Vardiyalı çalışmak istemiyorum
Soru: 7 yıldır aynı firmada vardiyalı olarak çalışmaktayım. Aynı firmada vardiyasız olarak çalışan arkadaşlar da var ve ben vardiyasız çalışmak istiyorum. Sözleşmelerimizde sen vardiyalı veya sen vardiyasız çalışacaksın diye bir ibare yok. Benim aldığım ücret vardiyasız çalışanlardan daha az sonuçta. Benim hakkım olup vardiyasız çalışmak istediğimi dile getirdim ve kabul etmediler. Ben vardiyaya gelmeyip direk sabah vardiyasızlar gibi işe gelsem kendi kafama göre beni işten çıkarmaya hakları var mıdır? Sanırım 3 ihtar yapmaları gerek diye biliyorum veya sizce nasıl vardiyasız çalışma sistemine dönebilirim. Aynı iş yerinde 23 kişiyiz ve çoğunluk emeklilerden oluşmaktadır.
Cevap: Vardiyalı çalışma özel bir sistem olduğundan işverenin işe alırken işçiden vardiyalı çalışma düzenine uyacağına dair onay alması gerekir. Bu da sözleşme ile olur. Siz bir sözleşmeniz olmadığını söylüyorsunuz ancak bu kadar yıldır vardiyalı çalışmayı kabul ederek fiilen de çalıştığınız için siz bu sistemde çalışmayı zımnen (örtülü) kabul etmiş durumdasınız. Şimdi artık bu sistemle çalışmak istemiyorum dediğinizde elinizde çok haklı nedenleriniz olmalıdır. Örneğin sağlığınız vardiyalı çalışmanıza engel teşkil etmeli veya ailevi sorunlarınızdan dolayı artık gece çalışamayacak durumda olmalısınız gibi. İşverenle aranızda bu konuda bir mutabakat sağlanmadan direk vardiyaya gelmemek kanunsuz davranış olur ve tazminatsız olarak işten çıkarılırsınız. 7 senelik çalışmanıza yazık olur. Bu şekilde davranmayın. Yazılı olarak mazeretinizi de beyan ederek vardiyasız çalışmak istediğinizi işverene bildirin.
MALULEN EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?
Soru: Ortaokulda öğrenciyken trafik kazası geçirdim ve ayağım kırıldı. 20 yıl sonra kızım kucağımda merdivenlerden düşerek ayağım aynı yerden kırıldı. Uzun süre yürüme ayakta durmakta üzerine oturmada çok ağrım oluyor acı çekiyorum ve basamıyorum. Doğum borçlanması yaparak stajyerlikten SGK ile malulen emekli olabiliri miyim?
Cevap: Öncelikle geçmiş olsun. Bir kişinin malulen emekli olabilmesi SGK sağlık kurulu kararı ile olabiliyor. Tabii ki prim ödeme gün şartlarını da yerine getirmiş olmak lazım. Malulen emekli olabilmek için gerekli ilk ve en önemli şart, çalışma gücünde en az %60 kayıp olduğuna dair sağlık kurulu raporudur.
Malullük aylığı alabilmek açısından ikinci şart, kişinin malullük için gerekli sağlık kurulu raporunu almak üzere SGK’ye başvurduğu tarihte en az 1800 gün ödenmiş priminin olmasıdır. Dolayısı ile söz konusu prim ödeme şartlarını yerine getiriyorsanız sağlık kuruluna başvurup rapor için yönlendirecekleri devlet hastanesinden kurul raporu almanız ve kurula sunmanız gerekiyor. Stajyerlik mevcut yasa kapsamında sigorta başlangıcı olarak değerlendirilmiyor. Ancak prim günü kazanabilmek bakımından doğum borçlanması yapmanız mümkündür. Doğum borçlanması şartları aşağıdaki gibidir:
DOĞUM BORÇLANMASI ŞARTLARI NELERDİR?
Sigortalı kadın olmak,
Doğumdan önce sigortalı olmak,
Doğumdan sonra en geç iki yıl içinde başvuru yapmak,
Doğum nedeniyle çalışamadıkları süreler için borçlanma yapmak.
DOĞUM BORÇLANMASI KAÇ GÜN İÇİN YAPILIR?
Doğum borçlanması, sigorta giriş tarihinden sonra doğan en fazla 3 çocuk için yapılır. Doğum tarihinden sonraki 24 aylık sürede anne adına prim ödenmemiş olması koşulu ile doğum tarihinden sonraki 24 aylık süre borçlanılabilir. Yani her çocuk için 720 güne kadar doğum ödemesi yapılabilir.