Otel, siyaset ve ölüm

Depremin yarattığı yıkım altından müteahhitler ve iş insanlarının siyasi bağlantıları fışkırıyor. Yıkılan binanın müteahhidinin AKP’nin eski il başkanı olduğu ortaya çıkıyor. Depremde ağır hasar görmüş yeni binaların müteahhidi ile AKP’li belediye başkanının ortaklığı gündeme geliyor. Yıkılan otoyollar ile hasar gören havalimanlarının müteahhitlerinin iktidara yakınlığı ise malum. Deprem felaketinin acısını yaşarken iktidarın çürümüş rant düzeniyle yüzleşiyoruz.

Depremde yüzlerce insana mezar olan otellerin sahipleri de iktidarın kanatları altında çürük binalarda işlerini yürütmüş. Eski apartmanlar dış cephesi süslenip içleri, odaları makyajlanıp otele dönüştürülmüş. Kolonların kesildiği iddialarının da sonu gelmiyor.

Malatya’nın Battalgazi İlçesi’ndeki Kırçuval Otel dışarıdan bakıldığında büyük bir apartmandan farksızdı. 52 odalı otelin binası 1997 yılında yapılmıştı. 3 yıldızlı, 8 katlı otel, saat 04.17’deki ilk depremde yerle bir oldu. Bu otelin sahibi de AKP’li bir isim: Zafer Kırçuval. 2014 yılındaki yerel seçimlerde Malatya’nın Battalgazi İlçesi’nin belediye meclisine seçildi. Kısa süre sonra Battalgazi Belediye Başkan Yardımcısı oldu ve halen bu görevde. 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde ise Malatya Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi seçildi. Geçen Haziran ayında oğlunun düğününde nikah şahitleri arasında AKP Milletvekili Öznur Çalık ve Malatya Valisi Hulusi Şahin de vardı.

Zafer Kırçuval

Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin takımları, belediyenin meclis üyesi olan Zafer Kırçuval’ın otelinde konaklıyordu. Malatya Büyükşehir Belediyesi Ampute Futbol Takımı’nın üçü İranlı (Mehdi Saedavi, M. Reza Mir Ahmadi, Hamed Matrouidi), biri Kamerunlu (Elvis Nkam Teneng) 4 oyuncusu hayatını kaybetti.

İkinci ligde mücadele eden Malatya Büyükşehir Belediyesi Erkek Voleybol takımının 6 oyuncusu da otelde kalıyordu. Mehmet Can Ağırbaş, Murat Çiloğulları, Resul Gül, Görkem Can Gündüz, Emircan Kocabaş ve Tunahan Yıldız enkaz altında kalarak yaşamını yitirdi.

Otelin 2020’deki Elazığ Sivrice depreminde hasar gördüğü ve hakkında yıkım kararı olduğu iddiaları gündeme geldi.

Otelin sahibi Zafer Kırçuval’a bunu sordum. “Hayır. Hasarsızlık raporu var. Elazığ depreminden sonra bina incelendi ve sağlam raporu verildi” diye yanıt verdi. Acaba Zafer Kırçuval, Battalgazi Belediye Başkan Yardımcısı ve Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin AKP’li üyesi olmasaydı, aynı rapor verilir miydi?

Zafer Kırçuval, 1997’de yapılan binayı daha sonra aldıklarını belirterek “Biz binada hiçbir değişiklik yapmadık. Ne çatlak ne de kolon kesimi vardı” diye konuştu.

Otelin bulunduğu Turgut Temelli Caddesi’nde ilk depremde Kırçuval Otel yıkılırken diğer çok sayıda binanın ikinci depremde yıkıldığı iddia ediliyor. Zafer Kırçuval, “Tek otel yıkılmadı, çevredeki, caddedeki tüm binalar yıkıldı. Bütün binalar üst üste. Hepsi ilk depremde yıkıldı” dedi. Binanın hasarsız raporu olduğunu tekrarlayıp “Güvenli bir oteldi” diye konuşunca “Ama o binada insanlar öldü” diye karşılık verdim. Sesi çok sakinken öfkelendi: “Allah’ın afeti kardeşim. Tek bir otel yıkılmadı, tüm Malatya yıkıldı.”

Ne otel sahibi ne de belediye başkan yardımcısı olarak bu yıkımda hiçbir sorumluluk hissetmediği belliydi. Hatta otel binasındaki konuk ve enkazda yaşamını yitiren insan sayısı hakkında bilgisi olmadığını, henüz netleşmediğini ifade etti. Ancak sporcular dışında otel personeli ve çok sayıda müşterinin hayatını kaybettiği biliniyor.

