Seçmen listeleri şaibe iddialarıyla kesinleşti

31 Mart yerel seçimlerine iki aydan daha kısa süre kalmasına karşın siyaset hala sokağa inemedi. Genel merkezler aday isimleri, partiler arasında yapılacak açık ya da örtülü ittifaklar, işbirlikleri temelinde çalışmayı sürdürüyor. Siyasi partilerin seçim kazanmasının yolu, seçim öncesi çoğunluğun desteklediği isimler ve politikalarla ortaya çıkıp, sandığa girecek oyların oranını arttırmak, seçim günü de sandıktaki oyların sayımının gerçeğe uygun yapılıp, tutanağa aktarılmasını sağlamaktan geçiyor kuşkusuz. Ancak bu mekanizmanın doğru işlemesini sağlamanın ilk adımı seçmen listelerinin sahtecilikten uzak olması…

LİSTELER KESİNLEŞTİ

Siyasi partilerde özellikle de ana muhalefet partisinde kıran kırana adaylık tartışmaları sürerken Yüksek Seçim Kurulu’nda önemli bir süreç tamamlandı. Yüksek Seçim Kurulu geçen hafta seçmen kütüklerini kesinleştirdi. Aralarında seçmen taşıma, seçmen kaydırma, sahte seçmen suçlamalarının bir numaralı sanığı durumundaki iktidar partisi AKP’nin de bulunduğu hemen hemen tüm siyasi partiler sandık seçmen listelerine itiraz etti. Yüksek Seçim Kurulu’na tüm seçim çevrelerinden itirazlar yağdı. Diğer tüm siyasi partilerin yanı sıra AKP de bu hakkını kullanarak sürenin dolmasına 15 dakika kala itirazlarını YSK’ye ulaştırdı.

YSK, il ve ilçe seçim kurullarının kararlarına yapılan tüm itirazları görüştü ve tümünü bir kalemde reddetti. Yani sandık seçmen listeleri tüm partilerin “Listeler sıkıntılı, seçmen kaydırma, taşıma yapıldı, özellikle Doğu ve Güneydoğu’da polis ve askerler seçmen listelerine yazıldı” iddialarına karşın listeler kesinleşti.

MİLİMETRİK HESAPLAR

CHP 453 seçim çevresindeki 49 bin seçmene itiraz etti.  DEM Parti Doğu ve Güneydoğu’daki seçmen listelerine çok sayıda itiraz başvurusu yaptı. DEM Parti eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, üç gün önce yaptığı açıklamada, seçmen kaydırmaların “Milimetrik hesaplarla” yapıldığını söyledi.  32 yerleşim yerinde seçmen taşındığını tespit ettiklerini anlatan Bakırhan şunları iddia etti:

“Milletvekili olduğum Siirt'te bin 500 oyla yerel yönetimleri kazanmıştık 7 bin kaçak seçmen getirmişler. Siirtli olmayan, Bolu'dan bir tugayı getirmiş seçmen yapmışlar. Sadece seçim günü 7 bin kişi gelip oy kullanacak, aynı saatte geri gidecek. Şemdinli’de oy kullanan seçmen sayısı 2 bin 800. Oradan tek bir oy alamıyorlar, ne yapmışlar? 3 bin 200 yani ilçenin seçmeninden fazla kolluk kuvveti kaydırmışlar. Her seçmene 1,5 kolluk kuvveti gönderilmiş Şırnak dahil olmak üzere.”

ASKER VE POLİS KAYDIRILDI

Bunların dışında kamuoyuna da yansıyan şu iddialarla ilgili itirazlar da YSK’ya taşındı ve tümü reddedildi:

• Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinde, 4 bine yakın seçmen kaydırıldı. 4 seçmenin adresi mezarlık içinde bulunan morg çıktı. Metruk bir evde 39 taşıma seçmen kaydı tespit edildi. Halfeti’nin yeri değiştirilirken yıkılan kaymakamlık, adliye gibi kamuya ait lojmanların numaraları kullanılarak seçmen kaydı yapıldı.

