1 Ocak’ta ücretsiz izine çıkarıyorlar, bu yasal mı?

SORU: 1 Ocak resmi tatil; ama o gün ücretsiz izine çıkarıyorlar, bunu yapabilirler mi? Ben bir benzin istasyonunda çalışıyorum, müdürle tartıştım, haklı mıyım?

YANIT: Ulusal bayram ve Genel tatil günlerini düzenleyen 2429 sayılı Kanun uyarınca 1 Ocak, genel tatil günlerimizdendir. Bu gün işçinin çalışmaması esastır ve çalışmaksızın o günün ücretine hak kazanır. Yani ücretini çalışmaksızın elde edeceği bu gün işçiye ‘ücretsiz izinlisin’ deyip, onun ücretinden kesinti yapmak kötü niyetli bir işveren davranışı olduğu gibi yasal da değildir. Şayet işçi genel tatil günlerinden olan bu gün çalıştırılırsa da kendisine 1 günlük ücret daha ödenmelidir. Dolayısıyla işverenin bu uygulamasına itiraz edebilirsiniz.

DÜĞÜN HAZIRLIKLARIM İÇİN İŞTEN ERKEN AYRILMAK İSTİYORUM

SORU: Benim 28 Şubat’ta işyerinde 1 yılım doluyor. Evlilik sebebiyle şehir dışında yaşamam gerektiği için işten ayrılmam gerekiyor. Haziranda da düğünüm var ve şehir dışındaki hazırlıkların yetişebilmesi için benim mart başı gibi işten ayrılmam gerek. Hem yıllık izin ücretimi alabilmek hem de işyerindeki 4 haftalık ihbar süremi çalışmamak için nasıl bir yol izlemem gerekiyor?

YANIT: Halen yürürlükte olan eski iş yasamızın (1475 sayılı İş Kanunu) kıdem tazminatını düzenleyen 14’üncü maddesi gereğince evlilik, kadın işçiler bakımından kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı sağlayan bir nedendir. Bu haktan yararlanabilmek için kadın işçinin evlilik tarihinden itibaren 1 yıl dolmadan işten ayrılması gerekmektedir. Bu bir koşul olmakla birlikte diğer bir koşul da şüphesiz ki kadın işçinin ayrılmaya gerekçe olarak göstereceği evlilik akdidir (nikâh).

Sorunuzdan anlayabildiğim kadarıyla, siz nikâhınız gerçekleşmeden işten erken ayrılmayı düşünüyorsunuz. Ancak belirtmeliyiz ki bu durumda işverenin size kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü olmuyor. Şayet kıdem tazminatı alarak işten ayrılmayı düşünüyorsanız yapabileceğiniz şey nikâh tarihinizi öne çekmek olabilir. Diğer sorularınıza dönecek olursak;

İşten ayrıldığınız tarihte yıllık ücretli izin hakkınız oluşmuş ise (en az 1 yıl çalışmış olmak gerekiyor) kullanmadığınız yıllık ücretli izin hakkınızın nakdi karşılığının size ödenmesi gerekir. Bu ödeme en son ücretiniz üzerinden hesaplanmalıdır. Evlilik sebebiyle işten ayrılan bir çalışanın ihbar süresine uymak zorunluluğu yok; ancak istifa eden bir çalışan, kıdemine uygun olarak 2 hafta ile 8 hafta arasında değişen ihbar süresini çalışmak zorundadır.