CHP ve HDP’nin seçim bildirgeleri: ‘Toplum için sağlık’

CHP: HERKESE ÜCRETSİZ SAĞLIK

CHP’nin “Yaşanacak Bir Türkiye” başlıklı seçim bildirgesinin “Yurttaş İçin Nitelikli Sağlık Hizmeti” bölümünde sağlık “Her Yurttaş İçin Kaliteli ve Ücretsiz Sağlık Hizmeti” başlığıyla, bir hayli geniş ve ayrıntılı ele alınmış. Bildirgenin başta aile sigortası olmak üzere birçok bölümünde de sağlık ayrıca yer almış.

CHP’nin sağlık programında Genel Sağlık Sigortası ve aile hekimliğine yer verilmekle birlikte sağlıkta katkı, katılım paylarının kaldırılacağının, aile hekimlerinin devlet memuru olarak atanacağının belirtilmesi, CHP’nin uygulamalarının AKP’den daha farklı olabileceğini gösteriyor.

Yeni ve modern devlet hastanelerinin inşasının planlı bir şekilde devlet tarafından yaptırılmasının sağlanacağının belirtilmesi, Kamu Özel Ortaklığı Modelinden vazgeçilebileceği; “Devlet hastanelerinin kamu tarafından işletilmesini sağlayacağız”  ifadesi de Kamu Hastane Birliği uygulamasına son verilebileceği şeklinde yorumlanabilir.

KAMUSAL SAĞLIK

Bildirgede tutuklu, çocuk, kadın sağlığına yer verilmesinin yanı sıra işçi sağlığı, işyeri hekimliğinin detaylı olarak ele alındığı görülüyor.
Eğitim başlığında kendine yer bulan “Tam gün eğitim çerçevesinde tüm öğrencilere sıcak öğle yemeği vereceğiz” vaadi de, çocuk sağlığı ve gelişimi açısından son derece önemli bir problemi gündeme getirmesi ve çözüm önermesi açısından dikkat çekiyor.

Sonuç olarak, CHP’nin ayrıntılı ve özenli hazırlanmış sağlık programında bugünkünden daha kamusal bir sağlık hizmeti öngörülmüş. Sadece ilave ücretin kaldırılması bile, aldıkları bıçak paralarıyla servetlerine servet katan özel hastanelerin Sosyal Güvenlik Kurumu’yla sözleşmelerini bitirebilecek ve böylece sağlıkta özelleştirmeye büyük darbe vuracak bir vaat olmuş.

Gene de, CHP bildirgesinde AKP’nin sağlık politikalarına ve sağlıkta özelleştirmeye doğrudan karşı çıkılmadığı dikkatlerden kaçmıyor.

HDP: SAĞLIK HAKTIR

HDP’nin, AKP ve CHP’ye göre oldukça kısa olan “Büyük İnsanlık/Biz’ler Meclise” başlıklı seçim bildirgesinde sağlık konusu “Ekonomi” bölümünde “Sağlık haktır” başlığıyla kısa ve genel başlıklarla yer bulmuş. İşçi sağlığı konusu da “Çalışırken Ölmeye, Hastalanmaya Son Verilecek” başlığıyla ayrıca ele alınmış.

Bildirgede ilk olarak “eşit, parasız, anadilinde sağlık” vaadi dikkat çekiyor. Keza, sağlık hizmetlerinin planlanmasından denetlenmesine kadar bütün süreçlerde halkın ve sağlık emekçilerinin katılımı öngörülmüş.

CHP’de olduğu gibi HDP seçim bildirgesinde de ilave ücret, katkı, katılım payı ve her türlü cepten ödemenin kaldırılacağının belirtilmesinin yanı sıra “Sağlık hizmetleri için prim uygulamasına son verilecek” ifadesi, Genel Sağlık Sigortasının kaldırılacağı, sağlığın finansmanının genel vergilerden yapılacağı şeklinde okunabilir.

KAMUCU YAKLAŞIM

Sağlık hizmetlerinde koruyucu ve sağlığı geliştirici hizmetlerin esas alınacağı, bu amaçla “halk sağlığı birimleri”nin kurulacağı; kamu hastanelerinde toplumsal yarar esaslı çalışmanın ilke edinileceği, döner sermaye, performansa dayalı ücretlendirme, yalın üretim gibi kâr odaklı uygulamalara son verileceği vaatleri yer alıyor.

CHP seçim bildirgesindeki “Ölümlü ve ağır yaralanmalı iş kazalarında, kusurlu işverene özgürlüğü kısıtlayıcı cezalar getireceğiz” ifadesi HDP’de daha açık olarak “İş cinayetlerine neden olan sorumluların cinayetten yargılanmaları sağlanacak.” şeklinde yer almış.

Sonuç olarak, HDP’nin seçim bildirgesinde sağlığın esas olarak kamucu bir yaklaşımla ele alındığı görülüyor.

Ancak, bildirgede her ne kadar hayli kısa olduğu için sağlıkla ilgili birçok önermenin yer alamaması anlaşılır olsa da birkaç önemli eksiği belirtmek gerekiyor.

Sağlığın toplumsal bir hak olduğu, HDP’nin toplum sağlığının kapitalizmin ve iktidarın insafına bırakılmasına karşı çıktığı vurgulanmakla birlikte sağlık hizmetlerinin kamusal olarak örgütleneceği belirtilmemiş; sağlıkta özelleştirmeye doğrudan karşı çıkan bir ifadeye yer verilmemiş; sağlık programı “Demokratik Özerklik ve Yerel Demokrasi”yle ilişkilendirilmemiş; aile hekimliğine ise hiç değinilmemiş.

 

***

CHP’nin sağlık vaatleri

>>Prim ödemiş olmayı sağlık hizmeti almanın ön koşulu olmaktan çıkaracağız.

>>Sağlık hizmetlerinden yararlanmak için yurttaşlardan alınan katılım payı, gibi ödemeleri kaldıracağız.

>>Yoksul yurttaşlarımızın GSS primlerini Hazine’den karşılayacağız.

>>Hastane yönetimlerini kâr odaklı olmaktan çıkaracağız.

>>Meslek hastalıkları tedavi kliniklerinin uzmanlaşmasını yeni meslek hastalıkları hastaneleri kurulmasını sağlayacağız.

>>Aile planlamasına erişim hizmetlerini isteyen herkese ücretsiz sunacağız.

>>Kadınlara yönelik sağlık taramalarına süreklilik kazandıracağız.

>>Acil servis hizmetlerini ücretsiz hale getireceğiz.

>>Kent Tipi Aile Sağlığı Merkezleri oluşturacağız.

>>Aile hekimlerini yeniden devlet memuru olarak atayacağız.

>>Yerli ilaç endüstrisini teşvik edeceğiz.

***

HDP’nin sağlık vaatleri

>>Ülkede yaşayan herkesin yararlanabileceği eşit, parasız, ulaşılabilir, nitelikli ve anadilinde sağlık hizmeti üretilecek.

>>İlave ücret, katkı-katılım ve her türlü cepten ödemeler kaldırılacak.

>>Sağlık hizmetlerinin planlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve denetlenmesi süreçlerinin tümü için halkın ve sağlık emekçilerinin katılacağı demokratik bir sağlık sistemi oluşturulacak.

>>Sağlık hizmetleri için prim uygulamasına son verilecek.

>>Sağlık hizmetlerinde koruyucu ve sağlığı geliştirici hizmetler esas alınacak.

>>Kamu hastanelerinde döner sermaye, performansa dayalı ücretlendirme, yalın üretim gibi kâr odaklı uygulamalara son verilecek.

>>İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Konseyi oluşturulacak.