Müsteşar paraşütle işten atıldı
İsveç’in Altyapı Bakanı Anna Johansson, geçen hafta çarşamba günü bir müsteşarını işten attı. Tahmin edeceğiniz üzere, İsveç basını şimdi bu “sıcak” gelişmeyi yazıp çiziyor. Johansson’un bakanlık görevini yürüttüğü Altyapı Bakanlığı, İsveç’te ayrı bir bakanlık olarak 1999 yılında ortaya çıktı. Öncesinde altyapı konusundaki çalışmalar ticaret bakanlığının altında götürülüyordu. Milenyum öncesi, ulaştırma ve altyapı alanındaki çalışmalar, ticaret bakanlığının sorumluluğundan çıkartılıp yeni kurulan altyapı bakanlığına aktarıldı. Kurulan bakanlığın adındaki hassasiyetten de anlaşılacağı gibi hikâyenin önemsenen yönü, yolu yapmak değil, altındaki boruyu döşemek. İşte bu Altyapı Bakanlığı koltuğuna Anna Johansson da 2014’te, oturdu.
Bakan Johansson’un müsteşarı Erik Bromander’in neden istifasını istediğine dair beklenen açıklama ise “Bir bakan müsteşarına karşı yüzde yüz güven hissetmeli” şeklinde oldu. “Ben bu durumda, bu güveni hissetmedim. O zaman da işi bırakmasından başka bir yol yoktu”, bu kadar. Anna Johansson’un müsteşarına karşı güvenini kaybetmesine sebep olan şey, üst düzey müsteşarının yoğun iş seyahatleri oldu.
İsveç gazetelerinden Dagens Nyheter, aralarında Johansson’un da bulunduğu bir grup üst düzey yetkilinin iki yıllık harcamalarını inceleyip haber yapıyor. Altyapı Bakanı’nın müsteşarı göreve geldiği 2014’ten beri en az 27 dış ülke seyahati yapmış. Bu yolculukların toplam değeri 829 bin kron tutarında. Bir çok seyahati de Avrupa dışına gerçekleşmiş. Aynı dönemde başka dört müsteşarın harcamalarını karşılaştıran gazete, diğer memurların seyahat harcamalarının 39 bin kronla 179 bin kron arasında olduğunu açıklıyor.
Müsteşarının harcamalarını, pahalı bulunan Bakan Anna Johansson da Erik’i işten atıyor. Böylece tartışmanın ikinci ayağı başladı. Şimdi işsiz kalan eski müsteşara paraşüt tazminatı ödenecek. Tazminat kararı hükümetin bir toplantısı sonrası açıklandı. Erik Bromander’in toplam tazminatı 2,3 milyon krona kadar çıkabilir. Tazminat konusunda açıklama yapan hükümet sözcüsü “Bu, müsteşar anlaşmasıyla uyumlu bir durum. Müsteşar olarak Bromander’ın aylık maaşı vergiden önce 96 bin 400 krondu. Hükümet kararı şu anlama geliyor, 24 ay boyunca aynı maaşı alacak. Bu da en fazla 2 milyon 313 bin kron ediyor.”
Müsteşar Erik Bromander ise seyahat harcamalarından hakkı olmayan “tüm kronları” iade etmeye söz verdi. Toplam değeri 829 bin kron tutarındaki bu yolculukların ne kadarını geri ödeyeceği veya ödemesi gerektiği konusunda bir bilgi yok.
Müsteşar Bromander’in seyahat skandalı ortaya çıktıktan sonra hükümet kalemi şimdi tüm politik yönetimin incelenmesine karar verdi. Başbakan Stefan Löfven, “Bir yönetmeliğimiz varsa buna uymamız çok önemli, bu herkes için geçerli” diyerek listeleme çalışmalarını desteklediğini gösterdi. Politik yönetim kadrolarının incelenmesi ne kadar süre alacak kestirmek zor. Ama yönetmeliklere uymayanları tek tek bulacaklar. Tasfiyeler ise bu örnekteki gibi paraşüt tazminatlarla yapılacak. Kişi müsteşar, bakan veya memur olarak devlete karşı, yönetmeliklere aykırı, bilerek veya bilmeyerek hata yapmış olabilir. Ama devlet, “hatalı” kişiye karşı da devlet olma ve sorumluluklarını yerine getirmeye mecburdur. Kişiyi, “gel, bana hizmet et, çalış” dediği mevkiden paraşütle indirmelidir. Burada hatalı kişinin kaybı cebinden ve sosyal güvencelerinden değil, Erik Bromander gibi itibarından olur. İtibar da kamuoyu baskısıyla “tüm kronlar” iade edildiğinde tekrar kazanıma açıktır. Eğer işleyen bir demokrasi varsa.