• Iğdır merkeze çoğu asker ve polis olan 4 bin 361 “taşımalı seçmen” getirildi. Iğdırlı olmayan 932 kişi, Aralık ilçesi mahallelerine kaydırıldı.

• Ağrı’da kolluk kuvvetleri tarafından kullanılan bir haneye bin 923 kişi, misafirhane olan bir başka binaya da bin 221 kişi kaydedildi. Ağrı kent merkezine bin 318’i Doğubayazıt, diğerleri farklı kentlerden 7 bin 104 kişi “taşımalı seçmen” getirildi.

• Erzurum’da seçmen sayısı altı ayda 218 bin 451’den 220 bin 276’a yükseldi.

• Hakkari'de 186 bin 492 olan seçmen sayısı, 197 bin 324’ye yükseldi. Çukurca ilçesinde üç haneye 3 bin 602 kişi “seçmen” olarak kaydedildi.

• AKP’nin 2019’da 154 oy farkıyla kazandığı Şemdinli’deki askeri alana tamamı erkek 2 bin 207 seçmen getirildi.

• HDP’nin 2019’da bin 238 oy farkla kazandığı Kars'ta Orduevi olan adreste son seçimde 13 olan seçmen sayısı 3 bin 5 oldu.

• AKP’nin son yerel seçimlerinde 3 oyla kazandığı Muş’un Malazgirt ilçesine, 569 asker ve polis kaydedildi.

Bu örnekler Doğu ve Güneydoğu illerinde yoğunlaşmakla birlikte hemen hemen tüm yerleşim yerlerinde görülüyor.

Seçim kurulları, bölgede görev yapan kamu görevlilerinin seçme hakkını kullanması için seçmen kaydının yapılması gerektiğini savunuyor ancak, boş alanlar, metruk evler, en fazla beş kişinin yaşayabileceği hanelerdeki onlarca seçmenin hiçbir gerekçe ile açıklanması da mümkün görünmüyor.

AKP DÜZENLEME YAPTIRDI

AKP’nin 2022 yılı Mart ayında yürürlüğe giren Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun’da yaptığı değişiklikler de seçmen taşımayı kolaylaştırdı. AKP, 2019 yerel seçimleri öncesi özellikle muhtar seçimlerini kazanmak için sistematik olarak yapılan ancak tüm seçim sonuçlarını etkileyen seçmen kaydırma girişimlerini önleme gerekçesiyle yasada bir değişiklik yaptı. Son dakika müdahalelerini önlemeyi  amaçladığı iddia edilen bu yasa değişikliği ile geçmişte bir iki hafta ile sınırlı olan kütüklerin kesinleşmesi süresi bu yerel seçim için 3.5 aya kadar uzadı.

2024 yerel seçimlerinde kullanılacak seçmen kütüğü 1 Ekim tarihinde Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi’nde yer alan verilerle hazırlandı. Muhalefet, iktidarın 1 Ekim sonrası müdahale edilmesi mümkün olmayacak şekilde, henüz ülkenin gündeminde yerel seçim yokken kütükleri istediği gibi düzenlediğini iddia ediyor.

Sonuçta her seçim öncesi dillendirilen ancak küçük değişikliklerin bile sonuçları etkileyebildiği yerel seçimler öncesi dillendirilen şaibe iddiaları ortada duruyor. İktidarın genel seçimlerde ortaya çıkan tabloya bakarak seçmen kaydırdığı ve bunu muhalefetin seçim bozgunu nedeniyle içine dönmesi nedeniyle kolaylıkla yaptığı iddia ediliyor.

İtirazlarından da sonuç alamayan muhalefet partilerinin baştan kayıpla başladıkları seçimlerden başarı ile çıkabilmesi için sandıklara sahip çıkılması çok daha yakıcı bir zorunluluk olarak ortada duruyor.