“Hakkınızda bir soruşturma var mı” diye sordum. “Hayır öyle bir şey yok. Bakacağız, artık. Mimar ve mühendis hakkında öyle bir durum varmış” diye konuştu.

Yıkılan pek çok otelin sahibinin siyasi bağlantıları dikkat çekiyor.

İSİAS OTEL’İN SİYASİ ENKAZI

Henüz 12-14 yaşındaki 25 voleybolcu çocuğun, uygulamalı eğitim için Adıyaman’a gelen 30 rehberin hayatını kaybettiği İsias Otel, tamamen çürümüş bir binaydı. Otelin sahibi Bozkurt ailesi de AKP’ye yakınlığıyla biliniyor. Otelin ortaklarından Mehmet Fatih Bozkurt, 2014-2019 arasında Adıyaman Belediyesi’nin AKP’li üyesiydi. Oteli işleten kardeşi Ahmet Bozkurt ise Adıyaman TÜGVA’nın Yüksek İstişare Kurulu üyesi. Ahmet Bozkurt, bir ağabeyi 2018 Genel Seçimleri’nde İyi Parti’den milletvekili adayı olunca otel binasına Tayyip Erdoğan pankartı asmıştı. AKP milletvekilinin ziyareti sırasında “AK Parti davası ülke davasıdır. Biz bu davaya destek veriyoruz. Ailece AK Parti’nin yanındayız” diye konuşmuştu. Nitekim aileden Efe Bozkurt da bir dönem AKP Gençlik Kolları Ekonomi ve Mali İşler Komisyonu üyesi olarak görev yapmıştı.

Otel yapılan binanın inşaatı 1990 yılında başlamış, sonra çalışmalar durmuştu. 10 yıl kar ve yağmura maruz kalan kaba inşaatı 2001’de Bozkurt Ailesi satın almıştı. Apartman olarak yapılan çürümüş yapıyı süsleyerek otele dönüştürdüler ve 4 yıldızı taktılar. Oysa bina dere kumu ve çakılıyla yapılmıştı. Enkaza dönüştüğünde beton elde dağılıyordu. Sosyal medyadaki tepkiler üzerine İsias Otel’in sahibi ve yöneticisi 3 kişi tutuklandı.

YİMPAŞ’TAN ÖLÜM OTELİNE

Kahramanmaraş’ta yıkılan Saffron Otel markasının sahibi ise Yimpaş Holding kurucusu Dursun Uyar. Yimpaş vurgunu nedeniyle hapis yatan Dursun Uyar’ın AKP’nin kuruluşunda maddi kaynak sağladığı iddia edilmişti. Otelde onlarca kişi hayatını kaybetti, ancak kesin sayı halen açıklanmadı. Dursun Uyar hakkında bir soruşturma açılıp açılmadığı da bilinmiyor. Ancak Kahramanmaraş’ta 2019’da yapılan deprem tatbikatı senaryosunda bu otel yıkılıyor ve ekipler müdahale ediyordu.

Depremde kaç otelin yıkıldığı ve kaç insanın bu otellerde yaşamını yitirdiği halen açıklanmadı. Yaptığım araştırmada Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay, Gaziantep’te 18 yıkılan otel belirleyebildim.

Malatya’da Avşar Otel, Kırçuval Otel, Büyük Otel, Özlem Otel, Palancı Otel yıkıldı.

BÜYÜK OTEL

Malatya Büyük Otel, şehir merkezindeki Bakırcılar Çarşısı’nda 4 katlı devasa bir dikdörtgen binaydı. Zafer İş Hanı’yla iç içe kazulet binanın 1960’larda inşa edildiği öne sürülüyor. Alt katında dükkanlar bulunun otel 52 odalı ve 3 suiti var. Yatak sayısı 107’ydi. Enkazdan çok sayıda cansız beden çıkarıldı.

AVŞAR OTEL

Malatya Yeşilyurt’taki Avşar Otel’in çevresindeki bazı apartmanlar ayakta kaldı. 135 yataklıydı. 700 kişilik restoran, 600 kişilik çok amaçlı salon ve 700 kişilik kapalı terası vardı. Otelin sahibi Osman Avşar, 2020 yılındaki Elazığ Sivrice merkezli depremden sonra Malatya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ekiplerinin binayı incelediğini ve sağlam raporu verdiklerini öne sürdü. Deprem sırasında otelin 10 odası doluydu.

