Birimi FRA, yürütecek. Savunmanın Gizli Güvenlik Birimi FUN’da kordinasyonu yürütüp keyfi dinleme yapılıp yapılmadığını kontrol edecek.

FRA , yurtdışıyla yapılan bütün iletişimi takip edecek. Bu şekilde yürütülen kontrolle dış dünyadan İsveç’e karşı bir saldırının olup olmayacağı tespit edilmeye çalışılacak. Hükümetin beklentisi, bu yasayla terörizme karşı hazırlığı yükseltmek.

Yasa, yurtiçi telefon görüşmelerini, SMS mesajlarını ve gönderilen mailleri kapsamıyor. Ama uygulamada farklı olacak. Çünkü İsveç’te pek çok telekomünikasyon firması daha ucuz olması için müşterilerine yurt dışı bağlantılı hizmetler sunuyor. Mailleriniz, İsveç sunucuları üzerinden geçiyorsa devlet tarafından okunma izni yok, ama kullandığınız internet şirketi yurtdışı bir sunucu sisteminden yararlanıyorsa sizin mailleriniz de okunabilir. Kimse engel olamaz.

FRA, ilginç mail, SMS ve telefon konuşmaları hakkındaki çalışmalarını, otomatikleşmiş arama sözcükleriyle yürütecek. Yurtdışı konuşmanızda ya da gönderdiğiniz bir mailde, SMS mesajında, belirlenen sözcüklerden birini kullandıysanız, izleme kapsamına alınacaksınız. Bilgileriniz kaydedilecek ve raporlanacak. Eğer zararsız görülürse toplanan bilgiler silinecek.

İsveç Gazeteciler Birliği, yasanın parlamentodan geçmesinin hemen ardından olayı protesto etti. Gazeteciler ve blog yazarları parlamento binasının önünde pankartlar açıp yasa karşıtı sloganlar attılar. Birlik, 2000 yılından beri birçok yaptırımların getirildiğini hatırlatıp “Bu son gelişmeyi de katacak olursak, anayasamızı çökertmiş durumdayız” açıklamasını yaptı. Sosyal Demokratların sözcüsü de muhafazakâr hükümeti halkı kandırmakla suçladı. Parlamentoya gelen bu yasaya gösterilen tepkiler üzerine hükümetin, yasada değişiklik yapılacağı ve yasayı tekrar yazılacağı konuşmalarının boşa çıktığını hatırlatan sözcü, hükümetin ve onları destekleyen partilerin hiçbir değişiklik yapmadan bu yasayı geçirdiklerini söyledi.

1 Ocak 2009’dan itibaren uygulamaya başlanacak olan yasanın, hukuka uygun olarak nasıl çiğneneceğinin bilgisi de bilim dünyasından geldi. Upsala Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri’nden bir doçent, FRA’nın takibine karşı, hangi metotlarla maillerin ve görüşmelerin şifrelenebilineceğini açıkladı. İnternetten indirilecek şifreleme programlarının listesini verdi. Demokrasiyi zorlayan bu yasaya karşı, halktan devletin işini zora sokması istendi.

Öyle veya böyle, uluslararası arenadan gördüğü baskıyla İsveç, telekulağı yasalaştırdı ve biri bizi gözetliyor evine dahil oldu. Parlamentoda oylama yapıldı. Karar, İsveç Başbakanı, Rusya’yla oynanan milli maçı izlerken alındı. Başbakan oylamaya katılamayan 67 kişiden biri oldu. İsveç maçı 2-0 kaybetti.