İsveç solunda düğün telaşı

İsveç kraliyet ailesindeki evlilikler, taç giyme törenleri ya da aileye katılan bir bebek veliaht, İsveç siyasal tarihine bakıldığında hep sağcılara yaramış. Kraliyet ailesi için yapılan büyük organizasyonlar ve şaşalı törenler, seçmenlerin oylarını, takip eden seçimde muhafazakârların hanesine yazdırmış. İsveçli siyaset bilimcilerin “Şimdiye kadar, böyle olmuş” dediği bu tespiti, yaz sonunda bir kez daha sınanacak. Önümüzdeki ay, İsveç Kraliyet ailesi büyük kızlarını evlendiriyor. 2005 yılında Türkiye’yi de ziyaret eden İsveç Veliaht Prensesi Victoria, 19 Haziran’da dünya evine giriyor. Prensesin düğününden üç ay sonra, 19 Eylül’de de İsveç sandık başına gidecek.
Bugüne kadar açıklanan anketler, seçim ittifakına giden üç sol partiyi, önümüzdeki seçimlerden sonra iktidarda gösteriyordu. İsveç solu, yakaladığı bu rüzgârı kaybetmemek için düğün öncesi hızlı bir atak içinde. Sol Parti, Sosyal Demokratlar ve Yeşiller, bu sonbahardaki genel seçimde kazanırlarsa neleri değiştireceklerini sağ kanattan önce açıkladı. Solcuların seçim vaatlerine, sağcılardan gelecek olan alternatif paket, ağustos ayında duyurulacakmış. İsveç’in sağ kanadı, kime, ne vaat edecek, henüz bilmiyoruz ama solun kırmızı-yeşil ittifakının, seçmenin önüne koyduğu bütçe, vergi değişiklikleriyle dolu. Sol ittifak, kime şeker dağıtacağını, kime acı yedireceğini şimdiden çok keskin çizgilerle duyurdu.
Kırmızı-yeşillerin bütçesinde en fazla kazanacaklar, bisiklet kullanan düşük ve orta gelirliler oluyor. Şaka değil, sol iktidara gelirse Yeşiller Partisi’nin de baskısıyla karbondioksit vergisi arttırılıyor. Bu vergiyle 2011’de 3 milyar, 2012’de 5.1 milyar kron ek gelir bekleniyor. Bu da araba sahibi olmayı akıl dışı bir eylem yapıyor. Çevre vergisi de senede 2 milyar kron daha fazla toplanacak. İsveçli solcular, iktidar olduklarında 2012’den itibaren varlık vergisini tekrar uygulamaya başlayacaklarını duyurdular. Yazlık villaları olanlar, tekne sahipleri edindikleri bu lüksler için daha fazla vergi ödeyecek.
Öteki taraftan emekliler ve küçük şirketler için vergi indirimleri yapılacak. Solun “Yapacağım” diye duyurduğu indirim, en düşük emeklilik ücreti alan bir kişi için ayda 166 kron ek gelir demek.  İki, üç çalışanı olan küçük şirketler, indirimle yılda 50 bin kron daha az vergi ödeyecek. Sol ittifak, belediyelere senede 12 milyar kron destek bütçe ayıracağını açıkladı. Sol, küçük şirketlere ve belediyelere yapılacak desteklerle 40 bin ila 65 bin kişiye iş olanağı yaratacak. İşsizlik fonuna ödenen aidatlar aşağı çekilecek.
Açıklanan seçim vaatleri arasında belki de en ilginç olanı, çocuklarına tek başına bakmak zorunda olan yalnız anne veya babalara verilen destek sözüydü. Sol partiler iktidar olursa yalnız ebeveynler, devletten maddi destek alacak. Eğitim alanında sağ iktidarın askıya aldığı imkânlar geri geliyor. Solcular, 44 bin kişiye daha okuma olanağı sunmak için okul ve öğretmen yatırımı yapacak. Savunmada tasarrufa gidilecek. İsveç ordusunun uluslararası görevleri sol iktidar döneminde azaltılacak. Örneğin İsveç’ten Afganistan’a asker sevk edilmeyecek.
Sol kanatın duyurduğu programa ilk teşekkür Emekliler Sendikası’ndan geldi. Sendika Başkanı Curt Persson, seçim programını ve sol partileri sonuna kadar desteklerini duyurdu. Sağcı hükümetin, Sanayi bakanı, “Solcular, İsveç’in rekabet gücünü düşürecek bir planla karşımıza geldiler. Sürdürebilirlik azalıyor, şirketlere sekte vuruluyor. Bu plan faizleri yükseltir” dedi. Başbakan Reinfeld, “Sol, düşük ve orta gelirlinin vergi yükünü azalttığını söylüyor ama bu planla 3 milyon maaşlı çalışana vergi getirilmiş” eleştirisi yöneltti. Seçim paketi ‘çok solcu’ bulundu. İsveç solu, kraliyet düğününe rağmen, 19 Eylül’de tez çürütecekse bu, solun sol gibi olmasından kaynaklanacak. Kasete çekip tekrar tekrar izlemekte sağlı sollu faydalar buluyorum.