ÖZLEM OTEL

Battalgazi ilçesinde küçük, ucuz bir oteldi. 4 katlı eski bir binaydı. İnşaata çalışmak için Malatya’ya gelen Diyarbakır Bismilli 5 işçi hayatını kaybetti. İşçilerden Recai Subaşı 17, Agit Subaşı 18 yaşındaydı.

Kahramanmaraş’ta Saffron Otel, Arıkan Otel, Kazancı Otel, Otel Burcu yıkıldı.

ARIKAN OTEL

Azerbaycan Bulvarı’ndaki Arıkan Otel’in enkazında 5’i genç mühendis çok sayıda kişi bu otelin enkazında hayatını kaybetti. 48 odalı otel çevredeki eski apartmanlarla bitişikti. Dış cephesi sonradan camekan yapılan bina komşu yapılar kadar eskiydi.

KAZANCI OTEL

Kahramanmaraş’taki eski apartmanlardan farksız otellerden biri de Kazancı Otel’di. Genellikle Kahramanmaraş’a çalışmak için gelen işçiler bu otelde kalıyordu. Betonu dökülen eski binanın taşıyıcı kolonlarına delikler açılmış ve buraya çelik halatlar geçirilerek yandaki işletmenin branda ve tabelası asılmıştı. Ayrıca binanın bazı kolonlarının kesildiği iddia edildi. Kazancı Otel’de en az 40 kişinin hayatını kaybettiği öne sürülüyor. Otelin sahibi gözaltına alındı.

OTEL BURCU

Eski bir bina olan Otel Burcu’dan depremden 37 saat sonra 3 kişi sağ olarak çıkarıldı. Otelde hayatını kaybeden kişi sayısı bilinmiyor. Yıkılan Palancı Otel’de de enkaz altında kalanlar oldu.

Adıyaman’da İsias Otel, Ünal Otel ve Bozdoğan Otel yıkıldı.

ÜNAL OTEL

Otelin internet sitesinde 2013’te tüm odaların yenilendiği anlatılarak tanıtım yapılıyordu. Ancak bina çürüktü. Bu otelin sahibi Ünal Holding. Bu şirket aynı zamanda İstanbul Fatih’te 100 odalı Grand Ünal Hotel’in sahibi. Holding’in bünyesinde inşaat, madencilik, turizm, akaryakıt şirketleri de var.

BOZDOĞAN OTEL

Adıyaman’da enkaza dönen Bozdoğan Otel 4 yıldızlıydı. Dışarıdan bakıldığında büyük, yüksek katlı bir apartmana benzeyen Bozdoğan Otel’in 77 odası bir süiti vardı, 175 yataklıydı. İnternet sitesinde 31 yıllık geçmişi olduğu vurgulanıyordu. Oysa bu geçmiş, binanın yorgun ve çürük olduğunu ortaya koyuyordu. Otelin sahibi Akın Karakuş.

Hatay’da Güney Otel, Divan, Savon Otel, Özhan Otel, Arsuz Otel, Alice Otel (Reyhanlı) ile çok sayıda butik otel yıkıldı.

Antakya’daki Otel Divan, 1963 yılında hizmete girmişti. Yeni restore edilmişti ancak yorgun bina depreme dayanıklı değildi ve güçlendirilmemişti. 27 odası ve 5 suiti vardı. Bina enkazında çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Yıkılan Savon Otel, 1860’lı yıllarda yapılmış tarihi bir binadaydı. Zeytinyağı ve sabun imalathanesi olarak kullanılan bina daha sonra otele dönüştürülmüştü. Güney Otel ise Antakya’da dikdörtgen kazulet bir yapıydı. Güney Otel’de çok sayıda insan enkaz altında kaldı. Özhan Otel ilk iki katının üzerine çöktü ve arka bölümü yıkıldı. Enkaz altında insanlar kaldı. Arsuz Otel, kış sezonu nedeniyle kapalıydı ve bu durum büyük can kaybını önledi. Reyhanlı’da ise Alice Otel yerle bir oldu. 6 katlıyken sadece bir kat seviyesine indiği görülen binada hayatını kaybeden insan sayısı bilinmiyor.

Gaziantep’te ise Nurdağı Otel depremde yıkıldı ve enkaz altında çok sayıda kişi hayatını kaybetti.